Kelebek ve Sineklerin Ömrü Neden Kısadır?

Soru: Kelebek ve Sineklerin Ömrü Neden Kısadır?

Cevap:

Kelebeklerde Çoğalma ve Hayat

Kelebeklerde çoğalma yumurta ile olur. Kelebek yumurtaları yarım küre, küre, silindir ve iğ şeklindedir. Dişileri yumurtalarını tek tek veya gruplar halinde ağaç kabukları veya yapraklar üzerine yapıştırarak bırakırlar. Bazıları da üst üste yapıştırarak kuleler meydana getirir. Bazıları yumurtaların üzerini vücutlarından kopardıkları kıllarla bir kürk gibi kapatırlar. Kışı geçirmek zorunda kalan yumurtalar “Korion” denen sert bir kabukla örtülüdür. Yumurtadan çıkan larvalara “tırtıl” adı verilir. Kışı genellikle tamamen gelişmiş olarak yumurta kabuğu içinde geçirir. İlkbaharda her yer yeşermeye başlayınca kabuğunu yırtarak besin aramaya çıkar. Dişi kelebekler yumurtlarken özellikle tırtılların beslendiği bitki türlerinin üzerine veya yakınına yumurtalarını bırakırlar.

Tırtıllarda üç çift göz ve 2-5 çift karın bacağı bulunur. Ağız parçaları ısırıcı çiğneyicidir. Alt dudağa dökülen ipek salgı bezleri vardır. Oburca beslenen tırtıllar, 4-5 defa deri değiştirirler. Normal iriliğe ulaşınca ipek salgısı ile kendilerine koza örerler.

Koza içinde erginin şekillendiği pupa durumuna geçer. Bir müddet sonra pupa kabuğunu yırtar ve kozadan genç ergin yeni kelebek ortaya çıkar. Fakat hemen uçamaz. Kanatlarındaki damarların kanla dolması ve kuruyarak güçlenmesi için birkaç saat beklemesi gerekir. Bazı erginlerin ömrü 24 saat, bir kısmının 1-2 aydır. Hayatları birkaç mevsim sürenler kış uykusuna yatar veya daha sıcak bölgelere göç ederler. Bunlar yüzlerce kilometrelik yolu uçabilecek güçtedir. İngiltere’de yaygın bir tür, havalar soğumaya başlayınca Kuzey Afrika’ya göç eder. Kuşların aksine kelebeklerin göçü tek yönlüdür. Amerika’da yaşayan bir çeşidin dışında hiçbiri geri dönmez.

 Sineklerin Ömrü

Bilimsel olarak Musca domestica denilen karasinekler, insan populasyonun bir parçası olarak tüm dünyaya yayılmış türlerdendir. Gübrelik yerler ve çürüyen bitki yığınları en önemli kuluçka yerleridir. Örneğin, 1 kg at dışkısında 5000-8000, 1 kg domuz ya da inek dışkısında 15000 karasinek gelişebilir. İnsan dışkısında fazla gelişemezler. Bir dişiden bir defada 2000 kadar yumurta çıkabilir.

Uygun koşullarda ergin olma süresi 7 gündür. Sıcaklığa bağlı olarak 2-3 hafta kadar yaşarlar. Yılda 8-10 döl verebilirler. Bir dişiden teorik olarak (uygun sıcaklık, yaşam alanı ve besin varsa) bir yılda 250 milyar karasinek oluşabilir

Kelebeğin ve Sivrisineğin Ömrünün Kısa Olması

“Doğanın kuralı” denilen doğal seçilim mekanizmasına göre, canlının “başarısını” yaşam süresi değil, üreme belirler. Üreyip yeni nesiller vermiş bir canlı, genlerin popülasyonda bir süre daha yok olmayacağını garantilediğinden teorik olarak ölmez. Özellikle pek çok böcekte gözlenen kısa yaşam döngüsü sayesinde, korunan enerji ile daha fazla sayıda yavru meydana getirilir. Kelebekte de durum aynıdır. Bu şekilde, değişken çevre koşullarına karşı uyum sağlayabilecek alternatifler üretilmiş oluyor. Bu yavrular sayesinde, anne – babanın genleri popülasyonda kalıyor. Bahar ve yaz aylarında bir anda etrafımızı böceklerin sarabilmesi, onların bu şekilde hızlı ve kısa bir yaşam stratejisi benimsemiş olmasından kaynaklanıyor.

Sivrisineklerinde ömrünün kısa olması kelebeklerin ömrünün kısa olma nedeni ile aynıdır.Bu şekilde, değişken çevre koşullarına karşı uyum sağlayabilecek alternatifler üretilmiş oluyor. Bu yavrular sayesinde, anne – babanın genleri popülasyonda kalıyor. Bahar ve yaz aylarında bir anda etrafımızı böceklerin sarabilmesi, onların bu şekilde hızlı ve kısa bir yaşam stratejisi benimsemiş olmasından kaynaklanıyor.