Sizden gelen soru:
* Artık yıldaki artı bir gün neden ocağa değilde şubata eklenir [ bilimsel açıklama istiyorum]? *
Cevap:
Artık yıl nedir?
Artık yıllar, Şubat ayının 28 yerine 29 gün çektiği yıllardır. Bu uygulama, Dünyanın Güneş çevresindeki bir turu 365 gün değil, yaklaşık olarak 365 gün ve altı saat sürmesi nedeniyle her sene sonunda artan 6 saatlik süreleri bir tam güne çevirmek için oluşturulmuştur.
Gregoryen takvimde sonu -00 ile bitmeyen ve 4’e kalansız bölünebilen tüm yıllar artık yıldır. Sonu -00 ile biten yıllar, yani yüzüncü yıllar ise eğer 400’e bölünebiliyorlarsa artık yıl olabilirler. Örneğin 1900 yılı artık yıl değilken 2000 yılı artık yıldır.
Artık yıllar, her dört senede bir tekrar ettiği için, en son artık yıl olan 2012’den itibaren 2016, 2020, 2024,… şeklinde 2100 yılına kadar devam edecek; 2100 yılı 400’e kalansız bölünemeyeceği için artık yıl olmayacaktır.
Artık yıl, takvim yılının mevsimlerle ve Dünya’nın Güneş çevresinde dönme süresiyle uyumlu olması için fazladan bir gün içeren yıllara verilen ad.
Bu fazladan gün Gregoryen takviminde 29 Şubat olarak seçilmiştir. Bu takvimin kurallarına göre bir yılın artık yıl olup olmadığı şöyle belirlenir:
- Yıl, 4’e tam (kalansız) bölünebiliyorsa artık yıldır. Örneğin; 2004, 2008, 2012, 2016 yılları artık yıllardır.
- Ancak; 4’e tam bölünebilen bir yılın son iki rakamı “0” ise (2000, 2100 vs.), 400’e de tam olarak bölünebiliyorsa artık yıldır. Örneğin; 1200, 1600, 2000, 2400, 2800 yılları artık yıllardır; ancak 1700, 1800, 1900, 2100, 2200 yılları artık yıl değillerdir. Bu durum bir güneş yılının 365,25 günden daha az olmasından kaynaklanır.
Jülyen, geliştirilmiş Jülyen ve İran takvimlerinde de benzer kurallarla belirlenen artık yıllar vardır.
Matematiksel çözümleme
- Eğer yıl, matematikteki 4’e bölünebilme kuralına uyuyorsa artık yıldır. Matematikte 4’e bölünebilme kuralına göre; sayının son iki basamağındaki rakamlar “00” veya son iki basamağındaki sayı 4’ün katıysa bu sayı 4’e tam bölünebilir.