Demokrasiyi Diğer Yönetim Şekillerinden Ayıran Özellikleri Nelerdir?

Demokrasi Nedir?

Yönetim şekillerinden biri olan demokrasi diğer yönetim şekillerinden farklı olan yanları vardır. Bunlar arasında devleti oluşturan toplum bireylerinin yönetimde söz sahibi olabilmeleridir. Yönetimdeki söz sahibi olmalarını seçimlere katılarak kullanabilmektedirler. Demokrasilerde yönetim bu şekilde devletin hakim olduğu her alanda seçimlerle halkın yönetime katkı yapmasını sağlamakta.

Demokrasi, tüm üye veya vatandaşların, organizasyon veya devlet politikasını şekillendirmede eşit hakka sahip olduğu bir yönetim biçimidir. Yunanca “dimokratia” sözcüğünden türemiştir. Türkçeye, Fransızca démocratie sözcüğünden geçmiştir. Genellikle devlet yönetim biçimi olarak değerlendirilmesine rağmen, üniversiteler, işçi ve işveren organizasyonları ve bazı diğer sivil kurum ve kuruluşlar da demokrasi ile yönetilebilirler

Demokrasinin ana yurdu olan Eski Yunan’daki filozoflar Aristo ve Eflatun demokrasiyi eleştirmiş, o zamanlarda halk içinde “ayak takımının yönetimi” gibi aşağılayıcı kavramlar kullanılmıştır. Fakat demokrasi diğer yönetim şekillerinin arasından sıyrılarak günümüzde en yaygın olarak kullanılan devlet sistemi haline gelmiştir. Artık siyaset bilimciler hangi sistemin daha iyi işlediğinden çok hangi demokrasinin daha iyi işlediği tartışmalarına girmişler ve liberal, komünist, sosyalist, muhafazakar, anarşist ve faşist düşünürler kendi demokratik sistemlerinin erdemlerini ön plana çıkarmaya çalışmışlardır. Bu sebeple demokrasinin çok fazla sayıda değişik tanımı oluşmuştur.

1- Çoğunluğun yönetimi

2- Azınlık haklarını güvenceye alan yönetim.

3- Fakirin yönetimi.

4- Sosyal eşitsizliği yok etmeye çabalayan yönetim.

5- Fırsat eşitliği sağlamaya çalışan yönetim.

6- Kamu hizmetinde bulunmak için halkın desteğine dayanan yönetim.

Demokrasiyi Diğer Yönetim Şekillerinden Ayıran Özellikler

1. Demokrasi, iktidarın ve sivil sorumluluğun, bütün yetişkin vatandaşların doğrudan ya da özgür iradeleriyle seçtikleri temsilciler aracılığıyla yürüttükleri bir yönetimdir.
2. Demokrasi, çoğunluk ilkesine ve bireysel haklara dayanır. Demokrasiler, hükümetin tüm düzeylerinin halka olabildiği kadar açık ve duyarlı olması gerekliliği anlayışıyla bütün merkezi ve güçlü yönetimlere karşı kendini korur ve merkezi yönetimi bölgesel ve yerel düzeylere verir.
3. Demokrasiler, birinci işlevlerinin ifade ve din özgürlüğü, yasalar altında herkesin eşit olması; toplumun politik, ekonomik ve kültürel yaşamında herkesin tam olarak düzenleyici ve katılımcı olma fırsatı gibi temel insan haklarını korumak olduğunun bilincindedir.
4. Demokrasilerde, oy verme yaşında olan vatandaşların katılımına açık, düzenli, özgür ve adil seçimler yürütülür.
5. Demokraside vatandaşların sadece hakları yoktur, karşılığında kendi haklarını ve özgürlüklerini koruyan politik sistemde katılımcı olma sorumlulukları da vardır.
6. Demokratik toplumlar hoşgörü, işbirliği ve uzlaşma değerlerine bağlıdır. Mahatma Gandhi’nin sözleriyle “Hoşgörüsüzlük, bir çeşit şiddettir ve gerçek bir demokratik ruhun gelişmesine engeldir.”