Sizden gelen soru:
Dünden bugüne uzunluk ölçülerinin eski adı ve şimdiki adı?
Cevap:
Eskiden Kullanılan Uzunluk Ölçülerinin İsimleri
Eskiden uzun ölçülerinde bir çok farklı birim kullanılırdı. Ancak ölçü birimlerinde yapılan değişiklik ile birlikte bu farklı ölçü birimleri uluslararası ölçü birimi olan metre ile değiştirildi. Eskiden birden fazla uzunluk ölçü birimi kullanılırken, hepsi birden değiştirilerek metre ölçü sistemine geçildi.
Eskiden kullanılan uzunluk ölçü birimlerinin isimleri
- Zirai mimari
- Arşın
- Endaze
Zirai mimari, arşın ve endâze ölçü birimlerinin ast ve üst katları aşağıda gösterilmiştir.
Nitelik | Birim | Modern Denkliği |
---|---|---|
uzunluk | merhale | 45480 m. |
uzunluk | fersah | 5685 m. |
uzunluk | berid | 227 m. |
uzunluk | kulaç | 1.89 m. |
uzunluk | arşın | 0.68 m. |
uzunluk | endaze | 0.65 m. |
uzunluk | rubu | 0.085 m. |
uzunluk | hat | 0.00263 m. |
Günümüzde Kullanılan Ölçü Birimlerinin İsimleri
Türkiye’de 26 Mart 1931 tarih ve 1782 sayılı kanunla arşın ölçü birimi kaldırılıp yerine metre sistemi kabul edildi. 1933’ten sonra da arşının bütün çeşitleri tamamen ortadan kaldırılıp metre sistemine geçildi.
Bugün kullanılan uzun ölçü birimi;
- Metre
Metrenin üst katları
- Dekametre (dam.) Metrenin 10 katıdır. 10 m.
- Hektometre (hm.) Metrenin 100 katıdır. 100 m.
- Kilometre (km.) Metrenin 1000 katıdır. 1000 m.
Metrenin alt katları
- Desimetre (dm.) Metrenin onda biridir. 0,1 m.
- Santimetre (cm.) Metrenin yüzde biridir. 0,01 m.
- Milimetre (mm.) Metrenin binde biridir. 0,001 m.
Uzunluk Ölçüleri Arasında Dönüşümler
” 1 parmak = 12 hat = 0,03157 m
” 1 hat = 12 nokta = 0,00263 m
” 1 nokta = 0,00022 m
” 1 kulaç = 2,5 zirai =1,895 m (ip boyu, su derinliği, kuyu derinliği vb. için)
” 1 kara mili = 2500 zirai = 1895 m (kara yolculuğundaki mesafeler için)
” 1 fersah = 3 mil = 7500 zirai = 5685 m
” 1 berid (menzil) = 4 fersah = 12 mil = 30900 arşın = 22740 m
” 1 merhale = 2 berid = 45080 m
” 1 çarşı arşını = 8 rubu (urup) = 0,680 m (kumaş için)
” 1 rubu = 2 kirah = 0,085 m
” 1 kirah = 0,0425 m
” 1 endaze = 8 rubu (urup) = 0,650 m
(artan ipekli fiyatlarına karşılık konulan ölçü birimi)