Sizden gelen soru:
* Anneme kan lazım ama 1. derece yakınlar veremiyormuş neden? *
Cevap:
Kan nakillerinde birinci derece akrabaların kan vermesine izin verilmemektedir. Bunun nedeni ise az görülen fakat ölüm ile sonuçlanan bazı hastalıkların birinci derece yakınların verdiği kanlardan kaynaklanmasıdır. Özellikle ölümle sonuçlanan Graft versus host hastalığının (GVHH) en çok birinci dereceden akrabalardan yapılan kan nakilleri ile kaynaklandığı ortaya çıkmıştır.
Graft versus host (GVH) hastalığı birinci ve hatta ikinci dereceden akrabalardan alınan kanlarda daha çok görülür. Nedeni de oldukça ilginç.
GVH hastalığında kanla birlikte T lenfositleri de donörden hastaya geçer. Bu lensofitler çoğu kere immün sistemi normal olan alıcı hasta tarafından reddedilir ve yok edilirler. Hastanın immün sistemi bozuksa bu T lenfositlerini reddetmek mümkün olmayabilir. Onlar çoğalarak hastada çeşitli organları zedelerler ve ölüme neden olabilirler. GVH hastalığında ölüm oranı yüzde 90’dır.
Peki akrabalardan alınan kanın özelliği nedir? Neden GVH daha sıktır?
Normalde T lenfositlerinde bulunan Human Leucocyte Antigen (HLA) leri hasta tarafından tanınır ve o T lenfositleri hemen reddedilerek paçalanırlar.
Akrabalardan yapılan kan tranfsüzyonlarında HLA benzerliğinden dolayı, T lenfositleri reddedilemezler. Çünkü tanınmazlar. En azından hasta ile kısmi benzerlikleri vardır. Reddedilip yok edilemeyen T lenfositleri çoğalarak hastayı öldürebilirler.