Osmanlı döneminde kullanılan uzunluk ölçüleri nelerdir?

Sizden gelen soru:

Osmanlı döneminde kullanılan uzunluk ölçüleri?

Cevap:

Osmanlı zamanında kullanılan uzunluk ölçüleri

Osmanlı döneminde kullanılan uzunluk ölçüleri Cumhuriyet’in ilanı ile birlikte yürürlükten kalkmıştır. Uzunluk ölçülerinde yapılan yenilik ile  birlikte uluslararası ölçü sistemine geçilmiştir. Peki Osmanlı döneminde kullanılan uzunluk ölçü birimleri nelerdir?

Eskiden kullanılan uzunluk ölçü birimleri şunlardır;

1. Zirai mimari
2. Arşın
3. Endaze

Metre hesabıyla çarşı arşını 68 cm’dir. Bina ve mimar arşını 75,8 cm’dir. Bu arşının uzunluğunda zamanla değişiklikler oldu. Üçüncü Selim Han abanoz ağacından bir mimar arşını yaptırdı. Bunun ölçü olarak kullanılmasını istedi ve kütüphaneye kaldırttı. Bunun bir tarafı 24 parmağa ve her parmak 10 hat’ta bölündü. Böylelikle bu bölümle basımevinde kullanılan punto büyüklükleri de alınabilecekti. Diğer tarafı sadece 20 eşit parçaya bölündü. Değerli kumaşları bilhassa ipekleri ölçmede endâze kullanılırdı (endâze 65,25 cm’dir).

Türkiye’de 26 Mart 1931 tarih ve 1782 sayılı kanunla arşın ölçü birimi kaldırılıp yerine metre sistemi kabul edildi. 1933’ten sonra da arşının bütün çeşitleri tamamen ortadan kaldırılıp metre sistemine geçildi.

Zirai mimari, arşın ve endâze ölçü birimlerinin ast ve üst katları aşağıda gösterilmiştir.

Eski uzunluk ölçüleri ve yeni karşılığı