Plastiklerin Genel Kullanım Alanları

1. Film olarak paketlemede ve pratik taşıma işlerinde kullanılır.
2. Şişirme yöntemiyle üretilen ambalajlar ilaç, kimyasal madde ve gıda
ambalajlarında kullanılmaktadır. Gazlı içecekler ve sıvı yağlar PET şişelerde
veya kaplarda, deterjan ve temizlik maddeleri HDPE ambalajlarda, su
ve şampuanlar PVC ambalajlarda satılmaktadır. COEX ambalajlar ise kolay
bozunabilir maddeler, soslar, korozif, aktif ve toksik kimyasallar konmaktadır.
3- Vakum ile şekillendirilen ambalajlar ise, genellikle raf ömrü kısa olan
gıda maddeleri ve temizlik maddeleri ambalajında kullanılırlar. Bunların
da başlıca PS, ABS, PP türleri vardır.
4- Köpük ambalajlar ise, gerek büyük bloklardan keserek, gerekse kalıplama
suretiyle büyük, küçük her türlü hassas makina ve cihazın sağlıklı
taşınmasında koruma ambalajı olarak kullanılır. Bunların polieter (sünger),
polietüen ve polistrien (styropor) türleri vardır.
5- Kutu ve kasalar enjeksiyon yöntemiyle elde edilmektedir. Plastik kasalar
özellikle şişelerin taşınmasında kullanılmaktadır. PE, PP, HDPE, PS,
ABS türü plastiklerden bu amaçla yaygın olarak yararlanılmaktadır.
6- Bunların dışında PP den yapılan oluklu levhalar taşıma kolisi, sera
Örtüsü, özel çantalar yapımında kullanılır.

Plastiklerin Detaylı Kullanım Alanları

• Polietilen (PE ) : Kap, mutfak eşyası, plastik kutu, plastik tüp, boru, oyunca,
kaplama, kabloların yalıtkan katmanları, ambalaj filmi imalatında sıklıkla
kullanılan PE, işlevselliği kadar, düşük maliyetiyle de tercih edilebilir. Ayrıca,
ucuz süpermarket çanta, poşet ve torbalarının yapımında, plastik şişe
yapımında geniş kullanım alanı bulur.
• Polipropilen (PP): Yiyecek ambalajları ve otomobil çamurlukları ayrıca
Polipropilen piyasada otomotiv sanayiinin yanısıra kablo kaplamasında gıda
maddesi ambalajında atılabilir filtre vb birçok uygulama alanında
kullanılmaktadır.
• Polistiren (PS): Ambalaj köpüğü, yiyecek ambalajları, köpük bardak, tabak,
CD ve kaset kutularının imalatında sıklıkla tercih edilir.
• Akrilonitril bütadien stiren (ABS): Elektronik aletlerin plastik aksamı ve
boşaltma borularının yapımında kullanılır.
• Polietilen Tereftalat (PET): Karbonatlı içeceklerin şişesi, kavanoz, plastik
film, mikrodalga ambalajı yapımında kullanılır. Pet şişe ismi bu malzemenin
kısaltmasından gelmektedir.
• Polyester (PES): Elyaf (fiber) ve tekstil ürünlerinde kullanılır.
• Polyamid (PA): (Naylon) : Elyaf, diş fırçası kılı, misina, otomotiv yan
sanayiinde yaygın kullanım alanı bulur.
• Polivinil klorid (PVC): Boru, profil, cam çerçeveleri (pencere) üretiminde
geniş kullnım alanı bulur.

Poliüretan (PU): Dolgu köpüğü imalatı, termal izolasyon köpüğü imalatı ve yüzey
mantolama işlemlerinde çok terchi edilen bir plastik türüdür.
• Polikarbonat (PC): CD, gözlük, güvenlik camı, trafik ışığı, lens yapımında yaygın
olarak kullanılır.
• Polikarbonat/Akrilonitril bütadien stiren (PC/ABS): Otomobillerin iç ve dış
aksamında kullanılır.
• Polimetilmetakrilat (PMMA) : Akrilik olarak da isimlendirilen PMMA,
günümüzde, sentetik elyaf ve boyalarda kullanılır. Çok serttirler ve camdan daha
saydamdırlar. Akrilikler genellikle pleksiglas ve lucite ticari isimleriyle satılır ve bir çok
alanda cam olarak kullanılırlar. 2. Dünya Savaşı zamanında uçak güneşliklerinin ve
denizaltı periskoplarının yapımında kullanılan pleksiglas, şimdilerde özellikle, açık
hava reklamcılık sektöründe, basketbol potalarında, mobilya ve dekorasyon
sanayiinde, yatlarda, otomotiv yan sanayinde, ve camın kullanılabileceği her alanda
alternatif malzeme olarak kullanılmaktadır.

• Mutfak Malzemelerinde: PE,PMMA, PP yaygın kullanım alanı bulan plastiklerdir.
• Ameliyat İpliği: Sentetik lifler, II.Dünya Savası sırasında ve sonrasında
1941’de Naylon’la başlayarak kullanıma girmiştir. Ardından Poliesterler,
Polikrilonitriller, Poliefinler az veya çok başarı ile kullanılmışlardır.
• Endüstriyel Boru Sistemlerinde : PVC, ABS, PP, PE, CPVC ( klorlu
polivinilklorür), PVDF (polivinilden florür), Floropolimerler (PTFE, FEP,
PFA).

• Otomotiv Sanayiinde :
ABS; otomobillerin iç düzen, enstrüman panelleri, direksiyon kılıfı,
ızgaralar, far yuvaları, dikiz aynası, arka spoyler,
PC; yüksek çarpma direnci, yüksek ısıl bozunma sıcaklığı ve nem/UVkararlılığı
nedeniyle otomotiv sektöründe reflektör, otomobil arka lamba
muhafazası, motosiklet cam siperi, havalandırma ve soğutma kafesi, iç
aydınlatma aksamı, elektrik-dağıtım sistemi muhafazası, silecek destekleri,
otomobil sigortaları uygulamalarında kullanılır. Polikarbonat,çizilmeyi
önlemek için otomobil farlarında kaplama malzemesi olarak kullanılır.
Polikarbonat karışımlar (ABS, poliester) tampon üretiminde de
değerlendirilir.

PU (poliüretan); oturma koltukları,otomobil içi izolasyon malzemeleri, gösterge tablosu,
direksiyon, iç düzen aksamları ve enerji emici köpükler,
PP (Polipropilen); tamponlarda, tampon iç bakalitlerinde, kalorifer sistemlerinde, motor
aksamındaki su depolarında, fan,
PA (Poliamid) ; karbüratör dahil, birçok parçanın ( valfler, gaz ve buhar contaları, pervaneler,
yüksek dayanımlı sahra kabloları,hava giriş manifoldu ), jant kapağı,
SAN (Stiren Akrilonitril); sinyal lamba camlarında,
PMMA (Polimetilmetakrilat); sinyal lambalarında ,arka lambalarda,
PE (polietilen); cam sileceği rezervuarı, yakıt tankı,
PVC (Polivinil Klorür); kapı şeridi,
PPO/PA ( Polipropilen/Poliamid); arka tampon,
EPDM ( Etilen Propilen Kauçuğu); cam pervazı,
• Polimer Matrisli Kompozitler Olarak:
Otomotiv ;
Cam Silecegi; %30 Cam+PBT
Fitre Kutusu; Mercedes, %35 Cam+Poliamid 66
Pedallar; %40 Cam+Poliamid 6
Dikiz Aynasi; %30 Cam+ABS
Far Gövdesi; BMW, %30 Cam+PBT
Hava Giris Manifoldu; BMW, Ford, Mercedes, %30 Cam+Poliamid 6
Otomobil Spoiler; CTP
Otomobil Yan Gövde Iskeleti; Ford, CTP
Otomobil kaporta; Corvette, CTP

Müzik aletleri;
Keman; Karbon Fiber+Epoksi
Gitar; Karbon lamine tabakalar arasi polimer köpük
Akustik Gitar; Grafit-Epoksi
Çello; Karbon +Epoksi
İnşaat;
Köprü Tabani;CTP
Trabzani;CTP
Yürüme yollari;CTP
Tasiyici Konstruksiyon;CTP
Bina
Balkon Korkulugu;CTP
Kapi;CTP
Yer karolari; SMC
Bina Kaplama Panelleri: CTP
Küvet; CTP
Lavabo; CTP
Sokak Lambasi; CTP

Spor Araçları;
Sörf Tahtalari:; CTP
Bisiklet; (Karbon+Poliamid 6), yaklasik 1kg agirliginda
Reebook Spor Ayakkabi; termoplastik poliüretan, petek (honeycomb)
Golf Sopasi; Karbon Fiber+Epoksi
Tenis Raketi; Aramid (Kevlar)+Epoksi
Zıpkın Gövdesi; Karbon Fiber+Epoksi
Ulaşım;
Traktör Kaporta
Kabin
Oturma Birimi; SMC
Toplu Tasima Araçlari Oturma Birimi; SMC
Konteyner Tabani; GMT
Otobüs Havalandirma Kanallari
Port Bagaj Parçalari
Gösterge Paneli; CTP
Açik Alan Servis (Golf Arabasi) araçlari kaporta, tavan; CTP
Teleferik; CTP, Maçka teleferigi

Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER