12. (I)Yeşil, upuzun kavaklıklar geride kalıyor. Uzaktan, (II)kaleye sırtını dayayan kocamış konaklar,(III)çıplak, boz renkli tepeler görünüyor. (IV)Konak balkonlarının korkulukları, Doğu masallarından ödünç alınmışçasına büyüleyici. Renkler (V)her ayrıntıyı belirginleştiriyor sanki; ağaçlar yeşil, şehir kahve, kale siyah.

A) I.   B) II.   C) III.   D) IV.   E) V.

CEVAP:

a. yeşil, upuzun (kavaklık): sıfat tamlaması
b. kaleye sırtını dayayan kocamış (konaklar): sıfat tamlaması
c. çıplak, boz renkli (tepeler): sıfat tamlaması
d. Konak balkonlarının korkulukları: zincirleme isim tamlaması
e. her (ayrıntı): sıfat tamlaması
Cevap: D

—————————————————–

14. (I) Almanya’nın Berlin kentinde bir kooperatif “Devrilen Ağaçlardan Halk Kitaplığı Yapma Kampanyası” başlattı. (II) Bu kampanyaya katılmak isteyenler, fırtınadan veya yağmurdan devrilen ağaçların gövdelerini raf şeklinde oyup bunları kaldırımlara yerleştiriyorlar. (III) Raflara, takas edilecek kitapları koyuyorlar. (IV) Berlin halkı da içlerinden okumak istediklerini alıp yerine kendi kitaplarından birini bırakıyor. (V) Bu, “Eğitim İçin Sürdürülebilir Gelişme Projesi”nin bir parçası olarak devlet tarafından desteklenen bir kampanyadır.

A) I. cümle, içinde belirtisiz nesne olan bir fiil cümlesidir.

B) II. cümle, özne ve yüklemden oluşan kurallı bir cümledir.

C) III. cümle, nesnesi sıfat tamlaması olan birleşik bir cümledir.

D) IV. cümle, içinde isim tamlaması bulunan olumlu bir cümledir.

E) V. cümle, yüklemi ek eylemle çekimlenmiş bir cümledir.

CEVAP:

a. “başlattı” fiili yüklem olduğuna göre fiil cümlesidir. Yükleme sorulan “kim” sorusunun cevabı “Almanya’nın Berlin kentinde bir kooperatif” söz grubu öznedir. Yüklem ve özneye sorulan “ne” sorusunun cevabı olan “Devrilen Ağaçlardan Halk Kitaplığı Yapma Kampanyası” söz grubu ise belirtisiz nesneyi oluşturmaktadır.
b. “yerleştiriyorlar” yüklemdir. “kim” sorusunun cevabı olan “bu kampanyaya katılmak isteyenler” öznedir. Yüklem ve özneye sorulan “neyi” sorusunun cevabı olan “fırtınadan veya yağmurdan devrilen ağaçların gövdelerini raf şeklinde oyup bunları” söz grubu belirtili nesnedir. Yine yüklem ve özneye sorulan “nereye” sorusunu cevaplayan “kaldırımlara” sözü de dolaylı tümleçtir. Ayrıca yüklem sonda olduğu için bu kurallı bir cümledir.
c. “koyuyorlar” yüklemdir. Cümlede bir adet yüklem yer alıyor ve “edil-ecek” sözcüğü ise bir eylemsidir. Bu durumda söz konusu olan bir birleşik cümledir. Cümledeki “neyi” sorusunun cevabı olan “takas edilecek kitapları” söz grubu cümlenin belirtili nesnesi olan bir sıfat tamlamasıdır.
d. Olumsuzluk eki, yok veya değil sözcüğü bulunmadığına göre cümle olumludur. “Berlin halkı” belirtisiz isim tamlamasıdır.
e. “kampanya-dır” ek eylem geniş aman 3. tekil ile çekimlenmiştir.
Cevap: B

—————————————————–

15. “Rüyaları gerçekleştirmenin yolu, uyanıvermektir uykulardan.” demiş bir düşünür. Öyleyse ne duruyoruz, hemen silkinip kalkalım yumuşak yataklarımızdan!

A) Tezlik fiili

B) Zarf-fiil

C) Sıfat-fiil

D) İstek kipiyle çekimlenmiş fiil

E) Şimdiki zamanla çekimlenmiş fiil

CEVAP:

a. “uyan-ıvermek”: tezlik fiili
b. “silkin-ip”: zarf-fiil
d. “kalk-a-lım: istek kipi
e. “duru-yor”: şimdiki zaman
Cevap: C