Sizden gelen soru:
* Bilinçli tüketici nasıl olmalıdır? *
Cevap:
Bilinçli tüketici kime denir?
Bir mal veya hizmeti satın alırken temel gereksinimini ön planda tutan, satın alacağı mal ve hizmetlerin kaliteli, güvenli, ucuz ve sağlıklı olması için araştırma yapan, tüketici haklarını bilen ve savunan, reklamların etkisinde kalarak davranış göstermeyen, israf yapmayan kişilerdir
Bilinçli tüketicinin özellikleri
Bilinçli tüketici, alışverişe çıkmadan önce alacaklarının bir listesini yapar. Alacağı ürünlerle ilgili fiyat araştırması yapar. Besin maddelerini satın alırken üretim ve son kullanma tarihine dikkat eder. Hiçbir malı görmeden satın almaz.
Satın aldığı ürünlerde TSE damgasının olmasına dikkat eder. Satın aldığı ürünle ilgili fatura ya da fişi mutlaka alır. Özellikle dayanıklı tüketim mallarını (televizyon, buzdolabı, fırın vb.) satın alırken garanti belgeli olanları tercih eder. Satın aldığı ürün bozuk ya da hatalı olabilir. Tüketici olarak bozuk malı değiştirmek veya geri vermek hakkına sahip olduğunu bilir. Onun için elinde fiş ya da faturanın olması gerektiğini bilir.
Tüketici olarak haklarının yasalarla koruma altında olduğunu bilir. Gerektiğinde yargıya başvurabilir. Tüketici Hakları Koruma Derneği’nden yardım isteyebilir.
Alışveriş yaparken aldığımız malın kalitesine, bütçemize uygunluğuna ve fiyatına dikkat etmeliyiz.
Bilinçli tüketicinin dikkat etmesi gerekenler
1-Bir mal alırken alacağımız mala gerçekten ihtiyacımız olup olamadığı
2-Satın alacağımız malın bütçemize uygun olup olmadığı
3-Malı teslim almadan yapılan sözleşmeyi imzalamamalı ve ödemede bulunmamalı
4-Alacağımız malın ayıplı olup olmadığının iyi kontrolü
5-Kapıdan satışlarda yapılan sözleşmenin dikkatli bir şekilde okunması teslim alınan ürünün ayıplı olup olmadığına dikkat edilmesi
6-Satın alınan malın Garanti süresinin kontrolü ve yetkili servisinin olup olmadığı
7-Sözleşmede yazılanlardan bulunması zorunlu olanların kontrolü
a-satıcının Adı unvanı adresi
b-Sözleşmenin düzenlendiği tarih (geçmişe yönelik tarih atılmaması ve cayma hakkını ortadan kaldıran tarih olmaması
c-Malın teslim edildiği tarihin geçmiş tarih olmamasına dikkat edilmesi
d-Ödenen peşinatın yapılan taksitlerin ve uygulanan faizin anlaşma gereği olup olmağı
Tüketicinin yasal hakları
Yalnızca kapıdan, posta ve katalog yoluyla yapılan satışlarda;
1) Hiçbir gerekçe göstermeden bir malı teslim aldığınız tarihten itibaren ( 7 ) gün içinde kabul etmek veya reddetmek hakkına sahipsiniz.
2) Malı almaktan caydığınızı yani “Cayma Bildirimini” satıcıya 7 gün içinde iadeli taahhütlü mektupla, noter aracılığıyla gönderilen ihbarname ile veya bizzat elden teslim ederek ulaştırabilirsiniz.
3) Satın aldığınız malın ayıplı olduğunun anlaşılması halinde, malın teslim tarihinden itibaren 15 gün içerisinde satıcı firmaya başvurarak malın değiştirilmesi, ödediğiniz bedelin iade edilmesi, ücretsiz olarak onarılması veya ayıbın neden olduğu değer kaybının bedelden indirilmesi haklarından birini talep edebilirsiniz.
4) Satıcı tercih ve talep ettiğiniz seçeneği yerine getirmekle yükümlüdür.
5) Satın alınan malın ayıbı gizli nitelikte ise, hakkınızı aramak için kanuni süre 2 yıldır. (Gizli ayııbnı ispat edilmesi gerekir.)
Tüketici sorunlarında başvuru
Satın alınan mal veya hizmetle ilgili olarak satıcılarla aranızda çıkabilecek sorunların çözümünde; Tüketici Sorunları Hakem Heyetlerine veya Tüketici Sorunlarına bakmakla görevli mahkemelere başvurabilirsiniz.
a. Başvurular, uyuşmazlık konusunu içeren dilekçe ve delil oluşturan ilgili belgelerle birlikte Hakem Heyetlerine yapılır. Hakem Heyetleri Kaymakamlık ve Valilik bünyesinde bulunmaktadır.
b. Kapıdan satışlarla ilgili uyuşmazlıklarda tüketicinin bulunduğu yerdeki Hakem Heyetlerine,
c. Diğer uyuşmazlıklarda ise mal ve hizmeti satın aldığınız satıcının bulunduğu yerdeki Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Başkanlıklarına başvurulur.
Öneriler
1. Çocuklarınızı ve ailenizi bilinçli bir tüketici olarak yetiştiriniz.
2. Satın aldığınız dayanıklı tüketim malları için Garanti Belgesi almayı ve onaylatmayı unutmayınız.
3. Satıcıların aldatıcı ve yanıltıcı sözlerine kanmayınız.
4. Eğer bir mal satın almışsanız ve sorunlarınız varsa hiç zaman kaybetmeden yasal sürede ilgili hakem heyetine müracaat etmeyi ihmal etmeyiniz.