Nur Kelimesinin Anlamı
Nur kelimesi temel olarak ışık manasına gelmekte ama kullanım amacına göre ne gibi anlamlara geldiğini öğrenmek için yazının tamamını okumanız faydalı olacaktır.
Her türlü aydınlık ve parıltı için “nur” denildiğini görürüz. “Nur” kelimesi, karanlığın zıddı bir mânâ taşır. Karanlık farklı farklı olduğu gibi, nur dahi farklı farklıdır. Meselâ, yokluk bir karanlıktır, küfür bir başka karanlık. Evham bir karanlıktır, cehalet başka bir karanlık. Diğer taraftan, varlık bir nurdur, iman bir başka nur. Hakikat bir nurdur, ilim bir başka nur.
Nur, “bizatihi zahir, ligayrihi muzhirdir.” Yani, nur hem kendini, hem de başkalarını gösterir. Meselâ, güneşin ışığı hem güneşi, hem diğer varlıkları gösterir. Göz nuru bizi eşyaya muhatap eder. Akıl nuru ise, bizi eşyanın hakikatına ulaştırır.
Gerçek Nur
Nur ayetiyle ilgili olarak önce Allah’a “Nur” denilmesini ele almak istiyoruz. “Allah’a ‘Nur’ denilmesi hakiki midir, yoksa mecazi midir?” sorusu ihtilaflı bir meseledir. Gazali’ye göre gerçek nur Allah’tır. Bu kelimenin başkaları hakkında kullanımı mecazîdir. Allah lizatihi ve bizatihi nurdur. Bütün nurlar O’ndan gelir. Bu nurlar, Allah tarafından onlara emanet ve ödünç olarak verilmiştir.
En’âm sûresinin ilk ayetinde yer alan “Allah zulümatı (karanlıkları) ve nuru yaptı” ifadesinden hareketle, bazıları Allah’a “Nur” denilmesini mecaz olarak değerlendirirler. Çünkü burada Cenâb-ı Hak’tan doğrudan “nur” olarak değil, “nuru yapan”
şeklinde bahsedilmektedir.
Varlık Nuru
Zifiri karanlığın hâkim olduğu bir gecede, kendimizi yüksek bir dağın zirvesinde kabul edelim. Gökyüzünü kara bulutlar kaplamış olsun. Ne yerden bir ışık, ne de gökten en ufak bir parıltının geldiği böyle bir ortamda, elimizin ucunu bile göremeyecek, âdeta yoklukla burun buruna geleceğiz. Güneşin doğmasıyla ise rahat bir nefes alacak, “Oh, dünya varmış!” diyeceğiz. Çünkü güneşin ışığıyla, etrafımızdaki her şey bize arz-ı didar edecek, rengârenk bir âlem önümüze açılacaktır.