Beslenme İle İlgili Meslekler ve Tanımları Nelerdir?

Besinlerle İlgili Meslekler

Beslenme insanın hayatını sürdürebilmesi için gereklidir. Bunun için çeşitli beslenme meslekleri ortaya çıkmıştır. Bu mesleklerde genel olarak amaç besin maddelerinin beslenme amacıyla hazırlanıp yenmeye hazır hale gelinceye kadar geçirdiği aşamaların kontrolünü sağlamaktır. Yazının devamında beslenme ile ilgili çeşitli  meslekleri ve kısaca açıklamalarını bulacaksınız.

Aşçılık

Aşçılık, besinlerin çeşitli yöntemlerle yemeye hazır duruma getirilmesine denir. Ahçılık olarak da bilinir. Aşçılığın en temel yöntemi pişirmedir. Ama “aşçılık” terimi, pişirmenin yanı sıra kurutma, isleme, dondurma ya da salamura gibi başka yöntemleri de kapsar. Besinler birkaç nedenden dolayı pişirilir. Bazı besinleri çiğ yeme düşüncesinden hoşlanmayız. Belirli besinleri pişirerek yemeye alışık olduğumuzdan, pişirmenin besinlere iyi bir tat kazandırdığına inanırız. Öte yandan pişirildiklerinde besinlerde değişiklikler oluşur ve bu da bazı besinlerin yenmesini ve sindirilmesini kolaylaştırır.

Besinleri pişirmenin başka nedenleri de vardır. Pişirilen besinler uzun süre bozulmadan saklanabilir. Örneğin besinlerde bulunabilecek birtakım parazit ya da bakteriler pişirmenin etkisiyle ölür ya da etkilerini bir süre yitirir. Ama bunun için gıda sanayinde başka yöntemler de kullanılmaktadır.

Diyetisyenlik

İnsanların yeterli, dengeli ve sağlıklı bir biçimde beslenebilmeleri için yemek listelerinin hazırlanması, yiyeceklerin sağlığa uygun bir şekilde pişirilip sunulması konusunda çalışan, varolan besin kaynaklarının ekonomik ve sağlık kurallarına uygun olarak kullanılmasını sağlayan ve bu konularda bireyi ve toplumu bilgilendiren meslek elemanıdır.

Gurmelik

Kelime olarak tatbilir anlamına gelen gurme, yiyecekleri ince bir zevk ve özellikle seçer. İyi bir gurme olabilmek için eğitim ve daha önemlisi ilgi gereklidir. Gurme, yemek ve mutfak kültürüne hakim, duyarlı damak zevki zengin kişilerdir.

Gıda Mühendisliği

Gıda hammaddelerinin değerlendirilmesi ve gıda kaynaklarının nitelik olarak korunması, artıklarından yeni besinler oluşturulması, hammaddelerinden çok yönlü yararlanılması, böylece sağlıklı gıda çeşitlerinin artırılması konusunda araştırma ve eğitim yapar. Tarım, Orman, Sağlık, Maliye , Sanayi ve Ticaret Bakanlıklarında, Gümrük Müsteşarlığında belediyelerde ve özel sektörde proje mühendisi, işletme mühendisi, yatırım uzmanı, danışman veya kalite kontrol uzmanı olarak çalışılabilir… Diğer bir tanımla; Gıda mühendisi, gıda hammaddelerinin besin değerlerini kaybetmeden, standartlara uygun olarak verimli bir şekilde işlenmesini, korunmasını ve depolanmasını planlayan, uygulamasını yürüten ve yeni sistemleri geliştiren kişidir.

Süt ve Ürünleri Teknikerliği

Süt fabrikaları ve mandıralarda sütten yağ, yoğurt, ayran, peynir, dondurma, süt tozu gibi ürünlerin en iyi şekilde üretilmesi, korunması ve pazarlamasında çalışan ara elemandır.

GÖREVLER
Süt ve ürünleri teknikeri, gıda mühendislerinin denetimi altında;

•  Süt üretiminin ve sütün besin değerinin arttırılması yönünde çalışmalar yapar,
•  Sütte bulunan mikroorganizmaları, süt asidi bakterilerinin ****bolizmasını inceler, Süt ve ürünleri kaynaklı enfeksiyonlar ve gıda zehirlenmeleri için önlem alır,
•  Süt üretim tekniklerini uygulayarak pastörize, sterilize, aromalı süt ve benzeri ürünleri üretir, Tereyağı, peynir, ayran, yoğurt, dondurma, süt tozu ve benzeri ürünleri üretimini yapar, Süt ve ürünlerinin kalite kontrol, depolanma, korunma, ambalajlama ve pazarlama yöntemlerini uygular,
•  Sütün elde edilmesinden pazarlama aşamasına kadar olan süreçte temizleme ve mikroplardan arındırma işlemini uygular,
•  Süt endüstrisinde kullanılan yardımcı ve katkı maddelerinin kimyasal, fiziksel yapılarını, fonksiyonlarını, sağlık ve beslenme ilişkilerini üretim sürecinde dikkatle değerlendirir, Sütçülük artıklarının genel özellikleri ve bunların değerlendirilme yöntemlerini bilir ve uygular, Süt işletmelerinde kullanılan makine ve ekipmanlarının normal bakım ve onarımlarını bilir ve

Soğutmacı ve Havalandırmacı (İklimlendirme)

Çeşitli gıda ve sanayi ürünlerinin uygun ortamlarda özelliklerini yitirmeden saklanması amacıyla kullanılan soğutma sistemleri ile binalardaki ısıtma ve soğutma sistemlerinin üretim montaj, bakım ve onarımını yapan kişidir.

GÖREVLER

•  Soğutma ve iklimlendirme amacıyla kullanılan araç, cihaz, teçhizat ve makineleri hazırlanmış projeye uygun, verimli ve ekonomik yöntemler kullanarak kurar, kontrol ve ayarlarını yaparak devreye sokar ve kullanıma hazır durumda teslim eder,
•  Kurulmuş soğutma ve havalandırma cihaz ve tesisatlarının düzenli bakımını yapar,
•  Soğutma ve havalandırma cihaz ve tesisattaki bozukluğu saptar, giderilmesi için arızalı parçaları tamir eder ya da yerine yenisini takarak gerekli onarımı gerçekleştirir,
•  Soğutma ve havalandırma cihazlarının gaz verme basıncını ayarlar, uygun vakumlama işlemlerini, izolasyonunu, kaçak testlerini ve diğer kontrollerini yapar,
•  Soğutma ve havalandırma sistemleriyle ilgili komple montaj resimlerini ve şemalarını inceler, doğru olarak okur ve çizebilir, uygulama alanlarına aktarabilir,
•  Makine ve teçhizatı bakımlı ve düzenli kullanır ve devamlı kullanıma hazır durumda bulundurur.

Besin-Gıda Teknolojisi, Ev Yönetimi ve Beslenme Öğretmenliği

Çalıştığı eğitim kurum ya da kuruluşunda; öğrencilere ya da yetişkinlere, besin, gıda teknolojisi, ev yönetimi ve beslenme ile ilgili eğitim veren kişidir.

GÖREVLER

Konusu ile ilgili hangi bilgi, beceri, tutum ve davranışların, hangi yaş düzeylerindeki öğrenci gruplarına hangi yöntemlerle kazandırılacağı, MEB tarafından onaylanan öğretim programları ve ilgili mevzuatta belirtilmiştir.

Besin/Gıda teknolojisi-ev yönetimi ve beslenme öğretmeni, bu program çerçevesinde,

•  Eğitiminden sorumlu olduğu grubun düzeyine uygun bir çalışma planı yapar,
•  Sorumlu olduğu atölye, laboratuar, işlik vb. yerleri sürekli olarak eğitime hazır durumda bulundurur. (Gerektiğinde kullanılan alet ve makinelerin bakımlarını ve basit onarımlarını yapar.)
•  Kendisine ayrılan ders saatlerinde çalışma planını uygulayarak öğrencilere alanı ile ilgili bilgi ve beceri kazandırır,
•  Öğrencilerin başarılarını değerlendirir, başarıyı artırıcı önlemler alır,
•  Eğitici kol çalışmalarında görev alarak öğrencilerin yeteneklerini geliştirici etkinlikler düzenler,
•  Öğrencilerin gelişimlerini izler, sorunlarının çözümüne yardımcı olur,
•  Alanı ile ilgili gelişmeleri izler, bunların öğretim programlarına yansıtılması için ilgililere önerilerde bulunur,
•  Nöbetçi olduğu günlerde, okulun düzen ve disiplinini sağlamak üzere görev yapar,
•  Sınıf öğretmeni olarak, öğrencilerin alan ve ders seçmelerine yardımcı olur, yönetimle ilişkilerini sağlamaya çalışır.

Veterinerlik

Hayvan sağlığının korunması için önlemler alan hastalıklara tanı koyan tıbbi ve cerrahi girişimlerde bulunarak hastalığın tedavisini sağlayan kişidir.

GÖREVLER

•  Hayvanların hastalıklarını teşhis eder -İlaç veya ameliyatla tedaviye karar verir – Hayvanları hastalıklara karşı korumak için aşı yapar – Hayvan sürülerini ve mandıraları kontrol eder – Hayvanların yavrulaması ve bakımıhakkında bilgi verir -Gıda temizliği ve bulaşıcı hayvan hastalıklarını kontrol eder.

Gıda Teknikerliği

Gıda maddelerinin sağlık koşullarına uygun olarak üretilmesi, ambalajlanması, depolanması ve tüketiciye ulaştırılmasını sağlayan, kimyasal ve mikrobiyolojik analizlerini yapan, yorumlayan ara meslek elemanıdır.

GÖREVLER

•  Hububat ürünlerinin, süt ve süt ürünlerinin, çeşitli et ürünlerinin, bitkisel yağların, meyve ve sebzelerin işlenmesinde çeşitli teknikleri kullanır,
•  Planlanmış olan üretimin gerçekleştirilmesi için önlemlerin alınıp uygulanmasını sağlar,
•  Sağlığa uygunluğunu ve kalitesini kontrol için gıdalardan ve gıda katkı maddesinden örnekler alır. Laboratuarda değişik analiz yöntemlerini kullanarak analiz yapar. Çıkan sonuçları değerlendirir, raporlar düzenleyerek ilgililere bildirir. İstatistiki bilgiler elde eder,
•  Hububat, baklagiller, kuru sebze ve meyve, kuru tütün, kakao, çay, un vb. mamullerin ilgili ambar zararlıları ile mücadele yöntemlerini bilir ve uygular,
•  Gıdaların fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik kontrolünü yapar. Gıda hijyeni ve sanitasyonunu kontrol eder,
•  Kalitesi bozuk ve sağlığa uygun olmayan ürünlerin piyasaya sürümüne izin verilmemesini sağlar,
•  Üretilen gıda maddelerinin uygun olarak paketlenmesini ve paketleme işleminin düzenliliğini kontrol eder,
•  Çalıştığı birimde amiri ile sorumluluğunu taşıdığı kişiler arasında iletişimi sağlar.