Sizden gelen soru:
Ben 15 yaşındayım doktor bana rahim kanseri olabileceğimi söyledi benim 2 yıldır mide bulantım var geçmiyor bir türlü bütün ilaçları içtim geçmiyor nedeni bilinmiyor yemek yemediğim zaman açlıktan bulanıyor yemek yediğim zamanda çok aşırı bir şekilde mide bulantısı oluyor sizce neden ve kanser olma riskim sizce nedir?
Cevap:
Öncelikle geçmiş olsun diyoruz.Ancak bu söylediğiniz belirtilerle sizin rahim kanseri olup olamayacağınızı yada rahim kanseri olma riskinizi biz size söyleyemeyiz.Biz şimdi size rahim kanseri hakkında bililer vereceğiz.Bu bilgiler ışığında kendi durumuzu daha iyi anlayabilirsiniz.Fakat size önerimiz başka doktorlara daha giderek durumuzu gözden geçirin.Bir hastanenin yada doktorun teşhisi ile yetinmeyin.
Rahim Kanseri Nedir?
Rahim kanseri veya tıbbi literatürde “uterin kanser veya uterus kanserleri” denildiğinde rahim içini döşeyen endometriumdan (rahim iç zarı) kaynaklanan kanserler anlaşılır. Bu kanserlere “endometrium kanseri” de denir.
Kadınlardaki tüm kanserler arasında dördüncü sırada olup, aynı zamanda en sık görülen kadın üreme sistemi kanseridir. Rahim kanseri genellikle menopoz sonrası yıllarda ortaya çıkmaktadır. Genellikle 50-60 yaşları arasında görülür.
Rahim kanseri endometrium dokusunda geliştikten sonra kadın üreme sisteminin diğer organlarına da yayılma eğilimindedir. İlk önce rahim ağzı (serviks), tüpler ve yumurtalıklara doğru yayılır. Daha ilerlemiş hastalık durumlarında lenfatik damarlar aracılığı ile vücudun diğer bölümlerine atlar. Bir kanserin lenf veya kan yoluyla yayılması olayına “metastas” denir.
Uterus (Rahim) Kanserlerinde Risk Faktörleri
- Geç menopoz
- Çocuk doğurmamış olmak
- Genç yaşlarda adet düzensizlikleri, adet gecikmeleri, PCOS
- Şişmanlık (Obesite)
- Hipertansiyon
- Şeker hastalığı (Diabetes mellitus)
- Endometrial hiperplazi öyküsü olanlar
- Önceden doğum kontrol hapı kullanmış veya kullanmakta olanlar rahim kanseri ve yumurtalık kanseri için risklerini azaltırken, rahim ağzı (serviks) kanseri için risklerini arttırırlar.
Rahim (Uterus) Kanserlerinde Ne Tür Şikayetler Olur?
Rahim kanserinin ilk bulgusu menopoz sonrası dönemde vaginal kanamalar iken adet gören kadınlardayse düzensiz adet kanamaları şikayetleridir.
ÇOK ÖNEMLİDİR! Menopoz sonrası kanaması olan veya 40 yaş sonrası artmış (özellikle pıhtılı) vaginal kanama şikayeti olan tüm kadınlar rahim kanseri riskine karşı doktora başvurmalıdır.
Ayrıca periyodik jinekolojik muayeneler sırasında vaginal ultrason ile rahim iç zarı (endometrium) kalınlığı ölçümü de rahim kanseri hakkında fikir verebilmektedir.
Menopoz sonrası yıllarda kalınlaşmış bir endometrium izlenmesi durumunda da hastalar kanser açısından değerlendirilmelidir.
Pap-smear testi rahim kanseri erken tanısında kullanmaya elverişli bir test değildir. Bu test daha çok rahim ağzı (serviks) kanseri taramasında önemlidir.
Rahim Kanserlerinde Tanı Nasıl Konulur?
Rahim kanseri kesin tanısı, rahim içersinden kürtaj yolu ile parça alınması (probe küretaj veya fraksiyone küretaj) ve bu parçanın mikroskop altında bir patoloji uzmanı tarafından değerlendirilmesi ile konur.
Patolojik değerlendirmede rahim kanseri tanısı konmuşsa, kanser hücrelerinin davranış potansiyelini gösteren hücresel “grade” (kanserin derecesi) belirtilir. Bu aşamadan sonra rahim kanserinin yayılma derecesini saptamak için ek tetkikler yapılabilir.
Rahim Kanserlerinde Tedavi Nedir?
Rahim kanserinin tedavisinde cerrahi olarak rahimi almak (histerektomi operasyonu) temel prensiptir.
Operasyon sırasında hastalığın yaygınlığını saptamak amacıyla karın içersinden örnekler alınır, tüpler ve yumurtalıklar çıkartılır. Bunlara ilave olarak alt karın bölgesi ve aort damarı etrafındaki lenf bezlerinden de örnekler alınır.
Ameliyat sonrasında çıkartılan tüm parçalar patolojik değerlendirmeye alınarak hastalığın yaygınlığı saptanır.
Eğer kanser rahim dışarısına yayılmamışsa histerektomi tam kür sağlar.
Ancak kanser başka organ veya lenf dokularına da yayılmışsa ek bir tedavi gerekecektir. Bu tür ilerlemiş rahim kanserlerinde cerrahiden sonra radyasyon (ışın) tedavisi uygulanmaktadır. Çok özel bazı durumlarda ilaç tedavisi (kemoterapi) de rahim kanseri tedavisinde uygulanabilmektedir.
Rahim Kanseri Nasıl Oluşur?
Rahim kanseri (uterin kanser, endometrial kanser) rahim iç tabakasını kaplayan endometrium tabakasından menşe alır.
Rahim kanseri, uterus kanseri olarak da bilinir. Uterus tümörleri iyi huylu (benign) ve kötü huylu (malign) tümör olarak ikiye ayrılır. Benign tümörler genellikle zararsız olduğu halde, malign tümörler komşu doku ve organlara yayılabildiği gibi uzak diğer organlara da lenf damarları ve kan damarları aracılığıyla yayılır. Yayıldıkları doku ve organlarda tekrar büyümeye başlar ve hayatı tehdit eder.
Rahim Kanser Risk Faktörleri
Rahim iç duvarı kalınlaşması (endometrial hiperplazi): Özellikle aşırı ve düzensiz adet kanaması olanlarda, menopozdan sonra kanaması olanlarda ve obezlerde endometrial hiperplazi daha fazla izlenebilir.
Hiç doğum yapmamış, ilk adetini erken yaşta gören ve ileri yaşlarda menopoza girenlerde (ilk adetini 12 yaşından önce gören ve 55 yaşından sonra menopoza girenlerde),
Menopoz döneminde hormon tedavisi olarak yıllarca progesteron ile karşılanmamış tek başına östrojen tedavisi alanlarda,
Meme kanseri tedavi ve önlenmesi amacıyla yıllarca kontrolsüz Tamoxifen tedavisi alanlarda,
Pelvise radyasyon tedavisi uygulanan kadınlarda,
Yakın akrabalarında rahim kanseri ve kolon kanseri olan kadınlarda rahim kanseri daha fazla görülür.
Buna rağmen hiçbir risk faktörü olmayan kadınlarda uterin kanser gelişebileceği gibi, çok sayıda risk faktörü birarada olan bir çok kadında uterin kanser gelişmeyebilir.
Rahim Kanseri Semptomları
Adet kanamalarının uzun sürmesi,
Menopozdan sonra vaginal kanama olması,
Vajinadan anormal sulu, kanlı akıntı gelmesi,
İlişki sırasında daha fazla hissedilen pelvik ağrı (kasık ağrısı) ve ilişkiden sonra vajinal kanama.
Rahim Kanseri Tanısı
Muayene ve kan tetkikleri: Öncelikle fizik muayene ve kan testleri yapılmalı,
Pelvik muayene: Pelvik jinekolojik muayene ile rahmin şekli, büyüklüğü, vagina değerlendirilmelidir.
Ultrasonografi: Özellikle transvaginal ultrasonik muayene ile uterus iç kısmı (endometrium) kalınlığı, içinde bulunabilecek polip gibi patolojik yapılar, uterus kas tabakası (myometrium), tüpler, overler değerlendirilmelidir.
Endometrial biopsi: Rahim iç tabakasına uygulanan bir pipel yardımıyla endometrial biopsi işlemi yapılmalı, gelen materyal patolojik incelemeye gönderilerek kanser hücresinin bulunup bulunmadığı patolog tarafından araştırılmalıdır. Eğer kanser tespit edilirse bu kanserin düşük ya da yüksek grade’li olup olmadığı tespit edilir. Yüksek gradeli tümörler (tümör dokusu normal uterus dokusundan oldukça farklılaşmıştır), düşük gradeli tümörlere göre daha hızlı büyür.
Uterin Kanser Evreleme (Staging)
Evre 1: Kanser uterus corpus bölgesinde sınırlıdır.
Evre 2: Kanser bu evrede uterusun servix bölgesine yayılır.
Evre 3: Bu evrede kanser hücreleri yumurtalıklara ve karın içine, vajinaya ve lenf bezlerine doğru yayılmakla beraber kanser hala pelviste sınırlıdır.
Evre 4: Bu evrede kanser barsaklar ve mesane gibi komşu organlara yayılabileceği gibi, giderek karaciğer, akciğer, kemik gibi uzak organlara da metastaz yapabilir.
Çocuk Sahibi Olmak İsteyen Endometrial Kanserli Hastaların Tedavi Yaklaşımı
Düşük riskli endometrial kanseri olan ve gebe kalmak isteyen hastanın operasyonu yakın kontrol altında bir çocuk doğurana kadar ertelenebilir. Doğum yaptıktan sonra cerrahi gerçekleştirilir.
Orta ya da yüksek riskli endometrial kanseri olan hastalarda cerrahi geciktirilmemelidir. Bu hastaların operasyondan sonra gebe kalması mümkün değildir. Fakat yüksek evreli kanser tanısı konduktan sonra eğer ileride çocuk sahibi olmak isteniyorsa, tüp bebek yöntemi ile elde edilen hastaya ve eşine ait embriyolar dondurulabilir ve ileride taşıyıcı anneye verilerek bir gebelik elde edilebilir. Elbetteki bu şekilde doğan bebeğin biyolojik annesi endometrium kanseri olan ve oocytleri toplanan kadındır. Bu sebeple yüksek riskli endometrial kanser nedeniyle yapılacak operasyon üç hafta kadar ertelenmiş olur.
Premenopozal kadınlara bu tür operasyon yapıldıktan sonra eğer şiddetli menopoz semptomları ortaya çıkarsa mutlaka tedavi verilmelidir.
Rahim Kanseri Tedavisinden Sonra Cinsel Yaşam
Bu tür operasyonlardan sonra vagina daralabilir. Cinsel yaşamda problem olmaması için tedavi tamamlandıktan sonra, vaginal kuruluğu gidermek için vaginal nemlendirici ya da lubrikan verilebilir. Düşük riskli endometrium kanseri olanlara gerektiğinde vaginal östrojen preparatları tavsiye edilebilir. Gerekirse vaginal dilatatörler kullanılarak vaginal daralma önlenebilir.