Mutasyon Ne Demektir?
Kalıtsal değişiklik olarak bildiğimiz mutasyonu “domuz gribi mutasyona uğradı” şeklindeki ifadeyle son zamanlarda sıkça duymuş olduk. Peki mutasyon tam olarak nedir, kaç çeşittir, özellikleri nelerdir? öğrenelim…
Bir kromozom veya gende meydana gelen değişmeye mutasyon denir.
Mutasyonların meydana gelmesi raslantı sonucudur. Fakat bazı durumlar mutasyonun meydana gelme olasılığını artırır.
Örneğin; Ultraviyole ışınları, X ışınları ve radyoaktif maddeler, bazı kimyasal maddeler mutasyona sebep olmaktadır.
(örneğin; sigaradaki kimyasallar) Mutasyonların çoğu zararlıdır. Vücut hücrelerinde meydana gelen mutasyon kanser nedeni olabilir. Eğer mutasyon eşey hücrelerinde meydana gelirse kalıtsal olarak dölden döle aktarılabilir.
Canlılarda çevre şartlarıyla meydana gelen ve kalıtsal olan değişiklikler. Mutasyonlar, bir canlının DNA sı üzerinde yani genetik bilgileri üzerinde meydana gelen değişikliklerdir. Doğada mutasyonlara çok nadiren rastlanılmasına karşın meydana geldiği canlı üzerinde ağır tahribatlara neden olmaktadır.
Mutasyon Çeşitleri
Mutasyonlar “nokta” mutasyonu ve “kromozom” mutasyonu olmak üzere iki ana sınıfa ayrılır. “Nokta” mutasyonları, DNA nın yanlızca çok kısıtlı bir bölümünde meydana gelen mutasyonlardır. Bir veya birkac baz sırasının kopması veya yerlerinin değişmesi nokta mutasyonlarına örnek verilebilir. Kromozom mutasyonlarında ise, kromozomun bir parçasında kopma veya crossing-over sırasında yanlış bir kromozomla parça değiş tokuşu meydana gelmektedir. Dolayısıyla kromozom mutasyonları, nokta mutasyonlarından daha ağır hasarlara neden olur.
Mutasyona Yol Acan Etmenler
Mutasyona yol acan etmenler kimyasal maddeler, fiziksel etkiler ve radyoaktif ışımadır. Radyoaktif ışınlar çok yüksek enerjili olup gen dizilerinde kopmalara neden olurlar.Çernobil ve Hiroşima şehirlerinde meydana gelen her iki nükleer facianın üzerinden yıllar geçmesine rağmen halen birçok çocuk ya sakat yada kanserli olarak dünyaya gelmektedir.
“Mutasyon Nedir?” için bir yanıt
bu mutasyonlardan bir türünü beynimde taşıyorum ve 4 önce içtiğim anti psikotik ilaçlar nedeniyle iyice meydana çıkarak hayatımı son yıllarda bertaraf etti. ama bende ki mutasyon zeka akıl kişilik ve yaratıcılığı güçlendiriyor, yani hastalık yapan mutasyonlardan değil.
mutasyonların ortaya çıkma sebebi, kalıtım materyalini yavru döllere bilgi hatası olmadan aktaramamadır. dna hücre bölünmesi esnasında replikasyona uğrar, eğer replikasyon esnasında yani kendini eşlerken hata meydana gelirse buna mutasyon denir. elbette dna replikasyonu esnasında oluşan hatalar hücre içi tamir mekanizmaları ile giderilebilmektedir. ama tamir mekanizmalarınında iş göremediği durumlar olabilir.
bu tür mutasyonlar evrimleştirici etkisi olanlardır. çünkü küçük olup, uzun yıllara yayılınca yeni türlerin ortaya çıkmasını sağlarlar.
x ışınları ve radyoaktif maddeler gibi dışsal etmenlerle ortaya çıkan mutasyonlar ise büyük etkili ve zararlıdır. çoğunlukla evrimde rolü olmayan hastalık yapıcı sonuçlar verirler.