Sizden gelen soru:
* Dünya’nın şekliyle ilgili ayrıntılı bilgi lütfen? *
Cevap:
Dünyanın Biçimi Hakkında Bilgi
Güneş sisteminde yer alan ve üzerinde zeki yaşam formlarını barındıran dünyanın geometrisi düzgün değildir. Şimdi dünyanın şekli hakkında detaylı bilgiler vereceğiz.
Dünya’nın üzerindeki topografik oluşumlar ve kendi ekseni etrafındaki eksantrik hareketi nedeniyle düzgün bir geometrisi yoktur. Geoibs bir biçimdedir, fakat ekvatordaki yarıçapı kutuplardaki yarıçapından fazladır. Bu kutuplarından basık özel küresel geometrik şekil geoit (Latince, Eski Yunanca Geo “dünya”) yani “Dünya şekli” diye adlandırılır. Referans küremsinin ortalama çapı 12.742 km’dir (~40.000 km/π). Yer’in ekseni etrafında dönmesi ekvatorun dışarı doğru biraz fırlamasına neden olduğu için ekvatorun çapı, kutupları birleştiren çaptan 43 km daha uzundur. Ortalamadan en büyük sapmalar, Everest Dağı (denizden 8.848 m yüksekte) ve Mariana Çukuru dur (deniz seviyesinin 10.924 m altı). Dolayısıyla ideal bir elipsoide kıyasla Yer’in %0,17’lik toleransı vardır. Ekvatorun şişkinliği yüzünden Yer’in merkezinden en yüksek nokta aslında ekvatordadır.
 Apollo 17’den Dünya |
||||||||||
|
Adlandırmalar
|
||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Diğer isim | Terra, Sol-3 | |||||||||
|
Yörünge özellikleri
|
||||||||||
| Aphelion | 152,098,232 km 1.01671388 AU |
|||||||||
| Perihelion | 147,098,290 km 0.98329134 AU |
|||||||||
| Yarı büyük eksen | 149,598,261 km 1.00000261 AU |
|||||||||
| Dışmerkezlik | 0.01671123 |
|||||||||
| Yörünge süresi | 365.256363004 gün 1.000017421 yıl |
|||||||||
| Ortalama yörünge hızı | 29.78 km/s 107,200 km/h |
|||||||||
| Ortalama ayrıklık | 357.51716° |
|||||||||
| Yörünge eğikliği | 7.155° Güneş’in ekvatoruna 1.57869° değişmez düzleme |
|||||||||
| Çıkış düğümü boylamı | 348.73936° |
|||||||||
| Argument of perihelion | 114.20783° |
|||||||||
| Doğal uyduları | 1 doğal (Ay) 994 yapay (31.12.2011) |
|||||||||
|
Fiziksel Özellikler
|
||||||||||
| Ortalama yarıçapı | 6,371.0 km |
|||||||||
| Ekvatoralyarıçap | 6,378.1 km |
|||||||||
| Kutupsalyarıçap | 6,356.8 km |
|||||||||
| Basıklık | 0.0033528 |
|||||||||
| Daire çevresi | 40,075.017 km (ekvatoral) 40,007.86 km (meridional) |
|||||||||
| Yüzey alanı | 510,072,000 km2 148,940,000 km2 kara (29.2 %) 361,132,000 km2 su (70.8 %) |
|||||||||
| Hacim | 1.08321×1012 km3 |
|||||||||
| Kütle | 5.9736×1024 kg |
|||||||||
| Ortalamayoğunluk | 5.515 g/cm3 |
|||||||||
| Ekvatoral yerçekimi | 9.780327 m/s2 0.99732 g |
|||||||||
| Kurtulma hızı | 11.186 km/s |
|||||||||
| Dönme yıldız periyodu | 0.99726968 d 23h 56m 4.100s |
|||||||||
| Ekvatoral dönme hızı | 16.744 km/h (АЍӘѝ Źάά χḒώ) |
|||||||||
| Eksen eğikliği | 23°26’21”.4119 |
|||||||||
| Yansıtabilirlik | 0.367 (geometrik) 0.306 (Bond) |
|||||||||
| Yüzey sıcaklığı Kelvin Celsius |
|
|||||||||
|
Atmosfer
|
||||||||||
| Yüzey Atmosfer basıncı | 101.325 kPa (MSL) | |||||||||
| İçerdikleri | 78.08% nitrojen (N2) 20.95% oksijen (O2) 0.93% argon 0.038% karbon dioksit Yaklaşık 1% su buharı (iklimebağlı olarak) |
|||||||||
Dünyanın Şekli ve Sonuçları
Dünyamızın Ekvatorda şişkin, Kutuplarda basık olan kendine has şekline GEOİD denir. Bu durumun nedeni soğumadan önce kendi ekseni etrafında dönmesi sonucu oluşan merkez kaç kuvvetidir. Kutuplara doğru gidildikçe yerçekiminin artması ile Ekvator yarıçapı ile kutuplar yarıçapının birbirine eşit olmaması yerin şeklinin geoid olmasının bir kanıtıdır.
DÜNYANIN BOYUTLARI
- Ekvator çevresi: 40.076 km
- Kutuplar çevresi: 40.009 km
- Ekvator yarıçapı: 6378 km
- Kutuplar yarıçapı: 6357 km
- Karalar yüzölçümü:149 milyon km2(%29)
- Denizler yüzölçümü: 361 milyon km2(%71)
- Kuzey yarımkürede karaların %39 denizler %61 Güney yarımkürede ise karalar %19 denizler ise %81’dir.
DÜNYANIN ŞEKLİNİN SONUÇLARI
1. Ekvator yarıçapının kutuplar yarıçapından fazla olması
2. Ekvatorun uzunluğu diğer meridyenlerle karşılaştırılınca daha uzun olması
3. Güneş ışınlarının geliş açısına bağlı olarak ısınma ekvatordan kutuplara doğru azalır.
4. İki meridyen arası uzaklık ekvatordan kutuplara doğru azalır.
5. Dünyanın bir tarafının aydınlık iken diğer tarafının karanlık olması
6. Dünyanın dönüş hızının ekvatordan kutuplara doğru azalması
7. Kutup yıldızının görünme açısı enlemlere göre değişim göstermesi
8. Dünya küre olduğundan dolayı güneş ışınlarının yeryüzüne düşme açıları değişir.
9. Dünya küre şeklinde olduğu için gölgesi daire biçimindedir
10. Paralel dairelerinin boylarının kutuplara doğru azalması
11. Ekvator ve kutuplarda termik kökenli basınç merkezlerinin oluşması