İnsanda kaç kemik var?

Sizden gelen soru:

* İnsanda kaç kemik var? *

Cevap:

Bu yazımızda sizlere insan iskeletinde kaç adet kemik var, insan iskeletindeki kemik sayısı, iskelet kaç kemikten oluşur, insan vücudundaki kemik sayısı, insan vücudunda kaç kemik vardır, yetişkin insanda kaç kemik vardır gibi sorulara cevap vermeye çalışacağız.

Dil ve kulaktaki kemikler hariç insan iskeleti yaklaşık 207 kemikten meydana gelmiştir.

İnsan Vücudundaki Kemik Sayısı

Vücudumuzda 207 adet kemik vardır. Bunlar büyüklük şekil ve görev bakımından önemli değişiklikler gösterir. Eğer kaynaşarak tek bir yapı oluşturan kemikler aynı olarak sayılırsa bu sayı artar. Vücudumuzdaki kemikler orta kulakta bulunan küçük kemikçiklerden bacaklarımızdaki uzun ve büyük kemiklere kadar değişen iriliktedir. Kemiklerin bazıları uzun yuvarlak bazıları yassıdır.

Yeni doğan bebeklerin vücudunda 300′den fazla kemik vardır.Ancak insan büyüdükçe kıkırdak dokuları birleşerek yetişkin insanlarda 207 tane kemik vardır.

İskelet sistemi baş gövde kalça kollar ve bacaklar; uygun kemik parçalarının bir araya gelmesiyle meydana gelir. Uzun kemikler kol kemikleri bacak kemikleri gibi kemiklerdir. El ayak bilek parmak ve omurga kemiklerine kısa kemikler denir. Yassı kemikler ise kafa kaburga ve kürek kemikleri gibi kemiklerdir.

Kemik dokusu tipleri
Kompakt kemik dokusu : kemiklerin oldukça sert olan en dış tabakasıdır.
Spongioz kemik dokusu : kısa ve uzun kemiklerin metyafiz ve epifizlerinin iç kısımları ve yassı kemiklerin iç yüzeylerinde bulunur.
İskeleti oluşturan kemikler 4 grupta incelenir. Bunlar baş kemikleri omurga kemikleri göğüs kemikleri alt ve üst taraf kemikleri
Baş kemikleri (ossa cranii)

Baş kemiklerinin en temel fonksiyonu hayati önemi olan beyni korumaktır.
Kafatası kemikleri baş ve yüz kemikleri olmak üzere 2 kısımda incelenir.

Baş kemikleri
Oksipital kemik (artkafa kemiği): Kafatasının alt ve arka kısmında bulunur.
Sphenoid kemiği (temel kemik): Kafatasının tabanında bulunan kemiktir.
Frontal kemik (alın kemiği): Kafatasının ön yüzünde ve göz yuvalarının (orbita) üst bölümünde yer almıştır.
Parietal kemik (yan kafa çeper kemiği): Kafa boşluğunun yan bölümlerini kaplayan geniş yüzeyli bir çift kemiktir.
Temporal kemik (şakak kemiği): Parietal sphenoid ve occipital kemikler arasında yer alan bir çift kemiktir. Bu kemiklerin iç tarafında işitme ve denge organları bulunur.

Etmoid kemik (kalbur kemiği) : Sfenoid kemiğin önünde ve frontal kemiğin arkasında arda bulunan kemiktir.

Yüz kemikleri
Maxilla ( üst çene kemiği) : Hareketsiz olan çene kemiğidir. Ağız boşluğunun üstünde göz çukurunun altında bulunur.
Os lacrimale (gözyaşı kemiği) : İnce bir kemik olup göz çukurunun iç duvarının ön parçasını oluşturur.
Os palatinum (damak kemiği) : Burun boşluklarının arkasında yer alır.
Os nasale (nazal kemik burun kemiği) : Ortada bir çizgi boyunca bağlanmıştır. Üst çene kemiğinin alın çıkıntıları arasında ve dört köşeli yassı bir kemik olup burun sırtının iskeletini yapar.
Os zygomaticum (elmacık kemiği) : Göz çukurlarının dış alt kısımlarında bulunur.
Mandibula (alt çene kemiği) : Yüz kemiklerinin en büyüğüdür. Çiğneme fonksiyonu ile sindirim sistemine yardımcı olur.
Os hyoideum (dil kemiği) : Dil kökünün aşağısında ve gırtlağın üst kısmında yer alır.
Vomer (sapan kemiği) : Burun boşluklarını birbirinden ayıran kemiğin arka ve alt parçasını yapan ince dikdörtgen şeklindeki kemiktir.

Omurga
Vücudun dorsalinde (arkada sırtta) omurlardan meydana gelmiş vücudun ağırlığını taşıyan ve destekleyen iskelet bölümüdür. Boşluğunda sinir sisteminin önemli bir parçası olan omurilik (medulla spinalis) koruma altına alınmıştır.omurgayı meydana getiren omurların sayısı 33 tanedir. Bu sayı erginde 26’dır.
Omurga beş bölümde incelenir.
Boyun bölgesi (servikal) omurlar : Boyun bölgesi 7 omurdan meydana gelmiştir.
Göğüs (torasik) omurlar : Göğüs omurları 12 tanedir.
Bel (lumbar) omurları : Bel omurları 5 tanedir. Vücut ağırlığının taşınmasında önemli role sahiptir. Diğer omurlara göre daha büyük ve enine çıkıntılara sahiptirler.
Kuyruk sokumu (sakral) omurları : Çocukta 5 ayrı omur ergenlikte birleşerek tek omur haline gelir.
Kuyruk (koksik) omurları : Sayısı 3-5 arasında değişen kuyruk omurları erginde tek kemik haline gelir.

Göğüs iskeleti (toraks)
Göğüs iskeleti kaburgalar (costae) ve göğüs kemiği (sternum) olmak üzere iki kısımda incelenir.
Omurga dışında göğüste 25 tane kemik bulunur. Bunlardan 12 çifti kaburga bir tanesi ise göğüs kemiğidir.
Sternum önde ve yassıdır. Kaburgalar sağ ve solda 12’şer tanedir. Kaburgaların hepsi arkada omurga ile bağlantılıdır. Önde ise kaburgaların ilk 7 çifti sternuma bağlanır. 8 9 ve 10. çift kaburgalar 7 çifte bağlanır. 11. ve 12. çiftlerin uçları boştadır.
Kaburgaların sternuma birleştiği yerde kıkırdak doku yer alır. Bu sayede göğüs kafesi elastikiyet kazanır.

Üst taraf kemikleri

Köprücük kemiği (clavicula)
Sternum ve kürek kemiği ile eklem yapar. 15-17 cm uzunluğunda 2-3 cm genişliğinde ve herhengi bir travmada kolay kırılabilir bir kemiktir.

Kürek kemiği (scapula)
Üçgen şekilli yassı iki kemiktir. Ön ve arka olmak üzere iki yüzü vardır. Ön yüzde omur kaslarının bağlandığı noktalar vardır.
Kol yada pazu kemiği (humerus)
Vücudun üst kısmına ait en uzun kemiktir. Üstte kürek kemiği altta ise önkol kemikleri ile eklem yapar.
Dirsek kemiği (ulna)
Üst ucu kalın alt ucu incedir.

Radius (önkol kemiği)
Önkolun dış yan tarafında bulunan kemiktir. Ulnaya paralel uzanır fakat daha kısadır.

El kemikleri
Toplam 27 kemikten oluşur. El bilek kemikleri el tarak kemikleri (5) ve el parmak kemikleri (14) olmak üzere 3 grupta incelenir.
Alt taraf kemikleri

Kalça kemiği (os coxae)
Kalça kemiği kanadı (os ilii) oturga kemiği (os ischii) ve çatı kemiğinin (os pubis) ergenlik çağında birleşmesi ile oluşur.

Leğen kemiği (pelvis)
Arkada sakrum ve koksik yanlarda ise kalça kemiklerinin aralarında eklemleşmesinden meydana gelir. geniş olan üst parçasına pelvis major (büyük pelvis) alt parçasına ise pelvis minör (küçük pelvis) denir.
Pelvis çapları önemlidir. Çünkü doğum sırasında uterus ve karın kaslarının kasılması sonucu aşağıya itilen çocuğun dışarıya çıkabilmesi için önce küçük pelvisten geçmesi gerekir.erkek pelvisi ile kadın pelvisi arasında farklılıklar vardır. Kadın pelvisi daha geniş yüksekliği daha az sakrum daha kısa ve geniştir.

Uyluk kemiği femur (os femoris)
İskeletin en uzun en kalın ve en sağlam kemiği olup kalça kemiği ve tibia ile eklem yapar.
Diz kapağı kemiği (Patella)
Tabanı yukarda olan bir üçgen gibidir. Ön yüzü deri altından hissedilir.
Kaval kemiği (tibia)
Vücudun en uzun ikinci kemiğidir. Tibianın üst ucu alt uca göre daha incedir. İnce fakat çok sağlam bir kemiktir.

İnsan iskeletindeki kemikler

İnsan iskeleti, kemiklerden oluşur ve bağlar (ligamanlar), kirişler (tendon), kaslar, kıkırdaklar ve diğer organlar tarafından desteklenir.

İskelet sabit ve değişmez değildir; kompozisyonu yaşam boyunca değişir. Gebeliğin erken dönemlerinde, fetüs sert bir iskelete sahip değildir,rahmin içindeki dokuz ay boyunca kemikler yavaşça oluşur, olgunlaşır. Doğumda, tüm kemikler oluşmuştur fakat yeni doğmuş bir bebek bir yetişkinden daha fazla kemiğe sahiptir. Ortalama olarak, yetişkin bir insan 206 kemiğe sahiptir (Gray Anatomisi’ne göre, yine de sayı bireyden bireye küçük oranlarda değişiklik gösterir), oysa bir bebek 300’den fazla kemikle doğar. Farkın nedeni büyüme sırasında birbiriyle kaynayacak olan küçük kemiklerdir.

Kemikler; kısa, uzun ve yassı kemikler olarak şekillerine göre üçe ayrılır.

Canlılarda iç ve dış olmak üzere iki tip iskelet vardır.

• Dış iskelet: Vücudun dış kısmında bulunur, üzerinde hiçbir vücut örtüsü bulunmaz. Organik, inorganik maddeler veya her ikisinin birleşiminden oluşur. Daha çok basit yapılı canlılarda bulunur. Bu canlılar-daki büyümeye dış iskelet sınırlayıcı etki gösterir.
• Kavkı: Salyangoz, istiridye ve midyede bulunur.
• Kitin: Eklembacaklılarda bulunur.
• Kalker: Mercanlarda bulunur.
• İç iskelet: Vücudun iç kısmında bulunur. Üzeri çeşitli vücut örtüleri ile kaplıdır. Kemik ve kıkırdaktan oluş-muştur. Genel olarak omurgalılar adı verilen canlılarda bulunur.
• Omurga: Omurgalılarda bulunur.
  • a) Kıkırdak omurga → Köpek balıklarında bulunur.
  • b) Kemik omurga → Balık, kuş, kurbağa, sürüngen ve memelilerde bulunur.

Dil ve kulaktaki kemikler hariç insan iskeleti yaklaşık 207 kemikten meydana gelmiştir. İnsandaki iskeletin başlıca görevleri şöyle sıralanabilir;

a) Kas ve eklemler yardımıyla hareketi sağlamak.

b) Vücuda genel şeklini vermek.

c) İç organları korumak ve onlara dayanak olmak.

d) Kan hücresi üretmek (alyuvar – akyuvar).

e) Kaslara tutunma yüzeyi sağlamak.

Kemikler birbirine olabildiğince sıkı bağlanmışlardır. Aralarında da oynamaz eklemler vardır. Yalnız alt çene kemiğinde yarı oynar eklem vardır. Beyin bu kemikler içinde korunur.

Gövde iskeleti Omurga ve göğüs kafesinden oluşur.

Omurga

Omur adı verilen 33 tane kısa kemikten oluşur. Omurganın içinden şerit halinde omurilik siniri geçer ki bu kanala omurilik kanalı denir. Bel kemiği olarak da isimlendirilen omurga beş bölümden meydana gelir ve otuzüç adet omur kemiğinden oluşur. Bu bölümler boyun’da 7 tane, sırt’a 12 tane, bel’de 5 tane,kalçada 5 tane ve kuyruk sokumunda 4 tane kemik vardır. Sırt omurları, kaburgalar ve göğüs kemiğinden oluşur. Akciğerler ve kalp burada korunur.

ve bacaklar gövdeye kemik köprüler ile bağlanmıştır. Aralarında tam oynar eklemler vardır.

Kollarda

Pazı, dirsek,ön kol,el bilek,el tarak ve parmak kemikleri vardır. Kollar gövdeye omuz kemeri ile bağlanmıştır. Omuz kemeri kürek ve köprücük kemiklerinden oluşur.

Kemikler

Vücudumuzun bastonları, kemiklerimizdir. Kemik, organik ve mineral maddelerin bir karışımıdır. Yani kemik, kollojen adlı fibröz bir proteinle apatite adlı minerali teşkil eden minik kalsiyum fosfat kristallerinden oluşur. Bir kemiği asite batırarak apatite’e uzaklaştırırsanız kemik o kadar elastik bir hale gelir ki onu bir sicim gibi büküp düğüm atabilirsiniz. Öte yandan, eğer kollojen tahrip edilirse, kemik çok kırılgan bir hale dönüşür. Mineraller kemiğe sertliğini verirken kollojen de sağlamlığı temin eder.

Doğumdan önce ve çocuklukta kemiklerimiz daha yumuşaktır. Bunun sebebi kıkırdak dokusunun henüz kemikleşmemesidir. 25 yaşına kadar bu sertleşme süreci devam eder.

Sertleşme sürecinden sonra kemiklerin % 70’i sert ve cansız maddelerden, % 30’u da canlı dokulardan oluşur. Bazı kıkırdak dokular ise kemikleşmezler. Gırtlak, burun ve kulaklardakiler bu tür kıkırdaklardandır. Çoğu insanın 12 çift kaburga kemiği vardır. Her 20 insandan birinde ise 13 çift mevcuttur. Bazı insanlarda ise sadece 11 çift bulunur.

Vücudumuzda 206 tane kemik vardır.Aslında bu kemikler yeni doğan bebeklerde 350 tanedir.bebek her doğoma sürecine girdiğinde bu kemikler birleşerek kemik sayısını azaltırlar.bu birleşen kemikler uzun kemikleri meydana getirirler. Vücudumuzda yaklaşık 206 tane kemik mevcut olmasına rağmen 70 kilogram ağırlığında bir insanın iskeleti 7 kilogram kadar bir ağırlığa sahiptir. Aynı ölçülerdeki bir çelik çatı 4 – 5 kat daha ağırdır. İnsan kemikleri ağırlıklara mukavemette granit kadar sağlamdır. Kibrit kutusu kadar bir blok, dokuz tona mukavemet edebilirki bu, betonunkinden 4 kat daha fazladır.

Bir zürafanın boynundaki omurların sayısı bizimkiler kadardır.

Kemik oluşumunu etkileyen faktörler

• Hormonlar (kalsitonin)
• Dengeli beslenme
• Mineraller (kalsiyum, fosfor, sodyum ve potasyum)
• Genetik faktörler
• D vitamini

Kemik Çeşitleri

İskeletimizi meydana getiren kemikler, yapı ve biçim bakımından da üç ana gruba ayrılır. Bunlardan bazıları uzun, ba­zıları kısa ve yuvarlak, bazıları da yassıdır.

Uzun kemikler: Bu tür kemikler kol ve bacaklarımızda bulunur. Uzun kemikler, kemik gövdesi denen uzun bir kısımla, ke­mik uçları denen şişkince kısımlardan meydana gelir. Uzun kemiklerin ortaları, oyuktur. Bu oyuğun içinde kemik iliği bu­lunur. Bu yüzden bu boşluklara İlik kanalı denir. Kemik uçları ise sünger gibi göze­nekli bir yapıdadır.

Kısa ve yuvarlak kemikler: Bu tür kemik­ler omurgamızda ve bileklerimizde bulu­nur. Bu kemikler de sünger gibi gözenekli bir yapıdadır. Bazılarının yapısı daha gev­şek, bazılarının ise daha serttir.

Yassı kemikler: Bu kemikler baş, kürek, göğüs ve kaburgalarda bulunur. Yassı ke­miklerin üst ve alt tabakaları sert kemik dokusundandır. Ortalarında daha gev­şek bir kemik dokusu vardır.