Para
Para insanlar tarafından icat edilen ve ticaretin daha kolay yapılabilmesi amacını taşıyan bir araçtır. Ancak günümüzde bu durum bazı insanlar için bahsedilen durumun tam tersi yaşanmaktadır. Paranın ilk olarak kullanılmaya başlanmasından günümüze kadar olan zamanda belki fiziksel olarak bir takım değişiklikler olmuştur amagerçek manada pek bir değişmenin olmadığını söyleyebiliriz.
Para Neye Denir?
Para, mal ve hizmetlerin değişim aracı. Ekonomide madenî para ve banknotların yanısıra, vadesiz mevduatlar ve kredi kartları da parayı meydana getiren unsurlardan sayılır.Paranın; değişim aracı, değer ölçütü ve saklama işlevleri vardır. Nakit paranın yanısıra vadeli mevduat, devlet tahvili gibi değişim araçları da para benzeri olarak değerlendirilir.
Para değer denkliğinin bir göstergesidir. Bu gösterge maddi ya da nominal değerde karşılıklar bulabilir. Maddi nitelikte paraya örnek olarak madeni para, banka teminat belgeleri ya da banknot, çek ya da senetler örnek verilebilir. Nominal nitelikte paraya ise banka hesabındaki para ya da kredi onayı örnek verilebilir. Para gündelik yaşamda takas aracı olarak kullanılır. Doğrudan doğruya takas yapan kişilerin ihtiyaçlarını karşılamasının yanında diğer takaslar için geçerli olması, parayı diğer takas araçlarından ayıran önemli bir özelliktir.
Paranın Kullanım Amaçları
Paranın değişim aracı işlevi: Para bir hak ölçüsüdür. Altın karşılığı para kullanan bir devlet ne kadar para basarsa Merkez bankasına o değerde Altın stoklaması veya koyması lazımdır. Günümüzde Türkiye herhangi bir karşılığı olmayan “fiat” sistemine dahildir.
Paranın ticari işlemlerdeki fonksiyonu tam burada ortaya çıkar. İki malın değişiminde para, bir üçüncü mal olarak araya girer ve değişim iki bölüme ayırır. A malı verilip karşılığında para alınır, başka bir yer ve zamanda ise para verilip B malı alınır.
Paranın bu şekilde mal değişimini iki bölüme ayırması, paranın bir değişim (mübadele) aracı olma işlevidir.
Paranın hesap ve değer birimi işlevi: Paranın hesap ve değer birimi olarak işlevi, onun bir değişim aracı olma işlevinden kaynaklanır. Farklı malların değişiminde değişim oranları para ile belirlenir. Öte yandan para sayesinde iktisadi değerlerin tek bir ölçü birimiyle ifadesi de sağlanır. Özellikle işlemlerin kaydının tutulmasında paranın bu işlevi zorunludur.
Paranın değer biriktirme ve spekülasyon işlevi: Para, arz ve talebin rahatlıkla karşılanmasını sağlar.Sermaye birikimi ve yatırım aracı olarakta kullanılır.
Paranın bir iktisat politikası aracı olması işlevi: Gelişmiş bir para ekonomisine sahip ülkelerin para otoriteleri 20. Yüzyılda sıklıkla, faiz oranları ve para arızını kontrol etmek yoluyla, paranın bir iktisat politikası aracı olarak kullanmışlardır.
Para İçin Kullanılan Deyimler
2. Akça; devletçe bastırılan ve mübadele vasıtası olarak kullanılan maden ve kâğıt parçası.
Para etmek = Revacı olmak, muteber olmak, kıymeti olmak.
Para ile değil = Bedava gibi, pek ucuz.
Para bozmak = Büyük parayı değerince küçüklerle değiştirmek.
Para kırmak = mec. Çok para kazanmak.
Çil para = Yeni tedavüle çıkmış parlak madenî para.