Panik Atak Nedir? Panik Atak Çeşitleri

Panik Atak Nedir?

Panik atak en kısa ve öz tabiri ile ani olarak ortaya çıkan endişe – kaygı nöbetidir. Bu endişe ve kaygı nöbeti kişinin vücudunda bazı fiziksel belirtilerle kendini gösterir, bu yüzden de çoğu zaman kişide yoğun bir korku ve rahatsızlık duygusu yaratır. Bu yoğun korku duygusu içinde kişi, çok kötü birşey olacağını, onun için sonun geldiğini, öleceğini veya kalp krizi geçireceğini düşünür. Bu şekilde yoğun bir korku içinde olan kişi doğal olarak o ortamdan kaçmak, uzaklaşmak ister, yardım alabileceği bir sağlık kuruluşuna gitmek ister.

Hastaların çoğu zaman “kriz” adını verdiği bu nöbetler yani panik atak birdenbire başlar, giderek şiddetlenir ve şiddeti 10 dakika içinde en yoğun düzeye çıkar. Çoğu zaman 10-30 dakika, seyrek olarakta 1 saat kadar devam ettikten sonra kendiliğinden geçer.

Panik Atak Türleri

Panik atak yaşayanların hepsi aynı biçimde belirti ve korku yaşamayabilirler.Araştırmalara göre paniğin altipleri şunlardır:

• Klasik panik (solunum ve kalp sistemi belirtileriyle giden..)
• Kognitif panik (bilişsel belirtilerin önde olduğu)
• Nonkognitif panik (bilişsel belirtilerin olmadığı panik)
• Nokturnal panik (uykuda gelen ve kişiyi uyandıran panikler)
• Aleksitimik panik
• Gastro-intestinal panikler (mide-barsak problemleriyle seyreden panikler)
• Korkusuz (nonfearful panik)

Klasik Panik

Kişide önce çarpıntı ,heyecan başlar, göğüste sıkışma sol kola vuran ağrı ve uyuşma görülür. Bununla birlikte hızlı soluk alıp verme ve boğazda düğümlenme başlar. O anda kalbin,solunumun duracağı , kalp krizi geçirileceği hissi oluşur. Yakınlarından kalp krizi geçirenler de daha sık görüldüğü gözlenmektedir.

Kognitif Panik

Daha çok kişinin bilinç ve algılama sistemlerini etkiler. Kendini, bedenini tam, gerçekçi ve bütüncül algılayamama, ruhun bedenden ayrılması hissi, etrafı sisli, cisimleri uzaktan farklı algılama, baş dönmesi, boşlukta olma hissi oluşur.

Nonkognitif Panik

Kognitif panikteki belirtiler görülmez. Daha çok bir fenalık, göğüste baskı, çarpıntı hissi oluşur.

Aleksitimik Panik

Zaman zaman nöbet şeklinde ortaya çıkan bedensel belirtilerin ortaya çıktığı bir alt tiptir.

Gastro intestinal Panikler

Midede, karında başlayıp göğüse doğru dalga dalga yayılan fenalık hissidir. Boğazda düğümlenme, tıkanma hissi oluşur. Bulantı, şişkinlik, gaz, ishal olabilir.

Korkusuz (nonfearful) Panik Bozukluğu

Panik bozukluğu tanı kriterlerini tam olarak karşılayan bir durumdur. Buradaki panik ataklarda subjektif bir korku ve anksiyete görülmez. Bu gruptakiler, nöroloji ve kardiyoloji uzmanlarına daha çok müracaat ederler. kardiyolojji hastaları arasında bu oran %40”lar civarında bulunmuştur.

Uyku (noktural) Panik Atakları

Herhangi bir gerçek neden yokken, uykudan ani bir çarpıntı ve korku ile uyanıldığı yineleyici paniklerdir. Panikle hemen pencere açılır ve hava alınmaya çalışılır. Uykuda “panik gelir ölürüm” anksiyetesi kişinin uykusunu kaçırır, kişi uyumaktan kaçınır.

Uyku panik bozukluğunda en sık görülen belirtiler dispne, sıcak basması ve bunu izleyen çarpıntılardır. Klasik panik bozukluğu ile karşılaştırıldığında, belirtiler klinik olarak daha ciddi ve ağırdır. Atak sıklığı daha fazla, somatik (bedensel) duyumlar daha yoğundur.

Uyku panik bozukluğu olanlar arasında ve bu kişilerin geçmiş yaşam öykülerinde depresyona daha sık bir şekilde rastlanmaktadır.Başlangıçta sadece uykuya dalma güçlüğü görülürken, uykuda gelen yineleyici paniklerle uykuya dalma korkusu gelişir. Bu kişiler, tek başlarına yatağa gitmekten, yalnız yatmaktan ve uykuya dalmaktan korkarlar. Klasik paniklerdeki ölüm korkusu, aklını kaybedeceği ya da çıldıracağı korkusu ile kontrolünü kaybetme korkusu daha seyrek rastlanan belirtilerdir.

Uyku Panik Bozukluğu ile Kalsik Panik Bozukluğu Farkları

• Dispne, sıcak basması, çarpıntı daha sıktır Somatik duyumlar daha fazladır.
• Klinik daha ağır ve daha şiddetlidir.
• Gün içindeki atak sayısı daha fazladır.
• Geçmişlerinde ve halen depresyon daha sıktır.
• Uyku bozukluklarının her türü daha fazladır.
• Uykuya dalma korkusu fazladır.
• Çıldırma, kontrolünü yitirme ve ölüm korkusu daha azdır.
• Uykunun non-REM döneminde ortaya çıkar.

En çok görülen tetikleyici etkenler: Relaksasyon ve uyku deprivasyonudur.