Sizin sorunuz:
Elementlerin sınıflandırılması ille ilgili çalışmalar yapan bilim adamları kimlerdir?
Cevap:
Eski Çağlar Bilim Adamları
Aristotle ve Plato
Tarih boyunca altın, gümüş ve bakır gibi elementler kabul edilmekte ve bilinmekteydi. Ancak milattan önce 300’lü yıllarda Yunan filozofu Aristotle tarafından bir maddebir veya birden fazla kökten meydana geldiği fikri ortaya atılmıştır. Plato ise bu kökleri toprak, su, hava ve ateş olmak üzere 4 tane element şeklinde nitelemiştir. Bu sayede element konseptini ilk olarak Aristotle ve Plato ortaya çıkarmıştır.
Aydınlanma Çağı Bilim Adamları
Hennig Brand
Tarihteki ilk defa yeni bir element keşfini yapan Alman Hennig Brand’dır. 1649 yılında fosforu bulmuştur. Fosforu yeniden keşfeden bilim adamlarından birisi de Robert Boyle’dur.
Robert Boyle tarafından 1661 yılında, elementin tanımı şu şekilde yapılmıştır ve bu tanım üç asır boyunca kabul edilmiştir. “Bir kimyasal reaksiyonla kendinden daha basit bir malzemeye indirgenemeyen maddeye element denir.”
Antoine-Laurent de Lavoisier
Lavoisier’in 1789 yılında yazdığı Kimya’nın Temel Bilimsel Eseri isimli ilk modern kimya ders kitabında oksijen, nitrojen, hidrojen, fosfor, civa, çinko ve sülfür listelenmiştir. Lavoisier aynı zamanda maddeleri metal ve ametal olarak sınıflara ayırmıştır.
19. Yüzyıl Bilim Adamları
Johann Wolfgang Döbereiner
Johann Wolfgang Döbereiner tarafından ilk defa benzer özellikleri taşıyan elementleri üçerli gruplara ayrılmıştır. Üçlüler adını verdiği bu guruplarda, ortada bulunan elementin atom ağırlığı diğer iki elementin atom ağırlıklarının ortalamasına neredeyse eşittir. Bunlar aşağıdaki gibidir;
- Klor, brom ve iyot
- Kalsiyum, stronsiyum ve baryum
- Sülfür, selenyum ve tellür
- Lityum, sodyum ve potasyum
Alexandre Emile Béguyer de Chancourtois
Elementlerin periyodikliğini ilk farkeden bilim adamı Fransız jeoloğu olan Alexandre-Emile Béguyer de Chancourtois olmuştur. Elementleri atom ağırlıklarına göre sıralandığı zaman benzer özellikleri taşıyan elementlerin düzenli aralıklarla bulunduğunu farketmiştir. 1862 yılında periyodik tablonun ilk formu sayılan VisTellurique (Tellür Sarmalı) isimli bir tablo tasarladı. Bu tabloyu Tellür elementini baz alarak oluşturdu. Yine 1863 yılında yayımladığı tabloda elementlere ek olarak iyonlar ve bileşikler de yer aldı.
John Newlands
İngiliz kimyager olan John Newlands, 62 adet elementi 1864 yılında fiziksel özelliklerine göre 7 farklı gruba ayırmayı başarmıştır. Ve elementlere ilk kez atom numarasını atamıştır. Sekizlerin periyodikliği olarak açıkladığı bu çalışmasına ise “ Oktavların Yasası” adını vermiştir.
Dimitri Mendeleyev
Günümüzde kullanılan periyodik tabloya en çok benzeyeni Rus kimyager Dmitri Mendeleyev oluşturmuştur. Elementlerin molar ağırlıklarına karşılık gelecek şekilde atom numaralarını göreceli şekilde sıralamıştır.
Rus kimyager Dmitri Mendeleyev sayesinde bilinmeyen yeni elementlerin keşfedileceği de tahmin edilmiş oldu. Mendeleyev henüz keşfedilmemiş olan eka-silikon (germanyum), eka-alüminyum (galyum) ve eka-boron (skandiyum) için tabloda boşluklar bıraktı.
Lothar Meyer
Alman kimyageri olan Lothar Meyer, 1864 yılında bağımsız olarak periyodik tablo geliştirdi. Bu tabloda sadece 28 element yer aldı ve elementleri değerliklerine göre sıraladı. Bu sıralama yeni elementleri tahmin etme ve atom ağırlıklarını düzeltme konusunda yetersiz kaldı. Mendeleyev’in yayımladığı periyodik tablodan yaklaşık 3 ay sonra, Meyer neredeyse aynı özelliklere sahip bir periyodik tablo yayımlamıştır.
William Odling
İngiliz bir kimyager William Odling, 1864 yılında Mendeleyev’in periyodik tablosuna çok benzer bir tablo oluşturmuştur. Ayrıca tellür – iyot problemini çözmüş ve talyum, kurşun, cıva ve platini doğru gruplara yerleştirmeyi başarmıştır.
20.Yüzyıl Bilim Adamları
Henry Moseley
İngiliz fizikçi Henry Moseley, 1913 yılında X-ışınları ile bir elementin atom numarası arasındaki ilişkiyi görmüştür. Daha sonra periyodik tabloyu yeniden düzenleyerek atom ağırlıkları yerine çekirdek yüklerine göre sıralamıştır. Bu sayede elementlerin atom numaralarının deneysel yollarla bulunması gerektiği ortaya çıkmıştır.
Glenn T. Seaborg
Glenn T. Seaborg, amerisyum ve küriyum elementlerinin kimyasal özelliklerinin farklı olması nedeniyle ayırma konusunda çok zorlanmıştır. Bu yüzden bu elementlerin farklı bir seriye ait olabileceğini söylemiştir. Ve Mendeleyev’in tablosunda köklü bir değişime gidilmesini önermiştir.
Seaborg’un aktinitlerin, lantanitler gibi nadir toprak elementlerine benzerlik gösterdiği ve bir geçiş serisi oluşturduğunu öngören aktinit konseptindeki ağır elementlerin elektronik yapısı, günümüzde kabul görmüş ve periyodik tabloda yerini almıştır. Aktinit serisi periyodik tabloda F-bloğun (5f) ikinci sırasında yer almaktadır.