Temizlik takıntısı olanlar yada temizlik konusunda titiz olanlar için kötü bir haberimiz var çünkü temizlik hastasısınız. 1000 kişiden ikisinde temizlik hastalığı görülmektedir. Sizde bu 1000 kişiden birisi olabilirsiniz. Temizlik hastalığına tıp dünyası “obsesif kompulsif kişilik bozukluğu” diyor.
Temizlik hastalığı nedir?
Temizlik hastalığı olarak adlandırılan bu hastalık aslında obsesif kompulsif bozukluklardan bir tanesidir. Takıntılı şekilde temizlik tutkunluğu, her şeyin kirli olduğu hissine inanma ve her şeyi sürekli yıkama, silme gibi eylemlerin sürekli tekrarlanması temizlik hastalığı olarak adlandırılır. Bunun altında yatan sebep anksiyete bozukluğu, şüphecilik ve emin olamama hissi, saplantılı düşüncelerdir. Diğer tüm takıntılarda olduğu gibi aynı süreci izler. Kişi bu bozuklukların mantık dışı olduğunu bildiği halde kendi davranışlarını engelleyemez. İstem dışı davranışlarını sürekli tekrarlayarak engellemeye çalışır. Saplantılı düşünceden kurtulmaya ve unutmaya çaba gösterir. Fakat başarılı olamaz. Örneğin, elini yıkadığı halde emin olamadığı için tekrar yıkayabilir. Bu hastalık tedavi edilebilir bir hastalıktır. Fakat tedavi edilmediğinde ciddi sağlık problemleri ortaya çıkabilir.
Temizlik hastası nasıldır?
Temizlik hastası biri, kirli olduğunu düşündüğü nesnelere dokunamıyor, dokunduğunda kendini ellerini yıkama mecburiyetinde hissediyor ve defalarca ellerini yıkamadan temiz olduğuna inanmıyor.
Temizlenme biçimi sadece el yıkamayla sınırlı kalmıyor. Eşyalarını defalarca temizliyor, evde geçirdiği zamanları temizlikle harcıyor, evine gelen biri herhangi bir eşyaya dokunduysa bütün evi temizliyor, bulaşığı saatlerce yıkıyor, tamamen temizlendiğine inanması için bir kalıp sabunu bitirebiliyor, başkalarının dokunduğu eşyalara dokunamıyor, dışarıdan eve geldiğinde kapının önünde soyunuyor…
Temizlik hastalığı belirtileri
Kişi sürekli ellerini yıkar, evi temizler, eve gelen bir misafirin ardından kullandığı her şeyi temizleyebilir. Zamanın çoğunu temizlik yaparak harcar. Kirli olduğunu düşündüğü her nesneyi yıkar ve temizlemeden kullanamaz.
Sosyal ilişkiler bozuluyor
Tüm bunlar size de tanıdık gelmiş olabilir. “Ben de hasta mıyım yoksa?” diyebilirsiniz. Ancak, titizliğin hastalık boyutunda olması için yaptığınız hareketlerin bitmeyen tekrarlarla günlük hayatınızı harap ediyor olması, artık kirlenme endişesiyle evden çıkamaz hale gelmeniz ve eve kimseyi kabul edememenizle birlikte sosyal ilişkilerinizde de yıpranma, yaptıklarınızdan dolayı sinirlerinizin bozulması, hırpalanmanız gibi olumsuzlukların da olması gerekir.
Temizlik hastalığı ve başka bozukluklar
Ayrıca obsesif kompulsif kişilik bozuklukları arasında “temizlik”in yanı sıra; her şeyi eksik ya da yanlış yapıp yapmadığını kontrol etme, simetri ve düzene koyma, gereksiz eşyaları atmayıp biriktirme, bir hata yapmış olma ve günah işleme düşünceleriyle sürekli aynı konuları sorup anlatma, dua etme biçimleri de bulunuyor.
Toplumun yüzde 2-3’ünde görülen temizlik hastalığına kadın ve erkeklerde eşit sıklıkta rastlanıyor. Erkeklerin hastalıkla tanışma yaşı 18, kadınların ise ortalama olarak 22.
Temizlik hastalığı nasıl tedavi edilir?
Tedavide amaç öncelikle var olan hastalığı tedavi etmek, sonra da hastalığın tekrarlamasını önlemektir. Bu amaçla üç tedavi yöntemi kullanılır. Seçici serotonin geri alım inhibitörleri, antidepresan ilaçlar, bilişsel davranışçı terapi uygulamaları TMS (Transkranial Manyetik Stimülasyon) tedavide kullanılabilir.
Obsesif kompulsif kişilik bozukluğu tedavisi oldukça zor ve uzun solukludur. Ancak yine de üstesinden gelinemeyecek bir hastalık değildir. Genellikle ilaçlar nispeten daha yüksek dozda ya da birkaç ilaç kombinesi şeklinde uygulanır. Son zamanlarda ilaç tedavisi ile birlikte uygulanan, TMS tedavisinin oldukça etkili olduğu görüldü. TMS, sağladığı manyetik vurular ile bir nevi resetleme yaparak, frontal korteks ile bazal ganglionlar arasındaki uyumsuzluğu ortadan kaldırabilir ve böylece çok etkili ve çarpıcı sonuçlar verebilir.
Ayrıca, obsesif kompulsif bozukluklar kaygı hastalığı olduğu için “davranışçı tedavi” olarak adlandırılan eğitimsel terapi yöntemleri fayda sağlayabilir. Hastanın kirli olduğunu düşündüğü nesne ile temas etmesi sağlanır.
Obsesif kompulsif bozukluklar inatçı hastalıklardır. Yenilemeler ve gerilemeler görülebilir. Terapi, ilaç tedavisi birlikte uygulandığında daha iyi sonuçlar verebilir. Ailenin davranış şekli bu konuda çok önemlidir. Aile takıntılarından dolayı kişiyi suçlamamalı, bunun bir hastalık olduğunun bilincine vararak, kişiyi en kısa zamanda tedavi ettirmelidir.