Aşının Önemi ve Kızamık Aşısı
İnsan sağlığında aşının yeri ve önemi tartışılmasız bir gerçek.Tarihten çıkarılan acı dersler bugün aşıyı hayatımıza vazgeçilmez olarak yerleştirmiştir.Tarih boyunca aşı üzerine yapılan çalışmalar sağlıklı bir nesilin ortaya çıkmasında ve hastalıkla mücadelede çok önemli bir yere sahiptir.
Aşının bulunuşları itibari ile ve tarihsel sıralanışı itibari ile çalışmaların birbirini tamamlaması günümüzde kullanılan aşının temellerini atmıştır ve tıpta yeni sayfalar açılmasına sebep olmuştur.
Kızamık Aşısı Nedir?
- Kızamık aşısı canlı zayıflatılmış bir aşıdır.
- Kızamık aşısı hem inaktive hem canlı aşı olarak üretilmeye başlanmış ancak daha sonra inaktive aşının yeterli bağışıklık sağlamadığı görülüp bu aşı kullanımdan kalkmıştır. Günümüzde sadece canlı zayıflatılmış kızamık aşıları kullanılmaktadır.
- Kızamık aşısı diğer canlı zayıflatılmış aşılarda (su çiçeği kabakulak) olduğu gibi çok hafif belirsiz ve bulaşıcı olmayan bir enfeksiyon oluşturarak vücudun bağışıklık sisteminin virüsü tanımasını sağlar.
- Tek doz kızamık aşısının uygulanmasından sonra %95-98 koruyucu antikorlar gelişir. Bu oranın arttırılması için en az iki doz kızamık aşısı ile aşılama önerilmektedir. Kızamık aşısı ile oluşturulan bağışıklığın ömür boyu koruyucu olduğu düşünülmektedir.
- Kızamık aşısı tek kızamık aşısı veya üçlü kızamık kızamıkçık kabakulak aşısı şeklinde bulunmaktadır.
- Kızamık hastalığının yoğun görüldüğü ve salgın yaptığı ülkelerde kızamık aşısına bebek 9 aylıkken başlanması önerilmektedir. 9 aylıkken tek kızamık aşısı yapılmış olan çocuklara 15 aylık olduklarında kızamık kızamıkçık kabakulak üçlü aşısı önerilmektedir.
- 9 aylıkken tek kızamık aşısı yapılmamış olan çocuklara 12. ayda kızamık, kızamıkçık, kabakulak üçlü aşısı uygulanabilir.
- Kızamık, kızamıkçık, kabakulak üçlü aşısı 12. aydan itibaren önerilmekte ve erişkin yaşta da güvenle uygulanabilmektedir. Bu hastalıklardan herhangi birini geçirmiş olmak bu aşının uygulanması açısından bir engel oluşturmamaktadır.
- Kızamık aşısı, kızamık geçiren kişi ile temastan sonraki ilk 3 gün içinde uygulanırsa hastalığın oluşmasını önleyebilmektedir.
- Tek kızamık aşısı yada kızamık, kızamıkçık, kabakulak aşısı hamilelere uygulanmamalıdır! Tek kızamık aşısı yada kızamık, kızamıkçık, kabakulak aşısı yapılan kadınların en az bir ay süreyle hamile kalmamaları önerilmektedir.
- Her biyolojik üründe olduğu gibi tek kızamık aşısı yada kızamık, kızamıkçık, kabakulak aşısı uygulanmasından sonra da alerjik reaksiyon görülebilir
Kızamık aşısı John Enders tarafından 1963 yılında bulunmuştur.
Kızamık Aşısı Nasıl Vurulur?
Yaygın bir çocukluk hastalığı olan kızamık,bazen çok tehlikeli boyutlara varıp kulak enfeksiyonuna,bronşit,zatürree gibi komplikasyonlara neden olabilir.Çocukların büyük bölümü kızamığa okul çağlarında yakalanır.Bu nedenle çocuğun henüz hastalığın bulaşabileceği topluluklara girmeden aşı olması gerekir. Günümüzde kızamık aşısı kızamıkçık ve kabakulak aşısıyla karma olarak uygulanmaktadır.
Kızamık Aşısı Yan Etkileri
- Yaklaşık bir hafta sonra (2-15 gün sonra) 39º C veya daha yüksek ateş (%15).
- Aşıdan 4-10 gün sonra başlayan ve 2-5 gün süren hafif kızamık tablosunu andıran döküntü.
- Febril konvülziyon (febril konvülziyon riski olanlara 5. gün başlanan parasetamol bu riski azaltmaktadır.)
- Ensefalopati (1/1.000.000 doz). Aşı yumurta proteini ve neomisin içerdiğinden bu maddelere bağlı olarak allerjik reaksiyon görülebilir.
Kontrendikasyonlar:
- Gebelere ya da üç ay içinde gebelik riski olanlara verilmemelidir.
- Yumurtaya ve neomisine anaflaktik reaksiyon gösterenlere kontrendikedir.
- Aşı PPD reaksiyonunu 4-6 hafta süreyle baskılar.
- Eğer mutlak yapılması gerekiyorsa aşıyla aynı gün yapılabilir.
- HİV enfeksiyonu dışında immün yetmezliklerde kullanılmamalıdır.
- İmmün supressif tedavi alanlarda kontrendikedir.
- Tedavi bitiminden en az üç ay sonra yapılabilir.
- Kızamıklı biriyle temas aşılanmamış kişilerde ilk 72 saat içinde yapılan aşı koruyucu olmaktadır.