Maniler
Maniler kafiyeli sözlerden oluşan bir hal edebiyatı ürünü olan şiir türü olarak tanımlanabilir. Bu kısa şiirler nazım olarak bilinen dörtlük yada daha fazla satırdan oluşurlar. Manilerin çeşitleri vardır. Yani maniler tek çeşit değildir. En çok kullanılan mani türleri ve söylenen güzel manilere örnekleri yazının devamında bulabilirsiniz.
Mani Nedir?
Mâni, başta aşk olmak üzere hemen her konuda yazılabilen bir halk edebiyatı nazım türüdür. Çoğunlukla 7 heceli dört dizelik bir bendden meydana gelir. Ama dizeleri 4-5-8-10-14 heceli kalıplarla söylenmiş maniler de vardır. Birinci, ikinci dördüncü dizeler birbirleriyle kafiyeli, üçüncü dize serbesttir. Yani kafiye dizilişi aaxadır. Aaaxa düzeninde maniler de var. İlk iki dize hazırlık dizeleridir. Son iki dize ile anlam bağlantısı yoktur. Asıl anlatılmak istenen son iki dizede verilir. Maniler çok çeşitlidir. En çok kullanılanlar düz ya da tam mani, kesik mani, cinaslı mani, yedekli mani, artık mani’dir.
Mani Türleri
Düz Mani : Yedişer heceli dört dizeden oluşur. Kafiyeleri çokluk cinassızdır.
Kesik mani : Birinci dizesi 7 heceden az, anlamlı ya da anlamsız bir sözcük grubu olan maniler. Bu kesik dize sadece kafiyeyi hazırlar. Eğer meydan ve kahvehanelerde söylenen ve ilk dizeleri “aman aman” ünlemi ile doldurulan manilerse bunlara İstanbul manileri denir.
Cinaslı mani : Kesik manilerde eğer kafiye cinaslı ise bunlara cinaslı mani denir.
Yedekli mani : Düz maninin sonuna aynı kafiyede iki dize daha eklenerek söylenen maniler. Cinaslı kafiye kullanılmaz, birinci dizeleri anlamlıdır. Yedekli maniye artık mani de denir.
Deyiş : İki kişinin karşılıklı söylediği manilerdir. Soru yanıt şeklinde düzenlenir. Bir başka kişinin ağzındanmış gibi aktarıldığı şekilleri de vardır.
Güzel Maniler
Bizim evin önüne
Kim attı mavi boya
Annem babam evde yok
Bakalım doya doya
Gülüm kurutmam seni
Suda çürütmem seni
Senelerce görmesem
Yine unutmam seni
Başımdaki çemberim
Oymalıdır oymalı
Oldun dünya güzeli
Sana nasıl doymalı
Sen Aslısın ben Kerem
Sana kalbimi verem
O kadar zalim olma
Edeceksin beni verem
Motor almış seksene
Bin üstüne gezsene
Motor güzeldir amma
Bak üstündeki serseme
Bizim köyün yolları
Çamurluktur kayarsın
Bizim köyün kızları
Dalgacıdır yanarsın
Yengem çıkmış mahalleye
Topluyor kaşıkları
Nasıl ayırdın yenge
Biz gibi aşıkları
Bizim köyün kızları
Sürmelidir gözleri
Gözlerine bakınca
Kaçırdım öküzleri
Hey hızara hızara
Dalda elma gızara
Beni sana vermizler
Başka yerden giz ara
Gayadan öküz bakar
Öküzün arnı sakar
Delikanlı dururken
Sakallıya kim bakar
Mendil aldım onbeşe
Onu serdim güneşe
Gitti yârim gelmedi
Beni aldı telaşe
Dağdan kestim kereste
Kuş besledim kafeste
Yârin hasta dediler
Yetiştim son nefeste
Karşıda ala inek
Tüyleri benek benek
Hiç boğazımdan geçmiyor
Yarsız yediğim yemek
Kuş kafese girmiyor
Buna aklım ermiyor
Hiç boşuna ah çekme
Annem beni vermiyor
Evleri sarı boya
Gel yarim doya doya
İç vereme tutuldum
Gamıma koya koya
Armut dalda bir iki
Saydım baktım on iki
On ikinin içinde
Gök yazmalı benimki
İnce yazma düreyim
Aç koynunu gireyim
Uyan uyan sar beni
Yar olduğunu bileyim
Tavanlarda tencere
El vurmadım incire
Gavur babam duymasın
Çeker beni zencire
Garşıdan gelen atlı
Ne gayratlı gayratli
Ben istedim vermedi
Niman malın gıymatlı
Kara kabak bağ atar
Altında yılan yatar
Ben bilmem mi a yârim
Goynunda neler yatar
Deniz coştu göl oldu
Yârim sana ne oldu
Benim sana yandığım
Memlekette şan oldu
Ev ötene ev yaptım
Çıktım üstüne baktım
Yârim gelecek diye
Çivte lambalar yaktım
Irmak gumsuz galır mı?
Dibi susuz galır mı?
Senin gibi güzelin
Goynu yarsız galır mı?
Karşıdan ünlüyorlar
Badılcan belliyorlar
Bu köy nasıl köyümüş
Varmadan övüyorlar
Mısır ektim azmasın
Gelen geçen kazmasın
Yar üstüne yar seven
Gençliğine doymasın
Titretin ışıkları
Çalıver kaşıkları
Yürü tirenim yürü
Kavuştur âşıkları
Elinde demir orak
Mektup göndersem ırak
Cebinde tarağın
Bana yadikar bırak
Elma attım nar geldi
Dar sokaktan yar geldi
Eğil biyol öpeyim
Al yanaktan kan geldi
Seçmece Maniler
İstanbul’dan gelirken
Aldım pilili etek
Konuşmaya yüzün yok
Manilere dikkat et
Geline bak geline
Kına yakmış eline
Ne mutlu bu geline
Gidiyor sevdiğine
Motor geliyor motor
Ekinlik arasından
Ben yârimi tanırım
Saçının dalgasından
Dere boyunda gezer
Buldun mu benden güzel
Ben buldum senden güzel
Resmi cebimde gezer
Elimde zilli maşa
Vururum taştan taşa
Ben yârimle toka ettim
Dedi bana çok yaşa
Bahçelerde börülce
Oynar gelin görümce
Oynasınlar bakalım
Bir araya gelince
Yeşil ipek bükerim
Yâre gömlek dik erim
Sen orada ben burada
Hasretini çekerim
Elmayı atan bilir
Şeftali satan bilir
Kızların kıymetini
Yalınız yatan bilir
Karanfil ektim gül bitti
Dalında bülbül öttü
Ötme bülbülüm ötme
Yârim gurbete gitti
Tülbendimin bir yanı
Turuncudur turuncu
Ne yapayım be yârim
Askerlik vatan borcu
Avlunun dibi sarmaşık
Yar oldum sana âşık
Yar aklıma geldikçe
Elimden düşer kaşık
Gitme dedim de gittin
Uzak uzak yerlere
Kar mı yağdı be yârim
Güvendiğin yerlere
Su üstünde sarayım
Dur şu yâre sorayım
Yârimden gelen mektubu
Tülbendime sarayım
Atma bana taş ile
Gözüm dolu yaş ile
Ben nereye gideyim
Bu sevdalı baş ile
Kırklara giden olsa
Yârimi gören olsa
Kırklar seni yıkarım
Yârim ziyan olursa
Elma attım nar geldi
Dar sokaktan yar geldi
İlişmeyin yârime
İki ayda bir geldi
Şapkayı soldurmuş
Giye giye
Yârim sararmış solmuş
Alacam diye diye
Ah fındığım fındığım
Dallarına konduğum
Vermedi seni bana
Sakalını yonduğum
Almışız kızınızı
Fındık çubuğu gibi
Bir daha verin bize
Eğleyin gönlümüzi
Ayran yapar yayıklar
Kızlar fındık ayıklar
Harmanın kenarında
Titrer ince bıyıklar
Eğdim fındık dalını
Gel deşure deşure
Ölmeden koydun beni
Menşure teneşure
Ey fındığım fındığım
Dallarına konduğum
Ben sevdim de el aldı
Odur benim yandığım
Fındık bahçelerinde
Miras oynarım miras
O kırmızı yanaktan
Eğil öpeyim biraz
Fındığa kaga derim
Darılma şaka derim
Sen beni bastırırsan
Ben sana aga derim
Fındık toplayan gelin
Fındık dalda kalmasın
Gel biraz konuşalım
Aklım sende kalmasın
Fındık dalında direk
Vay sana yanmış yürek
Sen nelere dayandın
Buna da dayan yürek
Fındık dalında testi
Kemer belimi kesti
Yine geldi aklıma
Askerdeki yan fesli
Fındık fıstık olur mu?
Ateş yastık olur mu?
Sen orada ben burada
Böyle dostluk olur mu?
Fındık içi işlerim
Al yanaktan dişlerim
Eğer benim olursan
Saçların gümüşlerim
Fındık kırdım iç ettim
Yaylalara göç ettim
Yârim senin yüzünden
Ben bu canı hiç ettim
Aşk Manileri
Bir kızın en güzel çeyizi
O öpülmemiş; dudakları ve çalınmamış kalbidir.
Hasretlik dağının gülü olacağıma
Özgürlük dağının dikeni olurum
Özür dilerim gözlerine baktığım için
Özür dilerim ellerini tuttuğum için
Özür dilerim “seni sevdiğim” için
Ve yine özür dilerim “seni insan sandığım” için
Kimine ev çıkar Omo’ dan
Kimine araba çıkar Alo’ dan
Kimine para çıkar Toto’ dan
Bizede “ayrılık” çıktı Piyango’ dan
Sabahları bir şey yemiyorum SENİ SEVDİĞİM İÇİN
Öğlenleri bir şey yemiyorum SENİ SEVDİĞİM İÇİN
Akşamları bir şey yemiyorum SENİ SEVDİĞİM İÇİN
Geceleri uyuyamıyorum KARNIM AÇ OLDUĞU İÇİN
Hayat bir EFSANE
İnsan bir DRAM
Yaşamak HÜZÜN
Sevmek HATA
Kalan tek şey HATIRA
Ölmeden son kez
Söyle bana ilk kez
Hayatında ilk kez
Sadece BENİ SEVDİĞİNİ
Hep sevilir güller
Dikeni acıtır derler
Dikeni neden batsın ki
Tutmasını bilen ellere
Gayesiz yaşanmaz
Oysa ben yaşıyorum
Ümitsiz olsada
SENİ ÇOK SEVİYORUM
Ne saray isterim, ne taç
Gönlüm senin gibi BİR ARKADAŞA MUHTAÇ
Kalbim yaralı
Üstelik yamalı
Tamir dolayısıyla
Bir süre kapalı
Anama Ana diyesin
Babama Baba diyesin
Sen bize Gelin gelesin
Kapım aralı kaldı
Kalbim’de yaralı
Aşk’a tövbeler olsun
Bir daha yar seversem
İki gözüm kör olsun
Güneşi Seviyorum Diyorsun Doğunca Perdeyi Çekiyorsun
Yağmuru Seviyorum Diyorsun Yağınca Şemsiyeni Açıyorsun
KORKUYORUM !!!
Çünkü; Beni Sevdiğini Söylüyorsun
Al senin olsun bende ne varsa
İstemem mutluluğu senden uzaksa
Korkuyorum sana alışmaktan
Korkuyorum yine kağıda kaleme sarılmaktan
Korkuyorum seni seviyorum demekten
Ben seni dün sevmedim. Çünkü; dün bitti
Ben seni bugün sevmedim. Çünkü; bugün bitecek
Ben seni yarın seveceğim. Çünkü; yarınlar hiç bitmeyecek
Bir gül yetiştirdim adı; aşk, soldurdular
Bir gül yetiştirdim adı; sevgi, kopardılar
Bir gül yetiştirdim adı; hasret, hala yaşatıyorlar
Seni mor gecelerde kendime saklıyorum
Sensiz kalan kalbime aşkı yasaklıyorum
Deryalarda bir sandalım, hem savrulur hem batarım
Tek başına bir insanım yalnızlığın tarifi yok
Niye yağıyorsun yağmur
Neyi ıslatmak istiyorsun
Cadde ıslak, sokak ıslak
Eğer ki gözlerimi ıslatmak istiyorsan
Nafile onlar zaten ıslak
Karışık Maniler
gül deste gider
kokusu dosta gider
beni gören yarim
evine hasta gider
kara bahtım yaktı beni,
rüzgara bıraktı beni,
ben bahtıma inanmazdım,
yine yaktı beni
ÇAM ÇAMA EKLENİRMİ
ÇAM DİBİ BEKLENİRMİ
16 AYIN ADI VAR
ASKERLİK BEKLENİRMİ
Mavi yalak düğümü
Kim gördü güldüğümü
Urfa kana bulansa
Alırım sevdiğimi
Altın bülbül kafeste
ötüyor son nefeste
daha ötecektim ama
yarim geldi son nefeste
Kilisin yolu baştan
Çıkardın seni baştan
Ne bıktım ne usandım
Senin gibi yardan
leblebi koydum tasa
doldurdum basa basa
cabbar bey kız beslemiş
Burhan bey bağrına basa.
beyaz taksi yürüdü
içini güller bürüdü
biz bu gelini alana kadar
neçe itler ürüdü
oy çinçini çinçini
öpem ağzın içini
hoşgeldin sefa geldin
oğlumun güvercini.
çıkam dağların eteğine
bakayım yollarına ben
nasıl özledim seni
şekerden tatlı yarim
aşk yoktur bu dünyada,
sevgiden saygıdan başka.
saygısız insanların davranışları,
bunlardan çok uzaklarda
sana özlem duydum,
gözyaşlarımı tuttum.
ağla gözlerim ağla,
sevdiğim uzaklarda…
hayvan deyip geçme,
zekasını ezme.
insandan daha akıllı,
hayvan zekası.
sevdiğini al,
gönlüne bak.
sen herşeyi bilirsin,
hayatın tadına bak…
kardeşlerin en tatlısı,
en güzeldir ballısı.
benim güzel kardeşim,
cennet kuşu meleğim.
yarim gelir mektepten
saçları ipekten
ben yarimi severim
hem candan hem yürekten
karşıdan gelen atlı
altında kilim katlı
anam babam sağ olsun
sevdigim onlardan tatlı
üzüm üstünde üzüm var
üzüm sende gözüm var
üzümün dalı yallı yallı
senin dalın ballı ballı
kan ağlar yüreğim
kanı durduramam
sen kalbime girdin
seni söküp atamam
al yazmalım kara gözlüm
senden ayrılamaz oldum
keşke ayrılsaydım
bu dertten kurtulsaydım
motor almış seksene
bin üstüne gezsene
motor güzeldir amma
bak üstündeki serseme…
bilmem dediğin gibi midur
beni sever midur
eğer dediğun gibiyse
yuvasıni kurabilir midur
kum birikmiş derede,
vefasız yar nerede?
geçersin belki dedim,
bekledim pencerede
Hayat bir saat gibi durdu
Her taraf duman duman oldu
Aşk nedir bilinmez oldu
Leyla ile Mecnun anılmaz oldu
trenin ışıkları
çalıver kaşıkları
yürü trenim yürü
buluştur aşıkları
Ah dedim vah dedim
Hergün dayak yedim
Kör olası yarim
Ben seni sevemedim
saçım uzun ördüler
bölük bölük böldüler
benim suçum neydi ki
gurbet ele verdiler
hoşgeldin ey ramazan
dillere destan
bahşişimi hazırlayın
yoksa gitmem buradan
oda odaya benzer
abim içinde gezer
saçını yandan taramış
ferdi tayfura benzer
TEPSİLER DİZİ DİZİ
DAVETE BEKLERİ BİZİ
ADRESİNİ İYİ YAZ Kİ
KOLAYCA BULAYIM SİZİ
SEN İNCİ MERCAN MISIN
ÇİÇEK GİBİ KOKAR MISIN
DERTLEERİME İLAÇ MISIN
SÖYLE MELEK MİSİN ANNEM MİSİN
Garibim yoktur arkam
Kanadım yok ki kalkam
Çıktım dağlar başına
Vatana doğru bakam
Bulamadım yarimi
Bilemedim sevgimi
Yarim geri gelmezse
Atarım gendimi
Cebimde üç kuruş para
Gönlümde büyük bir yara
Dönecekmin acep bana
Mani yazdım sana
Eğlenip Bilişelim
Tanışıp sevişelim
Bahşişini hazırla
Bayramda Görüşelim
Sen Aslısın ben Kerem
Sana kalbimi verem
O kadar zalim olma
Edeceksin beni verem
söylediğim maniler
ceremedir cereme
sevdigim saldın beni
yedi yıllık vereme
kara bahtım yaktı beni,
rüzgara bıraktı beni,
ben bahtıma inanmazdım,
yine yaktı beni
göze batan bit gibi
kıvrılmış simit gibi
ne titreyip duruyon
kurşun yemiş it gibi
Bugün Çok güzelsin
Yıldızlar Gibisin
Elimden bir tutsan
Uçan güvercin olacağım
GARİBİM yoktur arkam
kanadım yoki kalkam
çıktım dağlar başına
vatana doğru bakam
oğlum dedim can dedim
bağrıma basam dedim
oğlum çabuk gelesen
ben seni çok özledim
Masa da koku
al bu mektubu oku
okumasan okuma
yarimede dokunma
Yazdıgım üç agız mani
sende unutma beni
Cennet kuşu kardeşim
nasıl özledim seni
Yumuşasın yürekler
Kabul olsun dilekler
ÇİLEM hocam hadi gel
6-B seni bekler
AĞAÇ ÖLÜR DALI KALIR
İNSAN ÖLÜR ADI KALIR
EĞER BİR GÜN BEN ÖLÜRSEM
BU YAZIM SANA HATIRA KALIR
Bu dağlar ulu dağlar
Eteği sulu dağlar
Herkes yar ile gezer
Yüreğim kara bağlar…
karanfilim mor açtı,
dalını kıramadım ,
ne zamandır görmedim,
halini soramadım
Kaynak: internetten derlenmiştir….
“En Güzel Maniler – Seçmece Maniler” için 6 yanıt
ben topla oynarım arada ipte atlarım saklambaç oynarken ebe olmaya can atarım
bence sana katılıyorum çokkkkkkkkkkk berbat batarın siz de eeeeeeeeeeeeeee
fazla uzatmayın 1 gün içinde istiyorum o na göree haaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
yaaaaaaaaaaa bu neeeeeeee ben aşkıma güzel mani söylemek istiyorum ama yokkkkk ki bana güzel mi güzel mani söyleyin haziran 23 ve 25 de düğünüm var sizzleri beklerimmmmmmmmmm hadi cevabınızı bekliyorummmm
çokkkk çirkin bir daha olmasın
good by
çokkkk güzel