İslam’da Anne ve Babanın Önemi
İslam dininin en fazla önem verdiği şeylerden birisi de anne ve babanın hakkıdır. Öyle ki yüce rabbimiz Kuran’da kendisine itaatten sonra anne ve babaya itaati emretmektedir. Hatta öyle ki bu itaat esnasında onlara “öf” bile denilmemesini emretmektedir. Aşağıdaki ayette de özellikle buna vurgu yapılmaktadır.
Rabbin, yalnız Kendisine tapmanızı ve ana babaya iyilik etmeyi emretmiştir. Eğer ikisinden biri veya her ikisi, senin yanında iken ihtiyarlayacak olursa, onlara karşı «Öf» bile demeyesin, onları azarlamayasın. İkisine de hep tatlı söz söyleyesin.[İsra 23]
Yine Allah bizlere kendisine ortak koşmamaktan sonra anne ve babaya iyilik etmeyi emretmiştir. Yani Allah’ı kabul ettikten sonra onlara iyilik etmemizi emrediyor.
De ki: Gelin size Rabbinizin haram kıldığı şeyleri söyleyeyim: O’na hiçbir şeyi ortak koşmayın, anaya babaya iyilik yapın.[Enam 151]
Ve anne baba Allah’a ortak koşmayı emretmedikleri sürece onlara itaat etmemiz gerektiği bizlere emrediliyor.
Biz insana, ana-babasına iyilik etmesini emrettik. Şâyet onlar seni, hakkında hiçbir bilgin olmayan şeyi bana ortak koşman için zorlarlarsa, bu takdirde onlara itaat etme. Dönüşünüz ancak bana olacaktır ve ben yapmakta olduklarınızı size haber vereceğim. [Ankebut 8]
Ayetlerle Allah katında anne baba hakkının ne denli önemli olduğunu görmekteyiz. Ve bu ayetlerde anne ve babanın müslüman olmaları şartı da yoktur. Anne ve baba müslüman olmasalar dahi Allah’a ortak koşmayı yani Allah’ın emir ve yasakları dışında hareket etmemizi emretmedikleri sürece onlara itaat etmek ve iyilikte bulunma bize emredilmiştir.
Hadislerle Anne ve Baba Hakkı
Ayetlerde olduğu gibi Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (saa) ve Ehlibeyt’inin hadislerinde de anne ve babanın hakkına önemle vurgu yapılmıştır.
Allah Resulü (s.a.a) şöyle buyurmuştur:
”Anne babasının hakkına riayet etmeyen kimseye şöyle denilir: İstediğin gibi davran, şüphesiz ben seni bağışlamayacağım.”
Allah Resulü (s.a.a) şöyle buyurmuştur:
”İki şeyin cezası hususunda dünyada acele edilir: ”Zina ve anne babaya karşı gelmek.”
Allah Resulü (s.a.a) şöyle buyurmuştur:
”Herkim anne babasını üzerse, şüphesiz onlara asilik yapmıştır.”
Resulullah’tan (s.a.a) şöyle rivayet edilmiştir:
“Anne babaya iyilik, kabul olmuş namaz, oruç, hac ve umreden daha üstündür.”
Hz Ali as şöyle buyurmuştur:
”Anne ve babanın, Allah’a isyan dışında her konudaki sözünü kabul et.”
İmam Caferi Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur:
”Anne ve baba hakkında çocuklara üç şey farzdır: Her haliyle onlara teşekkür etmeli, Allah’a isyan dışında emir ve yasaklarını kabullenmeli, gizli ve açıkta onların hayrını dilemelidirler.”
İmam Muhammed Bâkır (a.s) şöyle buyurur:
“İnsanlardan bazısı anne-babasına hayatta oldukları zaman iyilik eder, ama öldüklerinde borçlarını ödemediği ve onlar için mağfiret dilemediği için Allah onu anne-babaya karşı asi olarak yazar. Bazıları da hayatta anne babasına iyi davranmaz; fakat öldüklerinde var olan borçlarını ödediği ve onlar için Allah’tan bağışlanma dilediği için Allah onu anne-babasına iyi davranan kimse olarak yazar.”