Duaları ezberlemek yada başka şeyleri ezberlemek için hafızanızın iyi olması gerekir. Bunun için hafıza geliştirme tekniklerinden de faydalanabilirsiniz. Aynı zamanda dini öğreti ve yöntemlerden de faydalanmalısınız. Daha önceki bir makalemizde dua ve sureleri ezberleme tekniklerini detaylı bir şekilde açıklamıştık.

Bkz: Dua ve Sureleri Ezberleme Yöntemleri

Şimdi de hafıza geliştirme tekniklerinden bahsederek hafızanızı da nasıl geliştirmeniz gerektiğini anlatacağız.

Hafıza geliştirme teknikleri

1. İlgi ve odağınızı çalışmakta olduğunuz şeye yönelterek hafızanızı geliştirin.

Dikkat, hafızanın en önemli bileşenlerinden birisidir. Bilgileri kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe taşımak için dikkatinizi öğrendiklerinize odaklamanız gerekmektedir. Çalışmanızı; müzik, televizyon ve diğer dikkat bozucu şeylerin olmadığı ortamlarda gerçekleştirmeye dikkat edin.

2. Hafızaya aşırı yükleme yapmaktan kaçınmak için düzenli çalışma saatleri belirleyin.
Bjork’a (2001) göre, çalışmaların zamana yayılarak birkaç seans halinde gerçekleştirilmesi bilgilerin beyine düzgün ve yeterli bir şekilde işlenmesini sağlar. Yapılan araştırmalar; düzenli ders çalışan öğrencilerin öğrendiklerini, sınav öncesinde saatler boyu çalışan öğrencilere kıyasla çok daha uzun süre boyunca hatırladıklarını göstermiştir.

3. Üzerinde çalıştığınız bilgileri sınıflandırarak ve düzenleyerek hafızanızı geliştirin.
Araştırmacılar, bilgilerin bellekte salkımlar halinde bulunduğunu keşfetmişlerdir. Bu durumdan faydalanmak için üzerinde çalıştığınız bilgileri sınıflandırın ve düzenleyin. Benzer kavram ve terimleri bir arada öğrenin; notlarınızı ve okumanız gereken metinleri birbiriyle ilişkili gruplar haline getirin.

4. Bilgileri hatırlamak için hafıza kuvvetlendirici (mnemonic) nesneler kullanarak hafızanızı geliştirin.
Hafıza kuvvetlendirici nesneler, hatırlama sorunu yaşayan öğrenciler tarafından sıklıkla kullanılır. Bu cisimlere belletici (mnemonik) adı verilir. Belleticiler, bazı bilgilerin hatırlanmasında yardımcı olan basit nesnelerdir. Örneğin, bir terimi hatırlamanızı sağlamak için bu terimle ilişkisi olan ve sıklıkla kullandığınız bir cismi belletici olarak kullanabilirsiniz. Hayal gücünü çalıştırmaya yardımcı olan, komik veya ilginç nesneler iyi bir belletici olarak kullanılabilir. Bu nesnelerin yanında, hafızanıza yardımcı olması için kafiye, şarkı veya tekerleme gibi hafıza tetikleyicileri de kullanabilirsiniz.

5.  Üzerinde çalıştığınız bilgileri detaylandırıp tekrarlayın ve hafızanızı geliştirin.
Bilgileri hatırlamak için çalıştığınız şeyleri uzun süreli belleğinize kaydetmeniz gereklidir. Bunu yapmanızı sağlayacak en etkili yöntemlerden biri de, detaylandırılmış tekrar (elaborative rehearsal) yöntemidir. Bu yöntemde, önemli bir terim okunduktan sonra bu terimin açıklaması ve detaylı tanımı da çalışılır. Bu işlem birkaç kez tekrar edildikten sonra arzu ettiğiniz terimi hatırlamanın çok daha kolay hale geldiğini göreceksiniz.

6. Yeni öğrendiklerinizi zaten bildiğiniz şeylerle ilişkilendirerek hafızanızı geliştirin.
Aşina olmadığınız bir konu üzerine çalışırken bu yeni bilgilerle daha önce bildikleriniz arasında nasıl bir bağlantı kurabileceğinizi düşünün. Yeni fikirlerle önceden var olan hatıralar arasında ilişkiler kurarak yeni öğrenilen bilginin hatırlanmasını önemli ölçüde kolaylaştırabilirsiniz.

7. HAFIZA VE AKILDA KALMAYI GELİŞTİRMEK İÇİN GÖRSEL KAVRAMLAR KULLANARAK HAFIZANIZI GELİŞTİRİN.
Birçok insan, üzerinde çalıştığı bilgileri görselleştirerek hafızalarına kaydeder. Çalışmanız gereken metinler üzerindeki resim, grafik ve tablolara odaklanmaya önem gösterin. Eğer size yardımı dokunacak görsel ipuçları yoksa, bunları kendiniz oluşturmaya çalışın. Notlarınıza bağlı tablolar ve grafikler çizin, birbiriyle ilişkili bilgileri gruplandırmak için farklı renkte keçeli kalemler kullanın.

8. Yeni öğrendiğiniz kavramları başkalarına anlatarak hafızanızı geliştirin.
Yapılan araştırmalara göre, sesli okumanın hafızaya katkısı çok büyüktür. Birçok eğitimci ve psikoloğun tavsiyesine göre; öğrencilerin yeni öğrendikleri kavramları diğerlerine öğretmeleri anlama ve çağrışım yeteneklerini büyük ölçüde arttırmaktadır. Öğrendiklerinizi arkadaşlarınıza anlatma yaklaşımını benimsemeniz hafızanıza katkıda bulunacaktır.

9. Öğrenmesi zor bilgilere bütün dikkatinizi verin ve hafızanızı geliştirin.
Daha önce bir konu başlığının ilk veya son kısımlarını hatırlamakta güçlük çekmediğiniz, fakat zor bulduğunuz kısımları hatırlayamadığınız oldu mu? Araştırmacılar, öğrenilen bilginin sırasının akılda kalmada önemli bir yeri olduğunu anlamıştır. Bu duruma seri konum etkisi adı verilir. Öğrenilen yeni bir bilginin orta kısmının akılda kalması oldukça zordur. Bu durumun üstesinden gelmek için hatırlayamadığınız kısımları normalden daha çok tekrar edin. Bu sorunu çözmede kullanılan bir diğer yöntem de öğrendiklerinizi hatırlamanızı kolaylaştırmak için yeniden yapılandırmaktır. Özellikle öğrenmesi ve hatırlaması zor bir kavramla karşılaştığınızda, bu bilgiyi ezberlemek için gerektiğinden daha fazla süre harcamanız faydalı olacaktır.

10. Çalışma yerinizi ve saatlerinizi arada bir değiştirmek hafızanızı geliştirmekte etkili.
Akılda kalmayı oldukça kolaylaştıran bir başka yöntem de çalışma alışkanlıklarınızı zaman zaman değiştirmektir. Eğer devamlı olarak aynı noktada çalışıyorsanız, bir sonraki çalışmanızı başka bir yerde ve alıştığınızın dışında bir zamanda gerçekleştirin. Eğer genelde akşamları çalışıyorsanız, akşam yaptığınız çalışmaları gözden geçirmek ve tekrarlamak için sabahları birkaç dakikanızı ayırın. Ayrıca, çalışmalarınızda enteresan ve eğlenceli birkaç yöntem kullanarak da çabalarınızın gerçek karşılığını alabilir ve uzun süreli akılda tutmayı sağlayabilirsiniz.