Milli Mücadelenin Başlangıcı
Milli mücadele birinci dünya savaşından yenik çıkan osmanlı imparatorluğunun sahip olduğu toprakların işgal devletleri tarafından paylaştırılması sonucu bu devletlere karşı yapılan savaşlar bütünü olarak bilinir. Diğer bir isim olarak Kurtuluş savaşı dendiğide olur. Burada verilen kurtuluş mücadelesinin nerede nasıl başlayıp ne gibi gelişmeler gösterdiğine ilişkin bazı bilgiler bulacaksınız.
1. Dünya Savaşı’ndan yenik çıkan Osmanlı İmparatorluğu’nun savaşı kazanan devletlerce işgali sonucunda Misak-ı Milli sınırları içinde ülke bütünlüğünü korumak için girişilen çok cepheli siyasi ve askeri mücadelenin adıdır. 1919-1922 yılları arasında gerçekleşmiş ve 24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Antlaşması ile resmen sona ermiştir. İstiklal Harbi veya Milli Mücadele olarak da bilinir.
Kurtuluş Savaşımızın başlangıç tarihi Mustafa kemal Atatürk’ ün Samsun’ a çıktığı tarih olan 19 Mayıs 1919 olarak kabul edilir. Kurtuluş Savaşı resmen 24 Temmuz 1923 de Lozan antlaşması ile resmen sona ermiştir.
13 Kasım 1918 tarihinde İstanbul’a gelen Mustafa Kemal, İstanbul’dan Samsun’a gitmek için ayrıldığı 16 Mayıs 1919 tarihine kadar geçen yaklaşık 7 ay boyunca ülkenin çerisinde bulunduğu durumdan çıkış yolları üzerinde durdu.
Bu dönemde Ortaya çıkan kurtuluş yolları:
Padişah ve yönetim İngiliz dostluğuna güvenerek İngiltere’nin mandasına girmek. ((Aydınların bir kısmı ve basının önemli bir bölümü bu görüştedir)
Wilson İlkelerine güvenilerek savunulan Amerikan mandası( Amerika sömürgesi devlet değil, bağımsızlık mücadelesi vermiş olması bunda etkili)
İşgallere karşı bu bölgelerdeki vatanseverlerin başlatmış oldukları bölgesel kurtuluş yolları
Mustafa Kemal, bu yolların hiçbirisini kurtuluş için yeterli bulmamakta ve bunların sonunda Türk Milleti için esaretin olduğunu ifade etmekteydi. Mustafa Kemal bağımsızlık için “Ya İstiklal Ya Ölüm” parolası ile Milli egemenliğe dayanan yeni ulusal bir devleti kurtuluş çaresi olarak görüyordu. Mustafa Kemal Samsun’a giderken kafasındaki bu fikri uygulamak için Anadolu’ya gidiyordu. Çünkü bu düşüncesini ancak halk ( Türk Milleti) ile beraber hareket ederek gerçekleştirebilirdi.
19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’a 9. Ordu müfettişi olarak çıkan Mustafa Kemal’in resmi görevi Samsun ve çevresinde güvenliği bozan olayları incelemekti. 25 Mayıs 1919’a kadar Samsun’da kalan Mustafa Kemal bölgede yaptığı incelemeler ve değerlendirmeler sonucunda bir rapor hazırlayarak İstanbul’a gönderdi.( 22 Mayıs 1919)
Raporunda;
Bölgedeki karışıklıklardan Türk değil, Pontusçu Rumların ve İtilaf Devletlerinin subayları sorumludur.
Türk ulusu egemenlik ve bağımsızlığını elde etmede kesin kararlıdır; şeklinde görüş bildirmiştir.
Kurtuluş Savaşı dört dönemde ele alınabilir:
1. Birinci Dünya Savaşı sonrası dönem (Kasım 1918-Mayıs 1919)
2. Örgütlenme dönemi (Mayıs 1919-Ocak 1921)
3. Savaş dönemi (Ocak 1921-Eylül 1922)
4. Savaş sonrası (Eylül 1922-Temmuz 1923)