Katı Atıklar Nedir? Katı Atıklar Nelerdir?

Sizden gelen soru:

Katı atıklar ne demek?

Cevap:

Katı Atık Nedir?

Kullanılma süresi dolan ve yaşadığımız ortamdan uzaklaştırılması gereken her türlü katı malzemeye katı atık denir. Katı atıklar evde, okulda, hastanede, endüstride, bahçelerde ve daha birçok yerde oluşabilir.

Katı atıklar oluştukları yerlere göre adlandırılırlar.

Katı Atıkları Kaynaklarına göre aşağıdaki şekilde sınıflandırabiliriz.

• Evsel Katı Atıklar
• Endüstriyel Nitelikli Katı Atıklar
  • Tehlikeli Atıklar
  • Evsel Nitelikli Endüstriyel Atıklar
• Tıbbi Atıklar
• Özel Nitelikli Katı Atıklar

Katı Atık Bileşenleri

Ülkemizde çöp bileşenleri; %68 organik atık, %13 değerlendirilebilir katı atık,  %19 diğer atıklardır.

Katı atık miktarı ve bileşimi, mevsimlere, bölgelerin coğrafik ve yaşayanların ekonomik ve kültürel seviyelerine göre değişmektedir.

Katı Atıkların Düzensiz Depolanmasının Sakıncaları

Katı Atıkların Düzensiz Depolanması,

• Yer altı, içme ve kullanma sularının kirliliği,
• Depo gazının meydana getirdiği hayati tehlike ve kirlilikler,
• Görüntü kirliliği,
• Hava kirliliği,
• Taşıyıcı haşere üreme riski,
• İnsan sağlığı üzerinde kısa ve uzun vadedeki olumsuz etkisi,
• Heyelan riski, gibi olumsuzluklara neden olmaktadır.

Katı Atıkların Geri Dönüşümü

Yakma

Bir reaktör hücresinde atıkların oksijen ilavesiyle kurutulması, gaz haline getirilmesi ve yüksek sıcaklıkta parçalanmanın sağlanması tekniğidir.

Düzenli Depolama

Katı atıkların zemini özel olarak hazırlanmış, drenajı sağlanmış ve oluşacak gazların toplanması için gaz toplama bacaları yerleştirilmiş alana depolanması ve üzerinin toprak örtü ile kapatılması. Bir düzenli depolama tesisinde; Tartı,Geçirimsiz Hücre,Drenaj Sistemi,Gaz Kontrol,Kompaktör ve Buldozer,Gaz Kontrol,Günlük Örtü tabakaları bulunur.

Geri Kazanım

İçerisinde geri kazanılarak tekrar ürün yapmaya uygun atıkların (kağıt-karton, plastik, cam v.b) ayrılarak tekrar geri kazanılması.

Kompost

Organik esaslı katı atıkların aerobik (oksijenli) veya anaerobik (oksijensiz) ortamda ayrıştırılması suretiyle üretilen toprak iyileştirici maddedir.

Hangi Atıklar Kompostlaştırılır

• Kaynağında ayrılmış organik atıklar,
• Park ve Bahçe atıkları,
• Tarım ve Gıda sektörlerinden kaynaklanan atıklar,
• Hayvan dışkıları,
• Otel ve restoran mutfaklarından kaynaklanan atıklar,
• Pazarlardan gelen atıklar kompost işleminde kullanılmaktadır.

Katı Atıklarla İlgili Önemli Bilgiler

• Bütün dünyada olduğu gibi, ülkemizde de özellikle büyük yerleşim birimlerinden insanların karşılaştığı en büyük çevre sorunu çöplerdir.
• Evsel katı atıkların % 68 ’ini organik atıklar, kalan kısmını ise kâğıt, karton, tekstil, plastik, deri, ****l, ağaç, cam ve kül gibi maddeler oluşturmaktadır.
• Ülkemizde günde yaklaşık 65 bin ton çöp üretilmektedir.
• Ülkemizde ve dünyadaki katı atıkların yönetiminin üç temel ilkesi vardır. Bunlar az atık üretilmesi, atıkların geri kazanılması ve atıkların çevreye zarar vermeden bertaraf edilmesidir.
• Çöplerin toplanmasından tutun da, depolanması veya bertaraf edilmesine kadar tüm hizmetlerin bir plan çerçevesinde ele alınması ve öncelikle bu atıkların değerlendirilmesi veya geri kazanılmasına, “çevre ile uyumlu atık yönetimi” denilmektedir.
• Uygun şekilde depolanmamış çöpler yeraltı ve yüzeysel su kirliliğine, haşerelerin üremesine, çevreye kötü kokuların yayılmasına, görüntü kirliliğine ve çeşitli hayvanlar vasıtasıyla taşıyıcı mikropların yayılmasına neden olmaktadır.
• Çöpü kaynağında azaltmazsak, bir gün çöp dağları arasında nefes alamaz hale gelebilriz.
• Gelecek kuşakların çöp dağları altında ezilmesini istemiyorsak, bilinçli tüketim yapıp az çöp çıkarmak zorundayız.
• Ülkemizde ilk çöp faciası 28.04.1993 tarihinde İstanbul’un Ümraniye ilçesinde meydana gelmiştir. Yaklaşık 20 yıldır çöp dökümü yapılan sahada usulüne uygun bir döküm yapılmadığı için kayma olmuştur.
• Ülkemizde bulunan 3215 belediyeden sadece 11 ’inde düzenli depolama yapılmaktadır.
• Ülkemizde faaliyette olan bir kompost tesisi bulunmaktadır.
• Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyenin katı atık toplama ile kanalizasyon hizmetlerinden yararlanan konut iş yeri ve diğer şekillerde ( boş bulunanlar dahil ) kullanılan binalar Çevre Temizlik Vergisi’ ne tabidir.
• Denizlerimiz, göllerimiz, yollarımız, parklarımız çöplük değildir. Çöplerin yeri çöp kutularıdır. Her yere çöp atıp çevreyi kirletenleri mutlaka uyarmamız gerekir.
• Çöplere atılan pillerin içindeki kimyasal maddeler toprağa ve suya karışarak bizlere zehir olarak geri dönecektir.
• İnsan sağlığına zararlı kimyasal maddeler içeren temizlik ürünleri yerine doğal bileşenlerden oluşmuş ve çevreye zararlı olmayan ürünleri tercih etmek gerekir.
• Kullan – At piller yerine yeniden doldurulabilir pilleri kullanalım.
• Aspest ısıya ve ateşe dayanıklı ve yalıtımlı bir malzemedir. Elektrik sanayinde, dinamoların ısı ve elektrik akımı nedeniyle kontak yapabilecek bölümlerinde, buhar, gaz, su ve diğer sıvıların taşıma borularında vs. kullanılmaktadır. Aspest çeşitli solunum yolları ile ciğerlere gitmesi durumunda insan ve diğer canlılara zararlıdır. Özellikle kanserojen riski taşıdığı tespit edilmiştir.