Sizden Gelen Soru:
Yüzümde ve kollarımda güneş lekeleri var. Tedavisi var mı? Bunun için hastanede hangi bölüme gitmeliyim?
Cevap:
Güneş Lekeleri Nedir?
Güneş lekeleri vücudun özellikle güneş ışınlarına en çok maaruz kalan kol, bacak ve yüz bölgelerinde oluşan estetik açıdan hoş olmayan görüntülere neden olan bir sorundur. Bir çeşit hastalık olarak algılanmamalıdır çünkü derinin altında bulunan bazı hücrelerin aşırı güneş ışığından koruma amacıyla koyu renk almalarıyla oluşmaktadır. Laser ışığı veya değişik tedavi yöntemleri uygulanabilir.
Güneş lekeleri nasıl oluşur? Güneş lekeleri çıkar mı? Güneş lekelerinden korunmak mümkün mü? Tüm bu soruların cevaplarını Estetik, Plastik ve Rekonstruktif Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Alper Tuncel veriyor.
Op. Dr. Alper Tuncel, yazın bronzlaşmak için büyük çaba harcayan özellikle kadınların güneş lekelerinden şikâyetçi olduğunu söylüyor. Lekelerin, cildin sürekli güneşe maruz kaldığı zamanlarda oluştuğuna değiniyor. Cilt rengini oluşturan hücrelerin Uv ışınlara daha fazla maruz kaldıkça dinlenme durumunda geçirdikleri sürenin giderek kısaldığını, bu hücrelerin ürettiği pigmentlerin cillte koyu renkleri oluşturduğuna dikkat çekiyor
Güneş Lekelerine Neden Olan Işınlar
Lekelerin Oluşumuna Güneş Işığı Değil UVA ve UVB ışınları Etkili Oluyor
Op. Dr. Alper Tuncel, cilt lekelerinin oluşumunda güneş ışığının değil, güneş ışınları ile dünyamıza ulaşan ve ozon tabakasından süzülüp gelen UVA ve UVB ışınlarının etkili olduğunu söylüyor. Uzun süre UV radyasyonuna maruz kalmanın ciltte bir yangı sürecini başlattığını, bunun yanında arabanızdan evinize sokakta yürüdüğünüz kadar kısa süreli güneşe maruziyetin bile bu süreci başlatabildiğine değiniyor. Bunun sonucunda ciltte altı dokularda ödem, kaşıntı ve ağrıgibi belirtilerin oluştuğunu belirtiyor. Bunlar herkesçe bilinen güneş yanması sonucu gözlemlenen belirtiler. Vücuttaki güneş kaynaklı UV ışınlarını emen ve dağıtan melanin üreten hücrelerin bu sürecin sürekliliği nedeniyle dinlenemediğini, sürekli aktif kaldığı içinde güneş lekelerini oluşturduğunu sözlerine ekliyor.
Eski Lekeler Koyulaşabilir
Op. Dr. Alper Tuncel, güneş dışında gebeliğin, doğum kontrolilaçlarının, antibiyotiklerin, bazı ağrı kesicilerin, kozmetikürünlerin, kumaş boyalarının, guatr hastalığı gibi hastalıkların cilt lekeleri oluşturabildiğini, oluşmuş lekelerin güneş ışığıyla koyulaştığına dikkat çekiyor. Gebelik döneminde oluşan lekelere “gebelik maskesi” denildiğini, güneş ışınlarının tetikleyici olabildiğini oysa asıl nedeninin ise hormonal değişiklikler olduğunun altını çiziyor.
Çil ve güneş ışınlarıyla ortaya çıkan güneş lekeleri hastalık değildir ama ciddi kozmetik kusur olarak algılanabilmektedir. Normalde cilde rengini veren melanin denilen maddenin dengesiz bir şekilde çoğalması sonucu oluşur.
Melanin melanosit adlı hücrelerden salgılanan cildi güneş ışınlarından koruyan kahverengi bir pigmenttir. Güneş ışığına karşı verilen kişisel cevap farklılığı çil ve güneş lekesi olarak karşımıza çıkar.
Çil ve güneş ışınlarıyla ortaya çıkan güneş lekelerinin tedavi yöntemleri şu şekilde sıralanabilir. . .
Lazer İle Tedavi
Lazer tedavisinde lekeli bölgeye 0. 3 saniye süresince ışık uygulanır. Uygulanan bu ışık ciltten daha koyu olan bölge tarafından fazla tutulduğu için cilt zarar görmezken lekeler ısınır. Isınan lekeler ince tabaka şeklinde dökülür. Lazer yüzeysel lekeleri yok ettiği gibi lekeyi yapan derin plandaki melanositleride etkileyerek lekenin asıl sebebini yok eder. Bu sayede kökten çözüm sağlanarak lekeler kalıcı olarak yok edilir.
Lazer uygulaması esnasında yüzdeki lekelerle birlikte yaşlılık ifadesi veren kılcal damarlarda yok olmaktadır ve aynı alandaki ince kırışıklıklarda gerilemektedir.
Kimyasal Peeling Tedavisi
Doğumsal lekeler, güneş lekesi ve çil gibi ciltten daha koyu renkli oluşumlar kimyasal peeling ile ciltten ince bir tabaka kaldırılarak tedavi edilmektedir. Bu yöntemde etkinlik yetersiz kalabilmekte tamamen düzelme elde edilememektedir. Çil ve lekede ciddi ölçüde sağlanan gerileme tatmin edici sonuç verir güneş koruyucularla güneşin etkisinin azaltılması tekrar oluşumunu geciktirir. Dik güneşe maruz kalındığında tekrar oluşabilir.
Peelingle tedavinin sonunda lekeler azaldığı gibi tazelenen ciltte daha kırışıksız, genç ve parlak bir görünüm elde edilir.
Çil ve lekenin kişisel yatkınlık olduğu için tekrarından korunmak amacıyla özellikle yaz aylarında güneş koruyucu kremler kullanmak gerekir.
Gebeliğe bağlı olarak oluşan lekelerin oluşum tarzı çok farklı olduğu için gerek kimyasal peeling gerekse laser yeterince etkili olamamakta ve % 60-70 oranında tekrarlamaktadır. Gebelik lekesinde her iki tedavi yöntemini de uygulanmamaktadır.