Sizden gelen soru:
Maddenin yapısı hakkındaki ilk düşünceler?
Cevap:
Maddenin yapısı hakkında eski çağlarda çeşitli düşünceler ortaya atılmıştır. Bu düşüncelerin ilki ise Miletli Tales’e aittir. Daha sonra Anaxagoras tarafından bazı düşünceler ortaya atılmıştır. Bunun ardından Empedokles, Demokritus, Aristo gibi düşünürler de maddenin yapısı hakkında görüş bildirmişlerdir.
Evrenin yapısı ve dünyamızın, etrafımızdaki nesnelerin nelerden yapılmış olduğu sorusu, insan aklını öteden beri meşgul etmiştir. Konuyla ilgili olarak kayda geçmiş ilk düşünceler, eski Grek dönemine ait. Örneğin, doğal mıknatıs taşının ve sürtünme sonrasında amberin çekim kuvvetleriyle de tanışık olduğu anlaşılan Miletli Tales (M.Ö.624-547), dünyamızın özünün su olduğunu söyler. Bu düşünce Sümer ve Babil mitolojilerinden izler taşımaktadır. Döneme hakim olan anlayış, bu özün yaratılıp yok olabildiği şeklindedir.
Anaxagoras (M.Ö.500-428) bu görüşe karşı çıkarak, maddedeki değişikliklerin, maddeyi oluşturan ‘bölünmez parçacık’ların farklı biçimlerde düzenlenmesinden kaynaklandığını öğretir.
Empedokles (M.Ö.484-424) bu bölünmez parçacıkları; toprak, hava, ateş ve su olmak üzere, dört element altında toplar. Halbuki Demokritus (M.Ö.460-370), evrenin boşluktan ve neredeyse sonsuz sayıda, bölünmez parçacıktan oluştuğunu önermektedir. Atom denilen bu bölünmez parçacıklar; şekil, konum ve düzenleniş açılarından birbirlerinden farklı olup, her türlü maddenin temel yapıtaşlarını oluşturmaktadır.
Daha sonra gelen ve o zamana kadarki tüm insanlık bilgisini derleyen Aristo (M.Ö.384-322 ); toprak, hava, ateş ve sudan oluşan dört element fikrine onay verir. Onun bu ve diğer pek çok konudaki görüşü, izleyen 1000 yıl boyunca, düşünce dünyasını hakimiyeti altına alan, sarsılması güç bir otorite haline gelecektir. Nitekim, kendisinden sonra gelen Aristarchus’un (M.Ö.310-230) önerdiği güneş merkezli bir gezegenler sistemi, Aristo’nun desteklediği dünya merkezli sistem karşısında, ta ki 2000 yıl sonra Copernicus ortaya çıkıncaya kadar yenik düşecektir.
Zamanın optik bilgilerini derleyen İskenderiyeli astronom ve matematikçi Claudius Ptolemy (M.S.70-147), güneşin ve diğer gezegenlerin dünyanın etrafında kusursuz daireler üzerinde dolaştığını savunan karmaşık bir kuram geliştirmiş ve yazdığı Almagest başlıklı kitabında kayda geçirmiştir.