Kalp Atışlarımızı Sayabilir Miyiz?

Sizden Gelen Soru:

Kalp atışlarımızı sayabilir miyiz? Lütfen bana yardım edin.

Cevap:

Nabız Nedir?

Kalbin kasılıp gevşeyerek damarlara yaptığı basınca, halk arasında “kalp atışı” denir. Kalp dakikada yaklaşık 60-80 defa kasılma (basınç) yapar. Buna vuruş sayısı veya nabız adı verilir.

Nabız Nasıl Ölçülür?

Nabzınızı vücudunuzun iki yerinden ölçmeniz mümkündür:

• Boyunda, gırtlağın iki yanındaki atar damarlardan birine elinizin üç orta parmağının iç yüzlerini bastırarak.
• Yine elinizin üç orta parmağını bileğinizde, başparmağınızın gerisindeki oluğa bastırarak.

Bahsettiğimiz noktaların üzerine, parmaklarınızı bastırıp hafifçe sağa veya sola kaydırarak nabız darbelerini hissettiğiniz yerde durunuz. Ondan sonra önünüze saniye kolu veya sayıcısı bulunan bir saat koyun, 60 saniye müddetle darbeleri sayınız.

Nabız, yaşlı kişilerde biraz düşme gösterebilir. Ayrıca efor, egzersiz ve heyecan durumlarında artma olur.

Yüksek ve düşük tansiyonlu olduğu halde, ciddi bir şikayeti olmayan insanlar çoktur.
Çünkü vücut kendisini bu tansiyona göre ayarlamış; her şey yolunda gitmektedir.

Nabız ve Soluk Alıp Verme;

• Hastalanma
• Heyecan
• Egzersiz
• Üzülme
• Korku

gibi durumlarda artar…

Nabız, kalp vuruşlarının atardamarlarda duyulan vuruşlarıdır. Bu vuruşlar en kolay şekilde bileklerdeki atardamarlarda hissedilebilir. Kalbin her sıkışmasında atardamarlar içine gönderilen kanın atardamarlar boyunca ilerlemesi sırasında damar çeperine yaptığı basınç en fazla bilekte, boyunda ve ayak sırtı damarlarında görülebilir. Bunlar arasında en rahat kontrolü bilek verdiği için muayene sırasında kalp atışları bilekten sayılır. Nabzın bu bölgelerde iyi duyulmasının başlıca sebebi de atardamarların, özellikle bilek, boyun ve ayak sırtı damarlarının deriye çok yakın olmasıdır.

Nabız orta ve yüzük parmaklarının yardımıyla sayılmalıdır. Günümüzde artık nabız muayenesi eski değerini yitirmişse de hastalık hakkında genel bir bilgi verecek ilk müracaat noktasıdır. Özellikle acil olaylar karşısında nabız vuruşları bilen bir kimseye hastanın durumu hakkında önemli ipuçları verir.

Normal Nabız

Sağlam bir insanda nabız vuruşları 70–80 arasındadır. Vuruşlar dolgun, yumuşak ve hep aynı aralıklardadır. Nabız vuruşları soluk alırken artar verirken azalır. Heyecanlı bir yapıya sahip kişilerde nabız artışları küçük bir olay karşısında derhal hızlanır. Normal kişilerde ise bu hal büyük olaylar karşısında görülür. Nabzın hızlanmasına tıp dilinde taşikardi adı verilir. Bu da kalbin hızlı çalışmakta olduğunu gösterir.

Nabzın Hızlı Atması

Çeşitli hastalıklar nabız vuruşları üzerinde etki yapar. Tifo dışındaki bütün ateşli hastalıklarda ateşle birlikte nabız da yükselir. Genellikle ateşin bir derece yükselmesine karşılık nabız dakikada 20 vuruş hızlanır. Bu bakımdan ateşli hastalıklarda, nabız vuruşları ile ateşin yüksekliği hakkında bir fikir edinilebilir.

Tifoda ateşin yükselmesine karşılık nabız normale yakın atar.
Bağırsak delinmesi olaylarında ise nabız hızlı atar ama buna karşılık ateş düşer. Bu durum hastalığın tehlikeli bir devreye girdiğini gösterir.

Kanama halinde, vücuttan dışarı çıkan kanın eksikliğini duyurmamak için kalp atışları hızlanır. Dokuları normal şeklinde besleyebilmek için kalbin bu süratli çalışması sonucu nabız atışları hızlanır. Ancak, nabız vuruşlarındaki dolgunluk hissi kaybolur ve atış zayıf bir şekilde hissedilir. Kanamanın devam etmesi ve vücuda kaybolan kan yerine yenisinin verilmemesi halinde nabız atışlarında giderek bir zayıflama olduğu ve bir devre sonra da nabzın el altından kaybolduğu görülür. Ayrıca nabız, guatr denilen, boyundaki kalkan bezi hastalığının artması ile de hızlanır. Bu hastalıktaki başlıca belirtilerden biri olan gözlerin yuvalarından dışarı çıkar gibi olması kalbin hızlı atışları ile meydana gelir.
Nabız, kalp yetmezliklerinde de hızlı bir vuruş gösterir. Böyle durumlarda nabızdaki atış sayısı dakikada 200′e yükselebilir.

Nabızın Yavaş Atması – Bradikardi

Nabzın normalin altında atışına tıp dilinde “Bradikardi” denilir.
Vagotonik tip denen sinir sistemi oynaklık gösteren kişilerde ani olaylar karşısında baygınlık, baş dönmesi, terleme gibi belirtiler görülür. Bu hal sırasında nabız sayısı düşer. Bu nabız düşmeleri tehlikeli bir duruma işaret değildir.

Beyin urlarında, beyin kanamalarında kafa içi basıncının artmasından ileri gelen nabız azalmaları oldukça tehlikelidir. Bu tür azalmalar hastalığın seyri bakımından da doktora bir fikir verir.

Kalp kulakçıklarından başlayan kasılma kalbin çalışmasını meydana getirmek üzere karıncıklara geçer. Bu kasılma karıncıklara herhangi bir sebeple gelmeyecek olursa, karıncıklar kendi kendilerine ancak dakikada 40 defa kasılabilirler. Bundan dolayı da nabız vuruşları dakikada 40′a düşer. Tıpta bu olaya kalp bloğu adı verilir. Bu blok meydana gelirken önce hastada bayılma ve çırpınma halleri görülür ama bir süre sonra vücut bu duruma alıştığı için sadece nabzın düşük atışından başka hiç bir belirti olmaz.