Sizden gelen soru:
* Doğu Anadolu’nun ırmak ve nehirlerini de yazarsanız sevinirim *
Cevap:
Doğu Anadolu Bölgesi Akarsuları
Doğu Anadolu Bölgesi’nde 5 adet nehir bulunmaktadır. Bu nehirleri sırası ile yazmak gerekirse;
- Aras nehri
- Kura nehri
- Fırat nehri
- Dicle nehri
- Zap nehri
Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Aras ve Kura nehirleri sularını Türkiye toprakları dışarısında Hazar Denizi’ne dökerler. Fırat, Dicle ve Zap nehirleri ise sularını yine Türkiye dışarısında Basra Körfezi’ne dökerler.
KARASU
Murat Suyu ile birlikte Fırat’ ı oluşturan ırmağın uzunluğu 160 km.’ dir. Erzurum Ovası’ nın kuzeydoğusundaki Dumlu Dağı’ ndan doğar, batıya doğru akarak Gürcü Boğazı’ ndan geçip Erzurum Ovası’ na iner. Ovanın batısında Serçene Deresi’ ni aldıktan sonra Aşkale Boğazı’ ndan Erzincan İl sınırına girer. Önce güneye sonra güneybatıya yönelerek Tercan düzlüklerini aşar. Tercan ilçesinin güneybatısında Tuzla Suyu’ nu alır. Ardından batıya doğru akışını sürdürerek, Erzincan’ı baştan başa kat eder. Munzur Dağları’ nın kuzeybatısından set bir dirsekle güneye döner. Keban’ ın 12 km. kuzeyinde Murat Suyu ile birleşerek Fırat’ ı oluşturur.
MURAT SUYU
Karasu ile birlikte Fırat Irmağı’ nın oluşturan akarsu 722 km’ dir. Van Gölü’ nün kuzeyinde Aladağ’ dan doğar. Bingöl Dağları’ ndan inen Hınıs Suyu’ nun Nemrut Dağları’ ndan inen Karasu’ yun, Bingöl il topraklarında Gönük Çayı’ nın, Elazığ topraklarında Harinket Suyu ve Munzur-Peri sularını aldıktan sonra Keban Baraj Gölü’ ne dökülür.
Gayt Çayı, Murat Nehri’nin bir kolu dur.
BOTAN ÇAYI (ULUÇAY)
Hakkari’ nin kuzeyindeki dağlık kesimlerden kaynaklanır. Siirt’ in güneybatısında Bitlis Çayı ile birleşir. Bu kesimlerde Buhtan Çayı ile de bilinen Botan Çayı güneye doğru yönelip Til yakınlarında Dicle Irmağı’ na karışır. Uzunluğu 268 km.’ dir.
Bölge akarsularının rejimi düzensizdir. Bunun nedeni; yağış rejiminin düzensizliği ve kış yağışlarının kar şeklinde düşmesidir. Kışın yağan karlar erimeden uzun süre yerde kaldığı için akarsuların debileri azalmaktadır. İlkbahar ve yaz aylarında eriyen karlar akarsuların debilerinin yükselmesine ve coşkun bir şekilde akmasına yol açar. Öte yandan bölge akarsularının hidroelektrik enerji potansiyeli yüksektir. Bunun nedeni, yükselti ve eğimlerinin fazla olmasıdır.