Sizden gelen soru:
Edebiyatla ilgili bir makale yazmam gerekiyor ama sözelim çok kötü ne yapabilirim?
Cevap:
İster edebiyat ile ilgili olsun ister başka bir konuda olsun nasıl makale yazmanız gerektiğini detaylıca aşağıda size sunuyoruz. Sözelinizin kötü olması makaleyi yazmak açısında biraz size zorluk çıkarabilir. Bu yüzde makalenizde kuracağınız cümleleri kısa ve öz tutmaya çalışın.
Aşağıdaki makale yazma kurallarına dikkat ederek güzel bir edebi makale yazabilirsiniz.
Makale yazmanın incelikler
Makale herhangi bir konu ya da düşünceyi daha fazla kişi ile paylaşmada yazılı bir araçtır. Genelde gazete ve dergilerde, günümüzde artık internet ortamında da yayımlanır. Bazen yazarların makalelerini bir arada toplamak ve okuru ile buluşturmak amaçlı çıkardığı kitapları da bulunmaktadır.
Makaleyi yazmadan önce elbette ki bir konu belirlenmeli ve konu üzerine gerekli araştırmalar yapılmalıdır. Bu aşama makaleyi yazmaktan daha uzun bir süre gerektirir.
Makale yazmaya, makalenin konusu/içeriği hakkında bilgi verilerek başlanır. Burası makalenin en kısa tutulması gereken kısmıdır. Genelde okuyucu ilk başta bu bölüme göz atar, ilgisini çekerse makaleyi okumaya devam eder. Bu nedenle anlatılmak istenen ne ise net bir şekilde belirtilmelidir.
Genel olarak makalede yer verilecek bölümlerden, bu bölümlerin içeriği hakkında kısa ve öz bilgi verilir. Bu bölümler: makalenin yazılış amacının yer aldığı bölüm, konu ispatlamak için kanıtların yer aldığı bölümler, yazarın bizzat kendi şahsi görüşünü belirttiği bölümlerdir.
Makalede yer vermek istediğimiz bölümlerin başlangıcında yazının yazılış amacının belirtildiği bölüm gelir. Burada destekleyici nitelikte belge, tez, ya da antitezler varsa yer verilmelidir.
Sonraki birkaç paragraflık bölümde savunulan düşünce ya da konu ile ilgili, yazarın görüşünün doğruluğunu ispatlamak için örneklendirmeler ya da karşılaştırmalara yer verilir. Bu bölüm makalenin gövdesini oluşturur.
Sonuncu bölüm, yazarın makale bütününde anlattıklarının kısa bir derlemesinden oluşur. Yazar bu bölümde makale genelinde anlattığı düşüncesini kısa ve net bir şekilde yineleyerek makaleyi toparlar.
Makale sonrasında, yazılan metine uygun bir başlık seçilir. Bu başlık ne kadar ilgi çekici olursa makalenin bir o kadar etkili olmasını sağlar.
Makale yazarken dikkat etmeniz gerekenler
İyi bir makale yazmak için önce konunuzu ve konunuzun sınırlarını belirleyin! (Makale konusu olabildiğince “dar” ve sınırları açıkça çizilmiş olmalıdır.)
Makale konusu ile ilgili çok “ciddi” ve “titiz” bir tarama yapın! (Konuyla ilgili yazılmış önemli hiçbir metini atlamadığınıza emin olun!)
Konuyla ilgili yazılan risale, makale ve kitapları konuyu her yönüyle hazmettiğinize kanaat getirinceye kadar okuyun! (Konuyla ilgili okumalarınızın kemiyet ve keyfiyeti kadar okuduklarınızı hazmetme dereceniz de makalenizin kalitesini belirleyecektir.)
Konunuz yine çok genişse okumalarınıza göre bir kez daha konuyu gözden geçirip olabildiğince daraltın! (Konunun daraltılmaması baştan iyi bir makale değil de okkalı bir nutuk ve genel bir kompozisyon yazılacağının alametidir.)
Yazı planınızı yapın! (Plansız, akla gelenin yazıldığı yazılar hiçbir fayda sağlamaz! Plan, sizin yol haritanız olacaktır.)
Plana göre okuduğunuz ve derlediğiniz bilgileri tasnif edin!
Konuyla doğrudan ilgisi olmayan tüm bilgileri atın!
Plana göre makalenizi yazmaya başlayın! (Yazmaya başlamak için ilham gelmesi beklenilmez! Siz yazdıkça beklediğiniz ilham gelecektir.)
Makalenizi en açık, anlaşılır ve sade bir dille yazın! (Edebiyat yapmak, anlaşılmaz kelimeler kullanmak, uzun cümleler kurmak iyi bir makalenin özellikleri değildir.)
İddialarınızı, meramınızı ve cümlelerinizi her yaş tabakasından insan rahatça anlamalıdır.
Makalenizde kullandığınız ıstılah, kavram ve kelimelerden ne kastettiğiniz açık olmalıdır. (Makale yazarken yanınızda hem normal bir sözlük hem de ıstılah lügatleri bulunsun! Bir makaleyi bekleyen en büyük tehlike ıstılah ve kavramları yanlış kullanmaktır! Unutmayalım, ıstılahlar basit kelimeler değildir! Istılahlar, ilmî birikimin meyveleri, kumpasları, anahtarları, fezlekeleridir!)
Makalenin giriş kısmında makalenin temel gayesini ve varmak istediğiniz neticeyi açıkça yazın!
Her bir paragrafın ilk cümlesini, o paragrafın ana fikri olacak şekilde düzenleyin!
Yazınızda imla ve yazım hatası olmamasına dikkat edin! (Hatalı yazılar ciddiyetsiz yazılardır! Makalenizi yazarken yanınızda mutlaka bir imla kılavuzu bulundurun! Makalenizi bitirdikten sonra mutlaka çıktısını alıp hata arayarak dikkatle okuyun!)
İyi makale gerektiği kadar uzun olandır! Gereksiz her cümleyi hatta her kelimeyi atın! (İyi makale uzun olanı değildir! Gereksiz kelime, cümle, paragraf ve bilgilerden arındırılmış makale, iyi makaledir.)
Makalenizde size ait olmayan cümleleri ve bilgileri mutlaka tırnak içine alıp kaynak göstererek iktibas edin! (Bir makalede ne kadar çok atıf ve kaynak varsa o makale o kadar kalitelidir. Bir makalenin bereketi ilmî birikime ve ilim adamlarına saygısı kadardır.)
Makalenin sonuç bölümüne özellikle çalışın! (Makalenizin sonucu makalenin özeti değildir. Yeni bir kapı açan, değerlendirme yapılan, fikir alemine sizin katkınızı gösteren önemli bir bölümdür.)
İyi bir makalenin girişi sizin ilmî derinliğinizi gösterdiği gibi, iyi bir makalenin sonucu da sizin istikbale olan nüfûzunuzu, yani ufkunuzu gösterir.
İyi bir makale, daha önce yazılanları tekrar eden değil, ilmî birikime yeni bir açılım getiren, ufuk açan, katkı yapan ilmî bir metindir.
Makalenizi bitirdikten sonra mutlaka bilgisine, bakış açısına güvendiğiniz en az üç, mümkünse beş kişiye gönderin! Onlardan makalenizi tenkit etmelerini isteyin! Gelen tenkitlere göre makalenizi tashih edin ve tekrar tekrar okuyup iyice kanaat getirdikten sonra yayınlanması için ilgili yerlere gönderin.