Bağımlı ve bağımsız değişken nedir örnek vererek açıklayınız?

Sizden gelen soru:

Bağımlı ve bağımsız değişken nedir örnek vererek açıklayınız?

Cevap:

Bağımlı ve bağımsız değişken hakkında açıklamalar yaparak bu iki değişkenin ne demek olduğunu açıklayacağız. Daha sonra da bağımlı değişken ve bağımsız değişken için örnekler vereceğiz.

Bağımsız değişken nedir?

Karşılıklı olarak birbirinden etkilenen iki unsurdan birisinde meydana gelen değişiklik diğerini de etkileyip bazı değişikliklere neden oluyorsa buna bağımsız değişken denir. Bağımsız değişken diğer unsurdaki değişim nedeniyle değişime uğruyor ve başka bir faktörden etkilenmiyor.

Basit bir örnek vermek gerekirse

“Bir şehirde büyük sitelerin yapılması nüfusun artması yüzünden oluyor.”

Bu cümledeki bağımsız değişken “nüfusun artması”dır.

Bağımlı değişken nedir?

Karşılıklı olarak birbirinden etkilenen iki unsurdan birisinde nitelik veya nicelik bakımında meydana gelen değişmeler, diğer unsurdaki değişmeyle açıklanıyorsa buna bağımlı değişken denir. Yani bir unsurda meydana gelen değişikliğe bağlı olarak diğeri de değişiyorsa bu değişkene bağımlı değişken denir.

Yukarıda örneğin dikkate alırsak burada “büyük sitelerin yapılması” bağımlı değişkenidir.

Bağımlı ve bağımsız değişken örnekleri

Örnek 1:

Eğer araştırıcı değişik miktarda suni gübre kullanılışının bir bitkinin büyümesine etkisini ölçmek isterse, bağımsız değişken (deneyin değişen faktörü olan) kullanılan suni gübre miktarı olur. Bağımlı değişkenler ise (bu deneyde etkilenen faktör olan) bitkinin yüksekliğinin veya kütlesinin büyümesinin ölçümü, kullanılan suni gübre tipi, bitkinin ne kadar zaman güneş altında kaldığı, bitkinin içinde yetiştirildiği kabın büyüklüğü vb. olur. Bitkinin yüksekliği veya kütlesi dışındaki bağımsız değişkenden başkaları, eğer kontrol edilmezlerse bağımlı değişkene etki eden diğer faktörleri gösterir.

Örnek 2:

Eğer bir ecza şirketi icin araştırıcı belli yeni bir deneylenen ilacın efektif dozunun semptomlarının şiddetine olan etkisini incelemek isterse bağımsız değişken semptomların şiddeti ve sıklılığı ölçümleri olacak ve bağımlı değişken ise uygulanan değişik doz miktarları olacaktır.

Örnek 3:

Örneğin; Sütün bozulmasına, sıcaklığın etkisini kontrollü deneyle gözlemlemek istiyoruz.
Aynı marka, aynı miktar, aynı hava ortamı vb. değişkenler aynı tutularak,özdeş  iki kaba süt konulur.
1.kaptaki süt, 5 c’de,    2.kaptaki süt ise;30 c’de tutulsun.

Bağımlı değişken: sütün bozulması (veya üretilen bakteri sayısı),
Bağımsız değişken: sıcaklık,
Sabit tutulan değişkenler: süt miktarı,markası(cinsi), konulduğu kap,havası vb.

Daha fazla örnek için tıklayınız…