Yumurta
Yumurta hakkında geniş bilgiler bulabileceğiniz bir yazıyla sizlerleyiz. Yumurta genel olarak bazı canlılar için nesillerini devam ettirebilme aracı olarak tanımlanır. Yumurlayarak üreme genelde sürüngenler sınıfına giren türlerde görülür. Yumurtayı sadece bu şekilde değerlendirmek ne kadar doğrudur tartışılabilir ancak durumun temelinde bunun olduğu unutulmamalıdır.
Yumurta Nedir?
Yumurta dişi hayvanların ve özellikle kuşların embriyoyu korumak amacıyla yumurtladığı yuvarlak ve oval şekilli cisimlerdir. Birçok hayvanın yumurtaları yiyecek olarak kullanılabilmesine karşın, yumurta denince akla ilk gelen şey tavuk yumurtasıdır. Tavuk yumurtası sayısız yemeğin hazırlanmasında malzeme olarak kullanılır. Dünyanın hemen hemen her mutfağında yaygın olarak kullanılır.
Son yıllarda hazır gıda üretimindeki artış, yumurtanın kullanıma hazır, pastorize ve yumurta tozu halinde üretimini yaygınlaştırmıştır.
Yapılan araştırmalar besinler içindeki en kaliteli proteinin yumurtada olduğunu göstermiştir. Ayrıca yumurta dışarıdan alınması gerekli olan amino asitleri dengeli ve yeterli miktarda içerir. Vücuda gerekli olan başta A, B, D ve E ve birçok vitamini yüksek oranda barındırır.
Çocukların fiziksel ve zihinsel gelişimi açısından çok gereklidir.
Bir adet yumurta ortalama 50 gram olarak kabul edilebilir ve bir yumurtadaki besin değerleri ortalama;
70 Kalori 6 g protein 5 g yağ 1 g karbonhidrat şeklindedir.
Genel olarak yumurtanın sarısı büyük oranda vitamin ve yağları , beyaz kısmı ise büyük oranda proteinleri içerir.
Yumurtanın protein emilimi bakımından en etkili tüketim şekli rafadan olarak bilinmektedir.
Bu yumurtaların en dışında kireçten bir kabuğu, bunun altında sert bir zar vardır. Zarın içinde dıştaki beyaz, içteki sarı renkte olmak üzere iki Sıvı bulunur. Sarı kısmı beyaza karışmamak için ince bir zarla sarılmıştır. Daha koyu yumurta, akı ( sıvı tutkal) maddesinden yapılmış bükülmüş iki bağ ile tutturulmuştur. Yumurta sıvısının zarı altında küçük beyaz bir benek vardır. Bu benek yavruyu meydana getirecektir. Yumurta kabuğu ince gözeneklidir Bu gözenekler olacak yavrunun solumasını sağlar. tavuk yumurtasının kütçe ucunda, dış kabukla iç zar arasında ufak bir boşluk vardır. Burası hava depo su gibidir. Yumurta taze iken bu boşluk azdır; bayatladıkça, su kaybettiği için, akı gittikçe azalır, ufalır; hava boşluğu da artar.
Tavuk Yumurtası
Bir civcivin gelişmesi için bütün besin öğelerini içeren yumurta, örnek protein kaynağıdır. Bu da büyümekte olan bir organizma için önemli bir özelliktir. Yumurta proteini, amino asitlerin hepsini yeterli oranda içeren ve kolay sindirilen ve %100 vücut proteinlerine dönüşebilen “üstün kaliteli” proteindir. Bir adet yumurtada 6 gram kadar protein, 5.5 gram kadar yağ ve çok az karbonhidrat vardır. Ayrıca A vitamini ve bazı B vitaminIerinden de zengindir. Yumurtanın sarısı akına oranla daha fazla yağ, protein ve demir içermektedir ve iyi bir çinko kaynağıdır.
Yumurta sarısı yüksek kolesterol içermesine karşın yağı doymamış olduğundan kolesterolü yükseltici etkisi kırmızı etten daha düşüktür. Yumurta ülkemizdeki en ucuz iyi kaliteli protein kaynağıdır.
VİTAMİN DEĞERİ
Yumurta A, D, E ve B grubu vitaminleri ile diğer vitaminleri önemli oranda içermektedir.
Yumurta sarısındaki A vitamini gözün iyi görmesi, kemik gelişimi ve sağlıklı dişler için gereklidir. Vücut hücrelerinin gelişmesine yardım eder. Solunum ve sindirim sisteminin sağlıklı olmasını ve enfeksiyonlara karşı korunmasını sağlar.
D vitamini, insan vücudunda kalsiyumun kullanılmasına yardımcı olur. Bu vitamin besinlerde sınırlı miktarda bulunur, deride güneş ışınlarından sentezlenir. Yumurta sarısı, D vitamini sağlayan birkaç besinden biridir. Güneş ışınlarından yeterince yararlanırsa ve yumurta tüketilirse özellikle çocuklarda D vitamini eksikliğine bağlı kemik bozukluğu oluşmaz.
MİNERAL DEĞERİ
Yumurta, demir ve çinko gibi sağlığımız açısından önem taşıyan mineralleri de içermektedir.
Demir, kan yapımı için gereklidir. Demir yetersiz alındığında anemi (kansızlık) oluşur. Ayrıca demirin büyüme, gelişme ve hastalıklardan korunma rolü vardır. Yetersizliğinde çocukların öğrenme yeteneği ve okul başarısı azalır.
YUMURTANIN YAĞ İÇERİĞİ
Yeterli ve dengeli beslenmede diyetin yağdan gelen enerjisi %30′un üzerinde olmamalıdır. Toplam yağ miktarı kadar, yağ asitlerini doymuş ve doymamış olma özelliği de önem taşımaktadır. Doymuş yağların enerjiye katkısı %10′un üzerine çıkmamalıdır.
Biyolojide Yumurta
Biyolojide Yumurta Dişi üreme hücresidir.