Kuşlar
Hangi kuşların eti yenmez sorusuna aslında farklı cevaplar verilebilir, farklı cevap verilme nedeni benimsenen dini inançların farklı yorumlarda bulunmasıdır. Bu nedenle bizde konuya dini açıdan yaklaşmayı ve bu konuda söylendiği rivayet edilen bir hadis-i şerifi vermeyi uygun buldum.
Kuşlar (Aves), iki ayaklı, sıcak kanlı, omurgalı ve yumurta ile üreyen hayvanlar sınıfı.
Yaklaşık 10.000 civarında yaşayan türüyle en kalabalık tetrapod omurgalıları oluştururlar. Kuzey Kutbundan Güney Kutbuna dünya üzerindeki tüm ekosistemlerde yaşarlar. Boyutları arı sinek kuşunda 5 cm ile deve kuşunda 2,7 m’ye kadar değişir. Bulunan fosillere göre kuşlar, yaklaşık 150-200 milyon yıl önce, Jura Devri’nde dinozorlardan gelmektedir. Bilinen ilk kuş Jura Devri’nin sonlarında yaklaşık 155-150 milyon yıl önce yaşamış olan Archaeopteryx ‘tir.
Kuşlar, diğer canlı alemlerinden farklı olarak bazı özelliklere sahiptir. İlk sabit sıcaklıklı canlılar olma özelliğini taşırlar. Belirgin özellik olarak, üyelerinin tümü, diğer hiçbir hayvan grubunda görülmeyen tüylerle kaplıdır. Ön üyeleri kanatlara dönüşmüştür ve arka üyelerdeki kemikler intertarsal eklem oluşturacak şekilde dizilmiştir. Trake ve bronşlarının bulunduğu yerde çok gelişmiş bir ses kutuları vardır. Sert kabuklu yumurta bırakırlar ve kuluçkaya yatarlar. Embriyo, yumurtakabuğu ve amniyon zarı ile çevrilidir. Kuşların tam işlev gören, karmaşık ve gelişmiş, büyük ve küçük dolaşım sistemleri vardır.
Ormana, dağlara tepelere gidip yiyecekleri kuşları nasıl tespit etmişler de, “Şu kuşun eti yenir, şu kuşun eti yenmez” diye ayırım yapmışlar? Acaba bu konuda neyi ölçü almışlardır? Görüntüsü mü, sesi mi, büyüklüğü mü, küçüklüğü mü, beslenmesi mi, güzelliği mi, rengi mi, boyu bosu mu, uzun kanatlı oluşu mu, uzun bacaklı oluşu mı, uzun gagası mı, şişmanlığı mı, zayıflığı mı yani etli butlu oluşu mu?
Karada yaşayan hayvanlar ve kuşlar için, hadis-i şerifte şöyle bildirilmiştir:
(Köpek dişi olan yırtıcı hayvanlar ve pençesiyle avlanan kuşlar yenmez.) [Müslim]
Eti yenmeyen kuşlar
Avını pençesiyle yakalayan ve leş yiyen, çaylak, kartal, kerkenez, kuzgun, akbaba, leş kargası, yarasa, atmaca, şahin, martı, leylek, flamingo, egret, kelaynak gibi kuşlar yenmez.
Eti yenen kuşlar
İğrenç olmayan, leş yemeyen, avını pençesiyle yakalamayan kuşlar yenir:
Saksağan, kumru, bülbül, kanarya, muhabbet kuşu, keklik, sülün, bağırtlan kuşu, güvercin, bıldırcın, tarla kargası, tavus, kırlangıç, baykuş, papağan, turna, saka kuşu, çalı kuşu, ispinoz, serçe ve sığırcık gibi kuşlar helaldir
Hüthüt [ibibik] mekruhtur [Şafii’de kırlangıç, tavus, hüthüt, papağan yenmez Martı, balıkçıl gibi deniz kuşları yenir]
Eti yenen kümes hayvanlarının yabanileri sayılan karatavuk, yabani ördek, yabani kaz, kuğu gibiler yenir Hindinin yabanisi sayılan deve kuşu yenir