Periyodik tabloda yer alan ilk 20 element aynı zamanda sırasıyla atom numaraları 1’den 20’ye kadar olan elementlerdir. 1. element Hidrojen ve 20. element ise kalsiyumdur. Hidrojen ametal ve Kalsiyum ise metal gurubundandır. Şimdi birden yirmiye kadar olan elementleri hem tablo şeklinde hemde kısaca açıklayarak özelliklerini verelim.
1 – Hidrojen (H)
Hidrojen elementi, sembolü H olan, atom numarası 1 olan kimyasal bir elementtir. Ametal olan bu element, renksiz, kokusuz, tatsız, oldukça yanıcıdır. Atomik kütlesi 1,00794 g/mol’dür ve tüm elementler arasında en hafif olanıdır.
Atom numarası (Z) | 1 |
---|---|
Grup | 1. grup: H ve alkali metaller |
Periyot | 1. periyot |
Blok | S bloku |
Kategori | Reaktif ametal |
Elektron dizilimi | 1s1 |
Kabuk başına elektron | 1 |
2- Helyum (He)
Helyum elemtinin sembolü He ve atom numarası 2’dir. Periyodik cetvelin birinci periyot 8A grubunda yer alan bir gazdır. Hidrojenden sonra en hafif gazdır ve renksiz, kokusuzdur.
Atom numarası (Z) | 2 |
---|---|
Grup | 18. grup (soy gazlar) |
Periyot | 1. periyot |
Blok | S bloku |
Kategori | Soy gaz |
Elektron dizilimi | 1s2 |
Kabuk başına elektron | 2 |
3 – Lityum (Li)
Lityum elementinin sembolü Li ve atom numarası 3’dür. Periyodik tabloda 1. grupta alkali metal olarak bulunur ve yoğunluğu en düşük olan metaldir. Lityum doğada saf halde bulunmaz. Yumuşak ve gümüşümsü beyaz metaldir.
Atom numarası (Z) | 3 |
---|---|
Grup | 1. grup: H ve alkali metaller |
Periyot | 2. periyot |
Blok | S bloku |
Kategori | Alkali metal |
Elektron dizilimi | [He] 2s1 |
Kabuk başına elektron | 2, 1 |
4 – Berilyum (Be)
Berilyum elementinin sembolü Be ve atom numarası 4’tür. Periyodik tablonun II-A grubunda yer alan toprak alkali grubundan element. Berilyum ender elementlerdendir. Yerkabuğunda ancak %0,0006 oranında bulunur. Zengin yatakları bulunmadığından, berilden elde edilir.
Atom numarası | 4 |
Element serisi | Alkalinler |
Grup, periyot, blok | 2, 2, s |
Görünüş | Beyaz-boz metalik |
Kütle numarası | 9.012182(3) g/mol |
Elektron dizilimi | [He] 2s² |
Enerji seviyesi başına Elektronlar | 2, 2 |
5 – Bor (B)
Bor, atom numarası 5 ve kimyasal sembolü B olan kimyasal elementtir. Bor bir yarı metaldir. Gerek Güneş Sistemi’nde gerek Dünya’nın kabuğunda düşük miktarlı bir elementtir. Buna rağmen, doğada rastlanan bileşiklerinin (borat minerallerinin) suda çözünürlüğü nedeniyle belli yerlerde yüksek yoğunlukta bulunabilir. Elementel bor doğada bulunmaz. Endüstride yüksek saflıkta bor zorlukla elde edilebilir çünkü bor, karbon ve başka elementlerle bileşikler oluşturur.
Atom numarası | 5 |
Element serisi | Metaloidler |
Grup, periyot, blok | 13, 2, p |
Görünüş | siyah/kahverengi |
Kütle numarası | 10,811(7) g/mol |
Elektron dizilimi | He 1s2 2s2 2p1 |
Enerji seviyesi başına Elektronlar | 2, 3 |
Karbon, doğada yaygın bulunan ametal kimyasal elementtir. Evrende bolluk bakımından altıncı sırada yer alan karbon, kızgın yıldızlarda hidrojenin termonükleer yanmasında temel rol oynar. Dünyada hem doğal halde, hem de başka elementlerle bileşik halinde bulunan karbon, ağırlık olarak Dünya’nın yerkabuğunun yaklaşık %0,2’sini oluşturur. En arı (katışıksız) biçimleri elmas ve grafittir; daha düşük arılık derecelerinde maden kömürünün, kok kömürünün ve odun kömürünün bileşeni olarak bulunur.
6 – Karbon (C)
Atom numarası (Z) | 6 |
---|---|
Grup | 14. grup (karbon grubu) |
Periyot | 2. periyot |
Blok | P bloku |
Kategori | Reaktif ametal |
Elektron dizilimi | [He] 2s22p2 |
Kabuk başına elektron | 2, 4 |
7 – Azot (N)
Azot ya da nitrojen, simgesi N olan bir element olup atom numarası 7’dir. Renksiz, kokusuz, tatsız ve intert bir gazdır. Azot, dünya atmosferinin yaklaşık %78’ini oluşturur ve tüm canlı dokularında bulunur. Azot ayrıca, amino asit, amonyak, nitrik asit, ve siyanür gibi önemli bileşikler de oluşturur.
Atom numarası (Z) | 7 |
---|---|
Grup | 15. grup (azot grubu) |
Periyot | 2. periyot |
Blok | P bloku |
Kategori | Reaktif ametal |
Elektron dizilimi | [He] 2s22p3 |
Kabuk başına elektron | 2, 5 |
8 – Oksijen (O)
Oksijen atom numarası 8 olan ve O harfi ile simgelenen kimyasal elementtir. Standart şartlar altında, elementin iki atomu bağlanarak çok soluk mavi renkte, kokusuz, tatsız, diatomik yapıdaki, O2 formülüne sahip dioksijen gazını oluşturur. Oksijen periyodik tablodaki kalkojen grubunun üyesidir ve neredeyse diğer tüm elementlerle kolayca bileşik (başta oksitler olmak üzere) oluşturabilecek, büyük ölçüde reaktif olan bir ametaldir.
Atom numarası (Z) | 8 |
---|---|
Grup | 16. grup (kalkojenler) |
Periyot | 2. periyot |
Blok | P bloku |
Kategori | Reaktif ametal |
Elektron dizilimi | [He] 2s²2p⁴ |
Kabuk başına elektron | 2, 6 |
9 – Flor (F)
Flor, simgesi F, atom numarası 9, atom ağırlığı 19, yoğunluğu 1,265 olan, kokusu ozonu andıran, kahverengimsi sarı renkte, halojenler grubunun ilk elementidir.
Atom numarası | 9 |
Element serisi | Halojenler |
Grup, periyot, blok | 17, 2, p |
Görünüş | Sarımsı gaz |
Kütle numarası | 18,9984 g/mol |
Elektron dizilimi | [He] 2s22p5 |
Enerji seviyesi başına Elektronlar | 2, 7 |
10 – Neon (Ne)
Neon elementinin simgesi Ne ve periyodik tablonun 8-A grubunda yer alan soy gazdır. Doğada dağılmış olarak ve çok küçük yüzdelerde, yalnızca atmosferde değil, aynı zamanda yeraltından çıkan doğal gazların bileşiminde de bulunur.Kuru havanın, hacim olarak %0,0018’ini oluşturur. Renksiz bir gazdır. En dış yörüngesinin sekiz elektron içermesi nedeniyle çok kararlı bir yapıya sahip olan neon, kimyasal bağlar ve bileşikler oluşturmaz.
Atom numarası | 10 |
Element serisi | Asil gazlar |
Grup, periyot, blok | 18, 2, p |
Görünüş | renksiz |
Kütle numarası | 20,01797(7) g/mol |
Elektron dizilimi | [He] 2s2 2p6 |
Enerji seviyesi başına Elektronlar | 10 |
11 – Sodyum (Na)
Sodyum elementinin simgesi Na ile gösterilen ve atom numarası 11 olan elementtir. Sodyum yumuşak ve kaygan bir metal olup alkali metaller grubuna aittir. Doğal bileşiklerin içinde (özellikle NaCl) bol miktarda bulunur. Yüksek oranda reaktifdir, sarı bir alevle yanar, su ile şiddetli reaksiyon verir ve havada hızla oksitlenir.
Atom numarası | 11 |
Element serisi | Alkali metaller |
Grup, periyot, blok | 1, 3, s |
Görünüş | Gümüşümsü beyaz |
Kütle numarası | 22,98976928(2) g/mol |
Elektron dizilimi | [Ne] 3s¹ |
Enerji seviyesi başına Elektronlar | 2, 8, 1 |
12 – Magnezyum (Mg)
Magnezyum, gümüş beyazlığında bir metaldir ve genellikle alaşım maddesi olarak, yani başka metallerle karıştırılarak kullanılır. Kimyasal simgesi Mg, atom numarası 12; atom ağırlığı 24,312 olan bu element en hafif metallerden biridir ve bu özelliğiyle önem kazanmıştır. Toz halindeki magnezyum kolayca tutuşur ve parlak bir alevle yanar.
Atom numarası | 12 |
Element serisi | Alkalinler |
Grup, periyot, blok | 2, 3, s |
Görünüş | Gümüş Beyazı |
Kütle numarası | 24,312 g/mol |
Elektron dizilimi | [Ne] 3s2 |
Enerji seviyesi başına Elektronlar | 2,8,2 |
13 – Alüminyum (Al)
Alüminyum, atom numarası 13 ve simgesi Al olan kimyasal element. Gümüş renkte, sünek bir metaldir. Doğada genellikle boksit cevheri halinde bulunur ve oksidasyona karşı üstün direnci ile tanınır. Bu direncin temelinde pasivasyon özelliği yatar. Endüstrinin pek çok kolunda milyonlarca farklı ürünün yapımında kullanılmakta olup dünya ekonomisi içinde çok önemli bir yeri vardır.
Atom numarası | 13 |
Element serisi | Metaller |
Grup, periyot, blok | 13, 3, p |
Görünüş | Gümüşümsü |
Kütle numarası | 26,9815386(8) g/mol |
Elektron dizilimi | Ne 3s² 3p1 |
Enerji seviyesi başına Elektronlar | 2, 8, 3 |
14 – Silisyum (Si)
Silisyum, yeryüzünde en çok bulunan elementlerden biridir. Yarı iletken özelliğe sahiptir ve doğada, ormanda, doğal yaşamda çok bulunur. Atom numarası (proton sayısı) 14’tür. “Si” simgesi ile gösterilmektedir. Oda sıcaklığında katı haldedir. 4A grubunda 3. periyotta bulunur. Kararlı yapıya sahip değildir (nötr halde). Yoğunluğu 2,33 g/cm3’dür.
Atom numarası | 14 |
Element serisi | Yarı Metal |
Grup, periyot, blok | 14, 3, p |
Görünüş | Katı |
Kütle numarası | 28.08553g/mol |
Elektron dizilimi | [Ne] 3s2 3p2 |
Kabuk başına Elektronlar | 2, 8, 4 |
15 – Fosfor (P)
Fosfor insan vücudunda kalsiyumdan sonra en fazla bulunan kimyasal elementtir. Simgesi P ve atom numarası 15 dir.Bütün organizmalar için fosfor birleşimleri (fosfodiester bağları) DNA yapıları için büyük önem taşır. Bunun dışında insan vücudu fosfora kemik ve diş oluşumu, hücre büyümesi ve onarımı, enerji üretimi, kalp kasının kasılması, sinir ve kas hareketleri, böbrek işlevleri açısından ihtiyaç duyar. Fosfor ayrıca vitaminlerin kullanımı ile besinlerin enerjiye dönüştürülmesinde yardımcı olarak vücuda yarar sağlar.
Atom numarası (Z) | 15 |
---|---|
Grup | 15. grup (azot grubu) |
Periyot | 3. periyot |
Blok | P bloku |
Kategori | Reaktif ametal |
Elektron dizilimi | [Ne] 3s2 3p3 |
Kabuk başına elektron | 2, 8, 5 |
16 – Kükürt (S)
Kükürt, simgesi S olan, limon sarısında ametal, yalın katı bir elementtir. Kükürt doğada yaygın olarak bulunan bir elementtir (yer kürenin % 0,06’sını oluşturur). Demir, bakır, kurşun ve çinko sülfürler, bu metallerin en önemli cevridir.
Atom numarası (Z) | 16 |
---|---|
Grup | 16. grup (kalkojenler) |
Periyot | 3. periyot |
Blok | P bloku |
Kategori | Reaktif ametal |
Elektron dizilimi | [Ne] 3s2 3p4 |
Kabuk başına elektron | 2, 8, 6 |
17 – Klor (Cl)
Klor elementinin simgesi Cl, atom numarası 17 olan kimyasal bir elementtir. Boğucu kokulu, yeşilimsi sarı renkli gazdır. Periyodik çizelgenin 17. grubunda kendisi gibi halojenlerle birlikte yer alan klorun atom ağırlığı 35,453’tür. Havadan yaklaşık 2,5 kat ağırdır; suda az çözünür.
Atom numarası | 17 |
Element serisi | Halojenler |
Grup, periyot, blok | 17, 3, p |
Görünüş | Sarımsı yeşil |
Kütle numarası | 35,453 (2) g/mol |
Elektron dizilimi | Ne 3s23p5 |
Enerji seviyesi başına Elektronlar | 2, 8, 7 |
18 – Argon (Ar)
Argon, periyodik tablonun 8A grubunda yer alan element. Simgesi Ar dir.
Renksiz, kokusuz ve tatsız bir gazdır. Soy gazlardandır. 8. grup elementlerinde 3. sıradadır. Proton sayısı 18’dir. Dünya atmosferinde % 1’den az oranda bulunmakta ve böylece en yaygın soy gaz olmaktadır.
Atom numarası | 18 |
Element serisi | Asil gazlar |
Grup, periyot, blok | 18, 3, p |
Görünüş | renksiz gaz |
Kütle numarası | 39,948 g/mol |
Elektron dizilimi | [Ne]3s23p6 |
Enerji seviyesi başına Elektronlar | 2,8,8 |
19 – Potasyum (K)
Potasyum K simgesi ile gösterilen ve ve atom numarası 19 olan kimyasal bir elementtir. Potasyum adını izole edildiği Potas olarak da bilinen potasyum karbonattan almıştır. Potasyum yumuşak, gümüş-beyaz renkli alkali bir metaldir. Doğada deniz suyunda ve pek çok mineralde diğer elementlere bağlı olarak bulunur. Havada hızla oksitlenir ve suya karşı da çok aktiftir.
Atom numarası | 19 |
Element serisi | Alkali metaller |
Grup, periyot, blok | 1, 4, s |
Görünüş | Gümüşümsü beyaz |
Kütle numarası | 39.0983(1) g/mol |
Elektron dizilimi | Ar 4s1 |
Enerji seviyesi başına Elektronlar | 2, 8, 8, 1 |
20 – Kalsiyum (Ca)
Kalsiyum, toprak alkalileri grubundan metalik bir element. Sembolü “Ca”dır. Metalik kalsiyum gümüş gibi parlaktır. Özgül ağırlığı 1,55 g/cm³tür. 851 °C’de erir. 1439 °C’de kaynar.Vücudumuzda makro yapıda bulunur. Elektriği iyi iletir. Gevrek (kırılgan) olmasına rağmen yumuşaktır. Sertliği sodyum ile alüminyum arasındadır.
Atom numarası | 20 |
Element serisi | Alkalinler |
Grup, periyot, blok | 2, 4, s |
Görünüş | Gümüşi beyaz |
Kütle numarası | 40.078(4) g/mol |
Elektron dizilimi | Ar 4s2 |
Enerji seviyesi başına Elektronlar | 2, 8, 8, 2 |