Hacamat Nedir?
Vücuttaki kirli kanı dışarıya çıkarma işine hacamat denir. Vücuttaki pis kanı çeşitli yöntemlerle dışarı çıkarma işidir. Vücuttaki kirli kanlar yine vücudun belli bölgelerinde toplanır. Başta, sırtta, belde ve ayaklarda toplanan bu kirli kan pratik yöntemlerle dışarıya çıkarılır. İnsan bedeninin kendisi de bu işi yapmaktadır ancak genellikle bu işi vücut geç yaptığı için zamanla bu kirli kanlar vücutta birikir ve çeşitli sağlık sorunlarına neden olur.
Hacamat daha çok hastalıkları önlemek için kullanılmakta olup savunma sistemini düzenlemek, kanın kimyasal ve hormon bileşiklerini düzenleme ve vücudun çeşitli hastalıklara bulaşmasını önlemek için otomatik sinir sistemlerini düzenlemek amacıyla yapılmaktadır. Fakat bazen baştaki sinir ve migren ağrılarını, yağ, kan şekeri, böbrek taşı ve safra kesesi taşı gibi hastalıkları tedavi etmek için de kullanılmaktadır.
Hacamat yan etkileri olmayan, uzmanca yapılması durumunda kimyasal ilaçlar kullanmak ve ameliyat olmak gibi diğer tedavi yöntemlerine oranla birçok meziyetleri olan geleneksel bir tedavi yöntemidir. Hacamatın tedavi özelliklerini kısaca şöyle özetleyebiliriz:
1- Hacamat yan etkileri bulunmayan bir tedavi yöntemidir.
2- Hacamat her yaştaki insanlar için kullanılabilir.
3- Hacamat çok az araç-gereçle çok ağır ve yatalak hastalıkları tedavi edebilir.
4- Hacamat dinî bir emir olması sebebiyle büyük bir psikolojik etki gücüne sahiptir; bu nedenle tedavî seviyesi yüksek olmakla birlikte insanın Allah Teala ile irtibatının, kültür ve inançlarının güçlenmesine neden olur.
İslam’da Hacamatın Yeri ve Önemi
İslam’da hacamatın çok önemli bir yeri vardır. Bu konuda Resul-i Ekrem (s.a.a) ve Ehl-i Beyt İmamlarından çok sayıda hadis rivayet edilmiştir. Örneğin;
Resul-i Ekrem (s.a.a) şöyle buyurmuştur:
“Miraç gecesi gökyüzünün yedinci katına çıktığım zaman yanımdan geçen bütün melekler bana dediler ki: Ey Muhammed! Hacamat yap ve ümmetine hacamat yapmalarını, çörek otu yemelerini ve… emret.” (Biharu’l-Envar, c.62, s.300, bab: 89)
Allah Resulü (s.a.a) Nehcü’l-Fesahe’de geçen bir hadisinde şu beş şeyi peygamberlerin sünnetlerinden saymıştır: Hayâ, hilim, hacamat, dişleri misvaklamak ve güzel koku sürünmek. (El-Kâfî, c.6, s.484)
Diğer bir hadisinde şöyle buyurmuştur:
“Cebrail bana hacamat yapmayı o kadar tavsiye etti ki hacamatın farz olduğunu sandım.” (Biharu’l-Envar, c.62, s.126)
Yine şöyle buyurmuştur:
“Baştan yapılan hacamat ölüm dışında bütün dertlerin dermanıdır.” (Biharu’l-Envar, c.62, s.135)
“Kim ayın on yedisine rastlayan Salı günü hacamat olursa Allah ondan bir yılın -hastalığının- ağrısını çıkarır.” (Kenzu’l-Ummal, c.2, s.17)
Başka bir hadisinde ise şöyle buyurmuştur:
“Gerçekten hacamat şifadır.” (Biharu’l-Envar, 62, s.135)
Yine:
“Eğer bir şeyi sürdürmekte hayır varsa, o da hacamatı sürdürmektedir.” (Müsned-i Ahmed, c.2, s.342)
Peygamber Efendimiz (s.a.a) başka bir hadisinde şöyle buyurmuştur:
“İnsanlar hangi dertten yakındılarsa hacamata sığındılar.” (Biharu’l-Envar, c.62, s.119)
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur:
“Hacamat bedeni sağlıklı ve aklı ise güçlü kılar.” (Biharu’l-Envar, c.62, s.114 ve c.10, s.89)
“Allah Resulü (s.a.a) bedeninin üç yerinden hacamat olurdu: Baş; baştan hacamat olmayı şifa bilirdi. İki omuzun arası; bunu faydalı bilirdi. Belden; bunu da -dertten beladan- kurtarıcı bilirdi.” (Biharu’l-Envar, c.62, s.120)
İmam Rıza (a.s) şöyle buyuruyor:
“Allah Resulü (s.a.a) buyurmuştur ki: Bir şeyde şifa varsa o da hacamat bıçağında veya bal şerbetindedir.” (Vesailu’ş-Şia, c.17, s.54)
Abdulmelik Nevfelî’nin aktardığı bir rivayette şöyle geçmiştir: İmam Cafer Sadık’ın (a.s) huzuruna girdiğimde elinde bir nar olduğunu gördüm. Bana buyurdu ki:
“Nar getir; çünkü ben narı başkasıyla paylaşmak kadar hiçbir şeyden rahatsız olmuyorum.”
Daha sonra hacamat yaptı ve bana da hacamat yapmamı emretti. Peşinden başka bir nar daha istedi…
Başka biri şöyle aktarıyor:
İmam Cafer Sadık’ın (a.s) huzurunda olduğumuz bir sırada İmam (a.s) hacamatçı isteyerek ona, “Hacamat aletlerini yıka” buyurdu. Sonra bir nar isteyerek yedi. Hacamat yapıldıktan sonra tekrar bir nar isteyerek yedi ve peşinden şöyle buyurdu: “Bu iş safrayı yatıştırıyor.”
İmam Hasan Askerî (a.s) şöyle buyurmuştur:
“Hacamattan sonra tatlı nar yiyin; çünkü nar kanı yatıştırıyor ve onu mecrasında saflaştırıyor.
İmam Rıza (a.s) bir gün, “Ey Muattab! Hacamat yapmak istiyorum, bana taze balık hazırla.” buyurdu. Ben taze balık hazırladım. Sonra, “Ey Muattab! Bana bir çorba hazırla” buyurdu. Ben çorba hazırladım; İmam (a.s) çorbayı içti.”
İmam Cafer Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur:
“Ayete’l-Kürsiyi oku ve hacamat yapmak istediğin günde sadaka ver.” (Biharu’l-Envar, c.62, s.117)
Açken hacamat olmaktan sakınmak:
Hadis ve rivayetlerden hacamatın tok karnına yapılması gerektiği ve açken hacamat olmanın zararlı olduğu anlaşılmaktadır.
İmam Cafer Sadık’tan (a.s) bu konuda şöyle rivayet edilmiştir:
“Yemekten sonra hacamat yapılması teri defeder ve insanı güçlendirir.”
Yine şöyle buyurmuştur:
“Aç karnına hacamat olmaktan sakının.”
Diğer bir hadisinde şöyle geçer:
“Yemekten sonra hacamatla kan toplanır ve hastalık defedilir. Fakat, yemekten önce hacamat yapılacak olursa kan gider ama hastalık bedende kalır.
Hacamattan önce ve sonra sinirsel heyecanlardan ve cinsel ilişkiden kaçınmak:
İmam Rıza (a.s) Risale-i Zehebiyye’de şöyle buyurmuştur:
“Cima yaptıktan sonra kan aldırma ve hacamat olmak iyi değildir. Cima ile kan aldırma ve hacamat arasında en az on iki saatlik bir ara olmalıdır… Hacamattan hemen sonra kadınlarla yaklaşmayın (cinsel münasebette bulunmayın).”
Ayrıca; hacamattan sonra aşırı hareket etmekten, öfke ve heyecandan sakınmak gerekir.
Hacamat Ne Zaman Yapılır?
Hacamat için en iyi gün Pazar, Pazartesi ve Perşembe günleridir.
Kamerî ayların ikinci yarısıdır…
Hacamat için en iyi mevsim, ilkbaharın başı, yaz mevsiminin başı ve sonbaharın başıdır.
Hz. Resul-i Ekrem (salla’llahu aleyhi ve âlihi ve sellem):
• Pazartesi günü ikindi vaktinden sonra hacamat olurdu ve hacamatçının ücretini buğday olarak verirdi. Buyurmuştur ki:
“Pazartesi gününün sonunda hacamat olmak bedenden derdi çıkarır.”
• Kim ayın Salıya rastlayan on dört, on yedi ve yirmi birinci gününde hacamat olursa bir sene boyunca bütün dertlerinden ve baş ağrısı, diş ağrısı, delilik, cüzam, abraş hastalıklarından şifa bulur.
• Allah Resulü (s.a.a) hacamatı baştan, omuzların arasından ve enseden yaptırıyordu. Bunlardan birisi faydalı, diğeri imdada yetişen, üçüncüsüne de belalardan kurtaran olarak adlandırılır. Belalardan kurtaran hacamat için, karışının bir ucunu burnuna koyunca diğer ucu kafana doğru her nereye yetişirse o bölgeye hacamat yapılmalıdır.
• Hacamat güzel adettir, gözü aydınlatır ve dertleri götürür.
• Çarşamba günü hacamat olmayı nehyetmiştir.
• Muteber bir hadiste şöyle geçer: Bir şeyde şifa varsa o da hacamatçının bardağında ve bal yemektedir.
• Başın arkasındaki çukurdan hacamat olmak unutkanlığa sebep olur.
İmam Muhammed Bâkır (aleyhisselâm):
• Hz. Resul-i Ekrem (salla’llahu aleyhi ve âlihi ve sellem) her ne türden rahatsızlansaydı hacamat oluyordu.
• Hacamat ölümden başka bütün dertlerin şifasının başıdır.
• Hacamat bardağına dökülen ilk kana bakın, -böyle yapacak olursanız- diğer hacamata kadar göz ağrısından korunmuş olursunuz.
İmam Cafer Sadık (aleyhisselâm):
• Hacamat yapan bir grubun yanından geçerken buyurmuştur ki: “Size ne oluyor ki şimdi hacamat oluyorsunuz eğer Pazar gününün sonuna kadar ertelerseniz, bedenden daha çok rahatsızlıkları çıkarır.”
• O Hazret ikindiden sonra hacamat oluyordu.
• Baharın başlangıcında Rumi ayın ilk Salısının ilk saatlerinde hacamat olunur ise beden sıhhatli olur.
• Hz. Resul-i Ekrem (salla’llahu aleyhi ve âlihi ve sellem) hacamat olduktan sonra kanın hararetini yatıştırmak için soğuk su ile bedenini yıkıyordu.
• Mübarek Ramazan ayı hacamat için en iyisidir, Ramazan gecesinde hacamat olun.
• Bizim hacamat günümüz Pazar günü, Şialarımızın hacamat günü ise Pazartesidir.
• Bir şey yemeden asla hacamat olmayın, azda olsa bir şey yiyin ki kanın daha fazla dışarı çıkmasını sağlasın ve bedene kuvvet versin. Hacamatı yemekten sonra yaptırırsanız bozuk kanı dışarı atar, eğer yemekten önce yaptırırsanız sağlam kanı dışarı atar ve bozuk kan bedende kalır.
• Salı günü öyle bir saat var ki o saatte hacamat olunur ise ölünceye kadar kan kesilmez. Kim Cuma günü öğle vakti hacamat olur da ona bir bela ulaşırsa, kendisinden başkasını suçlamasın.
• Baştan yapılan hacamat; delilik, cüzam, abraş, diş ağrısı, göz kararması, baş ağrısı ve uykunun galebe çalmasına faydalıdır.
• İmam hacamattan önce ve sonra birer tane nar yedi ve buyurdu ki: “Bu vakitte nar yemek safrayı yatıştırır.”
• Biri gelip ciğerlerinin ağrısından şikâyette bulununca İmam ayağından hacamat yapmasını söyledi.
• Biri kaşıntıdan şikâyette bulundu, İmam, üç defa her iki ayağından ya ayağın arkasında ya da topukla bağ yeri arasından hacamat yaptır dedi.
İmam Musa Kâzım (aleyhisselâm):
• Bir şahıs İmam’ın Cuma günü hacamat olduğunu görünce sordu; “Feda olayım sana, Cuma günü hacamat yapılıyor mu?” Hazret buyurdu ki; “Her ne zaman kan fazla olur ise ister gece olsun ister gündüz, Ayete-l Kürsü oku ve hacamat ol.”
• Bir kimse hacamat olmak ister ise Cumartesi günü olsun.
• Rumi takvime göre yazın başlangıcında Haziran ayının yedisinde hacamat olun; eğer bu gün olamazsanız on dördünde olun.
• Pazar günü hacamat olunur ise her derdin şifası olur.
• Perşembe günü hacamat olun.
• Beden kaşıntısı, çok uyumak, sivilce ve çıbanlar, kanın fazlalığından kaynaklanır.
• Bir şahıs uyuz hastalığından İmam’a şikâyetçi oldu. İmam; “Sağ ayağına hacamat yap, iki dirhem tatlı badem yağını keşkek suyuna dök ve ye, sirke ve balık yeme.” diye buyurdu.
• İmam buyurdu ki; “Yalan söylüyorlar, bir kimse abraş hastalığına yakalanmışsa annesi ona hayızlı iken hamile kalmıştır”
Hacamat Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
1- Her yıl en az bahar ayında hacamat olunmalıdır.
2- İki hacamat arasında en az bir ay ara olmalıdır.
3- Hacamat olmak isteyen biri yaşı kadar gün arayla devam etmelidir. 40 yaşındaki biri 40 gün arayla hacamat olmalıdır.
4- Hacamatı aç karnına olmayın.
5- Hacamattan 1 saat önce nar suyu ve limonlu içecek içmeyin.
6- Hacamat olmaya niyetlendiğiniz gün sigara içmeyin.
7- Hacamattan 12 saat önce ve 12 saat sonra cinsi münasebet yapmayın.
8- Hacamat olmadan önce gözlüklerinizi çıkarın.
9- Hacamattan 24 saat sonrasına kadar sigara içmeyin.
10- Hacamattan 12 saat sonraya kadar ekşi, süt ürünleri, balık ve tuzlu yemek yemeyin.
11- Hacamattan 24 saat sonraya kadar ağır işte çalışmayın.
12- Hacamattan sonra bal şerbeti ve bir adet nar yiyebilirsiniz.
13- Hacamattan 12 saat sonraya kadar banyo yapmayın.
14- Banyo yapınca hacamat bölgesini sadece su ile yıkayın, sabun ve lif kullanmayın.
15- Hamile kadınlar hamileliklerinin 4. ayının sonuna kadar hacamat olmasın.
16- Kadınlar adet dönemlerinde hacamat olmasın.
17- Tansiyon hastaları ilk önce kuru hacamat yaparak bünyelerini alıştırsın.
18- Çocuklar ilk dört aydan önce hacamat olmasın.
19- Tabiatı safra ve balgam olan yılda 1 ile 3 defa arası hacamat olması faydalıdır ve bir sakıncası yoktur.
20- Sevdevi tabiata sahip kişilerde hacamatın yanında tedaviye yönelik başka düzenlemelerle takviye yapılabilir.
21- Demevi (kan) tabiatlı kişilerin ihtiyaçlarına göre hacamatı kaç yaşında ise o kadar gün arayla devam etmelidir. Bu süre 30 günden aşağı olmamalıdır.
Hacamat Neleri İyi Gelir?
Hacamat, fiziki hastalıkların tamamında ve çeşitli ruhi hastalıklarda ya kesin olarak tedavi eder ya nispeten çözer ya da en azından tedaviye yardımcı olur. Son on yedi yıl içinde hacamat yapılan on beş bin kişi üzerinde, hacamatın hastalığı tam veya nispeten olarak iki yüz çeşit hastalığı tedavi ettiği ispat olunmuştur; o hastalıklardan bazıları şunlardır.
1- Migren ve baştaki sinir ağrıları,
2- Sigaranın ve bağımlılık yapan maddelerin bırakılması,
3- Gözün görmesini kuvvetlendirmek,
4- Kan basıncının ve kan yoğunluğunun artmasına karşı,
5- Kanın yağlanması ve şeker,
6- Yüzdeki çıban ve sivilceler,
7- Deri hastalıkları ve beden kaşıntısı,
8- Kalp ve beyin krizi,
9- Saç dökülmesi,
10- Bedenin direncini artırma,
11- Eklem ve romatizma ağrıları,
12- Yatarken el ve ayak yanmasına,
13- Kısa boylu çocuklar,
14- Öksürük, astım ve nefes darlığı,
15- Allerji ve hassasiyet,
16- Soğuk algınlığı ve kronik nezle,
17- Kısırlık ve cinsel hastalıklar,
18- Çocuk aklı ve zekâsını artırmak,
19- Kadın hastalıkları ve enfeksiyonlarında,
20- İştah artırma ve zayıflığı giderme,
21- Kadınlarda adet rahatsızlıkları,
22- Varis ve siyatik tedavisinde,
23- Gastrit ve hazımsızlık,
24- Kronik enfeksiyonlar ve kan zehirlenmeleri,
25- Hormon bozukluğu,
26- Psikolojik ve sinir hastalıklarının kontrolü,
27- Uyuşukluk ve sıkıntılı beden,
28- Beden tüylenmesini azaltmak,
29- Uyku düzensizliğine,
30- Bel kayması ve bel ağrısı,
31- Bazı çeşit kanserler,
32- Ürtiker ve egzama,
33- Kekeleme,
34- Prostat hastalıkları,
35- Böbrek ve safra kesesi taşı,
36- Zona ve suçiçeği,
37- Hepatit B,
38- Yeni doğan sarılığı,
39- Over kisti,
40- Ağız yarası ve uçuk,
41- Sinüzit,
42- Hamilelik aşermesine karşı.
Çocuklarda Hacamat
Hacamatın en fazla fayda gösteren ve tesir edeni çocuklara yapılanıdır. Üç bin çocuğa yapılmış hacamattan yola çıkan araştırmalar şu sonuçları ortaya koymuştur;
1- Hacamat yaptırdıktan sonra çocuklar çok daha az soğuk algınlığına ve enfeksiyon hastalıklarına yakalanıyor ve bağışıklık sistemleri güçleniyor.
2- Hareket bozuklukları, asabiyet, agresif ve ters hareketleri en aza inmektedir.
3- Hızlı büyüme, boy ve kilo artışı çocuklarda görülmektedir.
4- Yemeğe karşı iştahları artar.
5- Çocuklarda ve ergenlerde konsantrasyonları artırıp, öğrenmeleri, zekâları ve hafızaları güçlenir.
6- Ergenlikte cinsel yönden buluğa erme buhranını daha müteadil kılar ve sakin bir şekilde seyretmesini sağlar.
7- Daha güzel ve mutlu bir yüz, cilt ve saç kazandırır.
Hacamat tek başına çocuklarda takriben 43 hastalığı kesin tedavi eder. (Bu hastalıklardan bazılarının henüz kesin tedavisi bulunamamıştır). Örneğin: sinüzit, alerji, iştahsızlık, gece altını ıslatma, boy kısalığı ve surattaki sivilceler gibi…
Bazı araştırmacıların görüşüne göre hacamat esasında sadece çocuklar ve ergenler için zikredilmiştir. Araştırmalar ve tecrübelerden sonra söylenebilir ki; eğer, çocuklara ve ergenlere İslam tıbbının vermiş olduğu takvime uygun ve düzenli bir şekilde (ister hasta olsun ister olmasın) doğuştan gençliğe kadar hacamat yapılırsa kayda değer hiçbir ruhsal ve bedensel hastalığa yakalanmazlar. Ömürlerinin sonuna kadar son derece sağlıklı ve dayanıklı bir şekilde yaşamak onlara güvence edilir.
Takriben her altı ayda bir çocuklara hacamat yapılmalıdır.
İmam Caferi Sadık (aleyhisselam) : “Hacamat çocuklar için aynı ağacın koruyucusu gibidir.” diye buyurmuştur. Onların sahip olduğu semavi ilimde göz önünde bulundurulursa; hacamatın gençler ve çocuklar üzerindeki ruhsal ve cismi açıdan ilerlemesi ve yükselmesinde yerinin ne kadar büyük olduğunu çok iyi anlarız.
Iranian Medicine Klinik
Farsça Çeviri: Menderes SEVER