20. Yüzyılda Neler Oldu?

Sizden gelen soru:

20. yüzyılda ne oldu?

Cevap:

20. Yüzyıl Ne Zamandır?

20. yüzyıl, Gregoryen takvimine göre 1 Ocak 1901’de başlayıp 31 Aralık 2000’de sona eren yüzyıldır. Bazı tarihçiler ise 1914 – 1989 arası dönemi “Kısa Yirminci Yüzyıl” olarak nitelendirirler.

1900 Yılı Olayları

• Sigmund Freud’un Rüyalar ve Yorumları adlı kitabı yayımlandı.
• Mısır’da ilk tren Kahire – Hartum demiryolu tamamlandı ve ilk tren yolculuğu gerçekleştirildi.
• ABD’li Dwight Filly Davis, Davis kupası tenis turnuvasını başlattı.
• Tarihe Boxer Ayaklanması olarak geçen, Çin’deki bütün yabancıları ülkeden çıkarmayı amaçlayan ve devletçe de desteklenen köylü ayaklanması başladı. Elçiler, aileleri, elçilik görevlileri ve yüzlerce hıristiyan, elçilik binaları ve Pekin’deki katolik katedralinde mahsur kaldı. Ayaklanma 7 Eylül 1901’de sona erdi.
• Dünyanın ilk metrosu Paris’te hizmete girdi.

1901 Yılı Olayları

• İlk okyanus aşırı radyo yayını yapıldı.
• Hubeert Cecil Booth, elektrik süpürgesini icat etti.
• Pablo Picasso’nun eserleri ilk defa sergilendi.
• Amerika Birleşik Devletleri’nin 25. Başkanı William McKinley, Leon Czolgosz adlı bir terörist tarafından öldürüldü.
• İsveç Kralı ve Norveç Parlamentosu Nobel Komitesi ilk Nobel Ödüllerini dağıttı. Kızılhaç’ın kurucusu İsviçreli Jean Henry Dunant’a Nobel Barış Ödülü verildi.

1902  Yılı Olayları

• Boer İsyanı bitti. İngilizler Güney Afrika’lıların isyanını bastırdı. Komutanlar hapse mahkûm edildi.
• Türk şair Nazım Hikmet doğdu.
• Martinik’te Pele Yanardağı patladı: 30 bin kişi öldü.
• Bağımsızlık Hareketi Sinn Fein kuruldu.
• Real Madrid Futbol Kulübü Kuruldu.

1903 Yılı Olayları

• Wright Kardeşler uçağı icat etti.
• İstanbul depreminde 2000 kişi öldü.
• Panama, Amerika Birleşik Devletleri’nin desteğiyle Kolombiya’dan bağımsızlığını ilan etti.
• Uranyumun radyoaktivite etkisi bulundu.
• Beşiktaş JK kuruldu

1904 Yılı Olayları

• Rus-Japon Savaşı başladı. Bu savaşta Rus Çarlığı yenildi.
• Francis Younghusband komutasındaki İngiliz kuvvetleri, Tibet’in başkenti Lhasa’yı ele geçirdi.
• Bağdat Demiryolu’nun Konya, Ereğli – Malatya, Bulgurlu arasındaki ilk bölümü işletmeye açıldı.
• New York metrosu ilk seferini yaptı.
• İskoçya’lı elektrik uzmanı John Ambrose Fleming, İngiltere’de diyot lambayı tanıtmıştır.

1905 Yılı Olayları

• Albert Einstein görelilik kuramını açıkladı.
• Rus Devrimi patlak verdi.
• Chelsea FC kuruldu.
• Norveç, İsveç’ten bağımsızlığını ilan etti.
• Galatasaray kuruldu

1906 Yılı Olayları

• San Fransisco ili, 7.7 büyüklüğünde 50 saniye süren deprem ve onu izleyen yangınlarla yerle bir oldu. 28 bin bina yıkıldı, yaklaşık 500 kişi öldü, 100 bin kişi evsiz kaldı.
• SOS uluslararası acil yardım sinyali olarak kabul edildi.
• Dünyadaki ilk uzun metrajlı filmi olan “The Story of the Kelly Gang” gösterime girdi.
• Rus Çarı demokratları yanına alarak, komünistlerle baş edebilmek için meşrutiyet ilan etti.
• Osmanlı Devleti’nde özgürlükçü hareketler yeniden hızlandı. Selanik’te Osmanlı Hürriyet Cemiyeti kuruldu.

1907 Yılı Olayları

• Auguste ve Louis Lumiére renkli fotoğrafçılığı geliştirdi.
• Paul Cornu helikopteri icat etti.
• Yeni Zelanda, Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını ilan etti.
• Amerika Birleşik Devletleri merkezli uluslararası bankacılık krizi başladı. Bu kriz esnasında yüzlerce Amerikan bankası battı.
• Osmanlı Hürriyet Cemiyeti, İttihat ve Terakki Cemiyeti ile birleşti.
• Fenerbahçe SK kuruldu

1908 Yılı Olayları

• II. Meşrutiyet ilan edildi. Osmanlı’da Meclis yeniden açıldı.
• Çin’de 2 yaşındaki Puyi tahta çıktı.
• Kadın sporcular ilk kez Olimpiyat Oyunları’na katıldılar.
• Sicilya’nın Messina kentindeki depremde 555 kişi yaşamını yitirdi.
• Çin’de 2 yaşındaki Pu Yi tahta çıktı.

1909 Yılı Olayları

• İstanbul’da 31 Mart Ayaklanması başladı.
• Osmanlı Devleti’nde azınlıklardan alınan ve askerlik bedeli olan cizye kaldırıldı.
• Amerika Birleşik Devletleri’nin, Washington ve Kalifornia eyaletleri zekâ özürlü, sağır ya da körlerin zorla kısırlaştırılmasını öngeren öjenik yasayı kabul etti.
• Fransa, ilk radyoloji uzmanlarını toplum hizmetine sunmuştur.

1910 Yılı Olayları

• Ankaragücü spor kulübü kuruldu.
• Halley kuyruklu yıldızı Dünya’nın yakınından geçti. (önceki: 1835 ; sonraki : 1986)
• Meclis-i Mebusan binası olarak kullanılan Çırağan Sarayı yandı.
• Sport Club Corinthians Paulista, Brezilya futbol klübü kuruldu.

1911 Yılı Olayları

• Trablusgarp Savaşı başladı.
• Roald Amundsen Güney kutbuna varan ilk insan oldu.
• Çin Devrimi’yle Qing Hanedanı’na son verilir.
• Trablusgarp Savaşı başladı.
• Meksika’da 1877’den beri iktidarda olan Porfirio Dias devrilerek yerine Frane Cisco Madero geçti.

1912 Yılı Olayları

• I. Balkan Savaşı başlar.
• Trablusgarp,Uşi Antlaşması ile İtalyanlara verildi.
• Titanik bir buzdağına çarparak battı.
• Çin Cumhuriyeti resmi olarak kuruldu.
• Karadağ, Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etti.Böylece 1. Balkan Savaşı başladı.

1913 Yılı Olayları

• II. Balkan Savaşı başladı.
• Ford Model T’nin seri üretimine başlandı.
• Paslanmaz çelik ilk olarak Sheffield, İngiltere’de icat edildi.
• II. Balkan Savaşı’ndan sonra, Yunanistan ile Osmanlı Devleti arasında Atina Antlaşması imzalandı.
• Panama Kanalı’ndan ilk gemi geçiş yaptı.

1914 Yılı Olayları

• I. Dünya Savaşı başladı.
• İlk trafik ışığı Cleveland, Ohio’da kullanıldı.
• İngiliz donanmasının izlemesinden kaçan Almanların, Goeben ve Bresleau adlı zırhlıları, Çanakkale Boğazı’ndan geçerek, Türkiye’ye sığındı.Bu gemiler satın alınmış gösterilip, Türk bayrağı çekildi.Adları Yavuz ve Midilli olarak değiştirilmelerine rağmen gemilerin yönetimi Alman denizcilerde kaldı.
• Osmanlı Devleti, itilaf devletlerine (Birleşik Krallık, Rusya, Fransa) resmen savaş ilan etti.
• Sarıkamış Harekatı başladı.

1915 Yılı Olayları

• Isıya dayanıklı cam icat edildi.
• New York ile San Fransisco arasında ilk telefon görüşmesi yapıldı.
• Avezzano’da (İtalya) meydana gelen depremde 29.800 kişi öldü.
• Zeplinlerin kullanıldığı ilk hava saldırısı Almanya tarafından İngiltere’ye yapıldı.
• Çanakkale cephesinde Kara Muharebeleri başladı.

1916 Yılı Olayları

• Tank, ilk kez I. Dünya Savaşı’nda kullanıldı.
• I. Dünya Savaşı’nda belirleyici rol oynayan Verdun (Fransa) çatışmaları başladı. Verdun’u saldıran Almanlara karşı savunan Fransa 362 bin, Almanya ise 336 bin kayıp verirken, 1917’de Fransızlar, Verdun’u Alman işgalinden tümüyle kurtardı.
• Bitlis, Muş, Van ve Hakkari Ruslar tarafından işgal edildi.
• Hicaz, bağımsızlığını ilan ederek Osmanlı İmparatorluğu’ndan ayrıldı.

1917 Yılı Olayları

• Ekim Devrimi başladı. Rusya’da sosyalistler yönetime el koydu. Çar ve Romanov Hanedanı kurşuna dizilerek 300 yıllık Romanov hanedanı sona erdi.
• SSCB Kuruldu: Romanov hanedanın 300 yıllık egemenliği sona erdi.
• Finlandiya Rusya’dan bağımsızlığını ilan etti.

1918 Yılı Olayları

• I. Dünya Savaşı bitti. İtilaf Devletleri savaşı kazanırken İttifak Devletleri çok ağır bir yenilgiye uğradı.
• Alman denizaltısı U 19, HMS Calgarian‘ı Kuzey İrlanda’da Rathlin Adası açıklarında batırdı
• Sovyet Rusya’nın başkentı Petrograd’dan Moskova’ya aktarıldı.
• Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti kuruldu.
• Bahçe, Islahiye, Hassa, Mamure ve Osmaniye, Fransızlar tarafından işgal edildi.

1919 Yılı Olayları

• Türk Kurtuluş Savaşı başladı.
• Almanya’da gerçekleşen ihtilal sonucu Weimar Cumhuriyeti kuruldu.
• Tıp Bayramı ve Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane’nin kuruluş yıldönümü. Hikmet Boran önderliğinde, tıp camiasının emperyalist güçlerin karşısına resmen çıkışı nedniyle bugün Tıp Bayramı olarak kutlanmaktadır.
• Sivas Kongresi başladı.

1920 Yılı Olayları

• Hafif makineli tüfek icat edildi.
• Nazi Partisi kuruldu.
• Misak-ı Milli kabul edildi.
• TBMM açıldı.
• Türkiye ile Ermenistan arasında Gümrü Anlaşması imzalandı.
• Çin’de meydana gelen 8.6 şidettindeki depremde 100 bin kişi hayatını kaybetti.

1921 Yılı Olayları

• Sakarya Meydan Muharebesi gerçekleşti.
• Ankara Antlaşması imzalandı.
• İtalyaAnadolu’daki işgalden vazgeçti ve tamamen çekildi.

1922 Yılı Olayları

• 2 Ocak – Ankara Hükümeti ile Ukrayna Hükümeti arasında dostluk antlaşması imzalandı
• 3 Ocak – Mersin’in kurtuluşu
• 5 Ocak – Adana’nın kurtuluşu
• 6 Ocak – Ceyhan’ın kurtuluşu
• 7 Ocak – Osmaniye’nin kurtuluşu
• 28 Şubat – Mısır, Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını ilan etti.
• 22 Mart – İtilaf Devletleri 22 Mart 1922’de, Türk ve Yunan kuvvetlerine yeni bir barış önerisi sundu.Ancak bu öneride yer alan askeri denetim hükmü,tam bagımsızlık iklesiyle çelistigi için, TBMM tarafından reddedildi.
• 30 Ağustos
  • Kütahya’nın kurtuluşu.
  • Büyük Taarruz zaferle sonuçlandı.
• 3 Eylül – Emet’in kurtuluşu.
• 9 Eylül – Yunanlılar İzmir’i boşalttılar.Aynı gün General Fahrettin Paşa(Altay)komutasındaki Türk birlikleri İzmir’e geldiler ve burada denetimi sağladılar.Hükümet konağına ve diğer resmi dairelere Türk bayrakları çekildi.Yunan askerleri İzmir’de denize döküldüler.
• 11 Eylül – Bursa ilinin kurtuluşu.
• 3 Ekim – Mudanya Konferansı başladı.
• 11 Ekim – Mudanya Konferansı bitti. Doğu Trakya, İstanbul, Boğazlar, Gökçeada ve Bozcaada savaşsız kurtarıldı.
• 30 Ekim – İtalya’da Benito Mussolini iktidara geldi.
• 1 Kasım – Saltanatın Kaldırılması. Saltanatın,İstanbul’un işgal tarihinden (16 Mart1920) başlayarak kalkmış olduğu TBMM’de oy birliği ile kabul edildi.
• 2 Kasım – TBMM’nin gizli oturumunda Lozan Konferansı’na katılacak heyetin Hükümetçe belirlenmesi kararı alındı.
• 17 Kasım – Halife Vahdettin, sığınma talep ettiği ingilizler tarafından gizlice Malaya zırhlısına bindirilerek, Malta’ya götürüldü.
• 18 Kasım – TBMM, II. Abdülmecit efendiyi Halife olarak seçti.
• 25 Kasım – Edirne’nin kurtuluşu.
• 6 Aralık – İrlanda Bağımsız Eyaleti kuruldu.
• 13 Aralık – Ali Fuat Paşa, TBMM İkinci Başkanı seçildi.
• 30 Aralık -Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği kuruldu

Devamı için aşağıdaki linkleri kullanın.

20. yüzyıl
1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930
1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940
1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950
1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960
1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970
1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980
1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990
1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000