Saç Beyazlaması
Saçların beyazlaması kimilerine göre olgunluğun bir göstergesi kimilerine göre de hayatta çekilen sıkıntıların bir işareti sayılır. Aslında her iki görüşünde kendilerine göre haklılık payları var ama asıl neden bunlar değil. Nitekim çevremizde daha çok genç ve hali vakti de gayet yerinde olan ama saçlarının tamamına yakını beyazlamış insanlar var. O zaman aklımıza şöyle birşey geldi “bu sorunun mutlaka bilimsel bir açıklaması vardır dedik ve çeşitli bilgileri bir araya getirerek sizlere sunmak istedik” . Cevabı merak ediyorsanız buyrun yazımıza.
Saçlarımız Neden Beyazlar?
Aslında bir saç teli, ortası boş olan ve içinde melanin denilen boya pigmentleri bulunan bir tüpten başka bir şey değildir. Genç yaşlarda bu boşlukta saça renk veren melanini bir arada tutan bir sıvı vardır. Yaşlandıkça derimiz saçlarımızı ve vücudumuzdaki diğer kılları eskisi gibi sağlıklı olarak üretemez.Kılların ortasındaki sıvı kaybolur, boya hücreleri de tutunamadığından sadece hava kalır. Saçlar boyasız hale gelir, beyaz renge yani asıl rengine dönüşür.Bütün saçlarımızın beyaza dönüşme süreci 10 ila 20 yıl sürebilir.
Aslında her bir saç telinin rengi ya siyahtır (sarı, kırmızı, kumral vs.) ya da beyaz. Yani her bir saç teli yavaş yavaş grile-şip beyazlanmaz. Ancak bu süreç içinde hepsi aynı anda beyazlanmadığından, beyazların sayısı arttıkça bütün saç gittikçe açılan gri renkte görülür. İşin ilginç tarafı boya hücreleri bazen üretime hız verirler. Gittikçe beyazlaşan saçlar geçici bir süre tekrar biraz koyulaşmış gibi görünebilirler.İnsanlar arasında bir şok veya aşırı gerilim geçiren birinin saçlarının bir gecede beyazlaştığı, bir süre sonra da tekrar eski rengine döndüğü söylenir. Hatta bazı tarihçiler Kraliçe Marie Antoinette’nin giyotine gideceği günün gecesinde saçlarının hepsinin bembeyaz olduğunu yazarlar.Saçların devamlı olarak uzadığı, belirli bir süre sonra dökülüp alttan yeni saç geldiği hatırlanacak olursa, mevcut saçın değil, ancak yeni gelecek saçın beyaz olabileceği, dolayısıyla saçların bir gecede beyazlaşmasının mümkün olmadığı görülüyor.
Ancak bilim insanları bu olayın birkaç haftalık bir süreçte olabileceğini söylüyorlar.Tiroid bezi, şeker gibi hastalıklarda ve aşırı stres veya şok gibi durumlarda kişinin renkli saçları bu süreçte tamamen döküle-bilir ve geriye sadece daha önceden beyazlaşmış saçlar kalabilir. Diğer saçlarla birlikte beyazların yerine de daha gür ve siyah saçlar çıkabilir.
Saçların beyazlaşması insanlık tarihinde nedense hep sorun olmuştur. Kimileri onu olgunluğun ve bilgeliğin simgesi olarak görürken, tarih boyu savaş kahramanları, yaşlılığın ve güçsüzlüğün belirtisi olarak görmüşler ve bir şekilde saçlarını boyamışlardır.
Bu arada bir şeyi daha belirtelim; saçlarımızın kıvırcık, dalgalı veya düz olmasını da ebeveynlerimizden aldığımız genler belirliyor. Kıvırcık bir saçı kestiğimizde kesitinin dikdörtgene yakın olduğunu, dalgalı saçın elips, düz saçın kesitinin ise daire olduğunu görebilirsiniz. İşte bu saç kesitlerinden dolayı bazı saçlar dümdüz uzarken bazıları hemen kıvrılmaya başlar. Kıvırcık saçlılar, saçlarınızı boşuna ütülemeyin, saçın yapısını yani kesitinin şeklini değiştirmeden kalıcı bir düz saça sahip olmanız mümkün değil.
Saç ile ilgili sorunların başında, saç dökülmesi ilk sırayı almakla birlikte, saçların beyazlaması da, kişilerin kafasını meşgul eden önemli bir konudur.
İlerleyen yaş ile birlikte elbette ki, saç beyazlar. Fakat, bazen erken yaşlarda, saçlara aklar düşebiliyor. Henüz, 20 li yaşlarda bile, saçlar beyazlıyabiliyor.
Saçların beyazlaşması, melanin üretiminin yavaşlaması sonucu ortaya çıkar. Melaninin azalması nedeniyle pigman oluşmaz. Pigman saçlara renk veren maddedir. Melaninin azalması ile pigman yerine hava kesecikleri (oksijen kesesi) oluşur, böylece saçlar beyazlaşır.
Yani, melaninin azalması ile saç beyazlamaya başlar. Melanini azaltan neden, vitamin-B kompleksinden biri veya bir kaçının azalması veya yetersiz olmasıdır.
B-Vitamini yetersizliği ise, stres, depresyon, sinirlilik ve benzeri psikolojik rahatsızlıklar, beyaz un mamülleri, aşırı şekerli besinler ve aşırı hayvansal besinleri fazla tüketilmesi ile ortaya çıkar. Hayvansal besinler yağlanmaya neden olur ve buda vitaminlerin absorbesini zorlaştırır.
Erken Yaşta Saçların Beyazlama Nedenleri
- % 90 genetik yapıdan kaynaklanır,
- B vitamini eksikliği,
- Stres, depresyon, sinirlilik ve benzeri psikolojik rahatsızlıklar,
- Beyaz un mamülleri, aşırı şekerli besinler ve aşırı hayvansal besinlerin tüketimi.
O gün pek çoğumuzun yaşamımızın dönüm noktasıdır. Aynaya bakıyorsunuz ve bir de görüyorsunuz ki, beyaz bir teliniz var!
Bundan önceki yüzyıllarda, beyaz saç zekâ simgesiydi. “Herkes yaşlı görünmek istiyor” demişti Kral XIV. Louis’nin beyaz peruklu saray ileri gelen nedimelerden biri, “Böylece bilge bir ifadeye sahip oluyorlar.” Oysa günümüzün gençlik sevdalısı insanları, saç boyalarına tonla para harcıyorlar. Günümüzde kadınların yüzde 40’ı ile erkeklerinin yüzde 8’i, beyazlarını örtmek için saçlarını boyuyorlar.
Bazen saçlar erken beyazlayabilir. Bunun nedeni genetik bir ilişkiden dolayı olduğu düşünülmektedir. Ancak genetik olarak saçlarda erken beyazlamanın lokal olabilme ihtimali vardir. Lokal demek bir bölgede saçlarda beyazlamak demek.
Metabolizma hastalıkları nedeni ile erken yaşta saç beyazlaması görülebilir.Ailesinde şeker hastası olan kişilerin mutlaka gerekli testleri yaptırmaları gerekir.Erken yaşta saçları boyatmak saç beyazlamasına pek etkisi yok. 30 yaşından önce saçlarda beyazlama varsa bu genetiktir.