Kültürel Mirasa Duyarlılık Nedir? Önemi Nedir?

Kültürel Miras

Kültürel miras kavramı normalde soyut olan miras kavramından biraz farklıdır. Normalde miras maddi ve maneviyatla ilgili gelecek nesillere bırakılacak tüm  değerleri içine alır ama nedense mirasın sadece maddi kısımlarıyla daha çok ilgilenilmiştir. Oysa gerçekler bu durumu doğrulamamakta kültürel mirasın sanat,edebiyat yada düşünce ile ilgili kısımlarının  bu manada değerlendirildikleri zaman çok daha büyük kazanımlar sağladıklarını unutmamak gerekir.

Miras, nesilden nesile gelecek kuşaklara aktarılan maddi ve manevi her şeydir.

Düşünce, sanat ve edebiyat ürünü, doğal zenginlikler, tarihi eserler ve bilim insanlığın ortak mirası olarak değerlendirilir. Bilimsel, sanatsal ve teknolojik ürünler sadece ortaya çıktığı toplumun değil, bütün insanlığın malıdır. Bir toplumda ortaya çıkan ürünler, kültürler arası etkileşim yoluyla bütün toplumlara yayılır. Bu nedenle ürünler insanlığın ortak mirası ola­rak değerlendirilir.

Unesconun kültürel miras kapsamına aldığı değerler arasında, tarihsel şehirler, kültürel manzaralar, doğal ve kutsal siteler, sualtı kültürel miras, müzeler, taşınabilir eserler, el objeleri, belgesel ve dijital miras, sinematografik miras, sözlü gelenekler ve kültür unsurları, festivaller, konuşulan diller, inanç ve ritüeller, müzik ve şarkılar, sahne sanatları, geleneksel tıbbi yöntemler, edebiyat, geleneksel spor ve oyunlar, ve mutfak gelenekleri bulunmaktadır.

İnsanlığın ortak miraslarından bazısını ele alalım.

İnsanlığın Sanat Mirası

• İnsanların; doğayı, düşünce ve duyguları kendinden bir şeyler katarak ortaya koymuş olduğu özgün ürünlere sanat denir. Roman, öy­kü, tiyatro, mimari, müzik vb. sanat dalları var­dır.
• Sanat anlayışı İlk Çağdan günümüze ka­dar gelişme göstermiş ve gelişmeye devam et­mektedir. İlk olarak insanlar mağara duvarları­na resimler çizerek sanat eserleri ortaya koy­muşlardır. Hindistan, Anadolu, Mezopotamya ve Çin Uygarlıkları dönemindeki sanatsal faali­yetler diğer kültürleri de etkilemiştir.
• Türkiye’de, çevremize baktığımız zaman Anadolu Selçuklu devleti ve Osmanlı devleti döneminden kalan mimari eserleri görmekte­yiz. Bu yapılar, bizlere kalmış olan miraslardır. Bizlere düşen görev bu eserleri korumaktır.

İnsanlığın Düşünce Mirası

• İnsanlar, doğaya hakim olmak için müca­dele ederken çevresindeki olayları iyi gözlem­leyerek, olaylar arasında ilişki kurmuştur. Bu gözlemlerden etkilenerek düşünce hayatı ge­lişmeye başlamıştır.
• İlk Çağ, Orta Çağ ve Yeni Çağ’daki yetişen bilim adamları düşünce hayatının gelişiminde önemli rol oynamışlardır.
• İlk Çağ’da; Tales, Sokrat, Konfüçyüs, Buda, Heraklit ve Aristo gibi bilim adamları yetişmiştir.
• Birunu, İbn-i Sina, İbn-i Rüşd, Harezmi, İmam Gazali ise İslam bilim adamlarıdır.
• 15. ve 16. yy’da Avrupa’da görülen Röne­sans ve Reform hareketleri, Avrupa’nın düşün­ce yapısını değiştirmiştir. Aydınlanma Çağı ile insanlar pozitif bilimlere yönelmiş ve skolastik düşünce önemini yitirmiştir. Avrupa’daki bu gelişmeler, bütün dünyayı etkilemiştir.

İnsanlığın Bilim Mirası

• Dünyada varolandan yola çıkarak, deney ve gözlem yoluyla neden-sonuç ilişkisi içer­sinde incelenilerek ulaşılan kurallı bilgiler topluluğuna bilim denir.
• Bilim İlk Çağ’dan itibaren gelişmeye başlamıştır. Babiller’de görülen Astronomi ve Matematik alanındaki çalışmalar bütün dünyayı et­kilemiştir.
• Pascal, Dekart, Kopernik, Kepler, Galileo, Newton gibi bilim adamları Yeni Çağ’da yetişmiştir. Bu bilim adamları insanlığın ortak mirası olan bilime önemli katkılarda bulunmuşlardır.

Kültürel Mirasın Önemi

Bilim, sanat, edebiyat ve düşünce ürünle­rinden oluşan ortak miras tarih içinde farklı top­lumların katkısıyla oluştu. Toplumların ortaya koyduğu ürünler ve değerler üretildiği toplumla sı­nırlı kalmadı, bütün toplumlara yayıldı.

Ortaya konan ortak miras ürünleri aynı zamanda bütün insanlığa yarar sağlamakta, top­lumların gelişmesine katkıda bulunmaktadır.

Ortak mirastan yararlanma onu özenle ko­rumaya bağlıdır. Yaşayan kuşaklar ortak mirastan yararlanırken, onu korumakla da sorumludurlar.

Ortak Miras Özellikleri

• Geçmişten günümüze kadar, süregelen insanların birikiminden oluşur.
• Ortaya çıkan ürün, tek bir ulusun mirası değildir. Tüm uluslar bu mirastan yararlanabilir.
• İnsanlar ortak mirasın korunmasında duyarlı olarak, tüm insanlığa yarar sağlamalıdır.
• Ortak mirası korumak, geliştirmek ve nesillere aktarmak gereklidir.
• Ortak Mirasa Nasıl Katkıda Bulunuruz?
• Ortak mirasa katkıda bulunulması ve ko­runması tüm insanlığın görevidir. Ortak mirasa kat­kıda bulunmak dünyada yaşanan sorunların çözü­müne de katkı sağlar.
• Günümüzde insanlık ortak mirasa daha da katkıda bulunarak eşitlik anlayışını geliştirmeye ça­lışmakta ve insanlık için sorun olan birçok olaya bi­limsel çözümler getirmektedir.
• Ortak mirasın korunması amacıyla da dün­yada birçok müze ve kütüphane kurulmuştur. Bu­ralarda geçmişteki ortak mirasın ürünleri sergilen­mekte ve insanlığın hizmetine sunulmaktadır.
• Ortak mirasın korunmasında faaliyet gös­teren önemli kuruluşlardan birisi de Dünya Anıtlar Vakfı‘dır. Bu kuruluş tarihî alanları belirlemekte ve korunması için çeşitli önlemler almaktadır.
• Günümüzde üretilen teknik araçlar ve bil­gisayarlarda ortak miras ürünleri kayıt altına alınıp kopyaları saklanmaktadır. Bilgisayarlar istenilen bilgiye daha kolay ve çabuk ulaşılmasını sağla­maktadır.
• Ortak mirasın korunmasında devletlerin yasal düzenlemeler yapması ve bu konuda vatan­daşlarına küçük yaşlardan itibaren eğitim verme& de oldukça önemlidir.
• Ortak mirasın korunmasında en önemli et­ken mirasa bilinçli olarak katkıda bulunulması ve eğitimdir.