Sizden gelen soru:
* Şiddetli baş ağrısı acil çözüm? *
Cevap:
Şiddetli baş ağrıları için çözümden önce baş ağrınızın türünü belirlemeniz gerekmektedir. Hangi tür baş ağrısı olduğuna karar verdikten sonra çözüm yöntemlerine geçmeniz gerekmektedir. Şimdi size öncelikle baş ağrısı türlerini vereceğiz ve ardından alternatif baş ağrısını giderme yöntemlerini sıralayacağız.
Migren
Baş ağrısının en az üç yüz tipi ve sebebi olduğu söylenir. Ancak şiddetli baş arısında hemen herkesin aklına ilk gelen hastalık migrendir. Migren hastalarının yarıya yakınında baş ağrısına görmede bozukluklar, yüzde uyuşma, konuşma zorlukları gibi belirtiler de eşlik eder. Yine birçok migren atağından önce depresif ruh hali, ani duygusal oynamalar, susamışlık hissi, sık idrar çıkma, esneme gibi belirtiler izlenir. Baş ağrısı sonlandıktan sonra da ışığa ve sese hassasiyet, yorgunluk, dikkat kaybı gibi şikâyetler devam edebilir.
Migrende ruhsal sorunlar
Migren hastalarında depresyon tablosu migreni olmayanlara göre iki kat daha fazla izlenir. Panik bozukluğu, kaygı bozuklukları, bipolar afektif bozukluk gibi diğer duygudurum bozuklukları da migren hastalarında artmıştır. Bunun sebebi olarak psikiyatrik hastalıklarla migrenin beyinde bazı ortak bozukluklar göstermesi düşünülmektedir. Depresyon hastaları kronik migren gelişimi için risk altındadır. Diğer taraftan da migren hastasında eşlik eden depresyon bulunması her iki durumun da tedaviye cevabını güçleştirir.
Migrende beyinde neler oluyor?
Bazı migren tiplerinde ailesel geçiş bulunur, buna ailesel hemiplejik migren adı verilir. Ancak birçok migren tipinde tıpkı şeker hastalığı, astım gibi yatkınlık yaratan genler bulunur. Bu genetik yatkınlık sebebiyle beyinde, özellikle de beynin korteks adı verilen dış kısmında fazla uyarılma hali yaşanır. Adet döngüsünün bazı evreleri, basınç değişiklikleri, stres gibi tetikleyicilerle beyinde migren atağı ile sonuçlanacak olaylar dizisi başlar. Bazı migren hastalarında damarları çevreleyen endotel tabakasında da değişiklikler izlenir, bu hastalar migren atağı döneminde kalp krizi ya da inme geçirmeye de yatkın hale gelirler.
Gerilim Tip Baş Ağrısı
Gerilim tipi baş ağrısı en sık karşılaşılan baş ağrısı türüdür. Migren ağrısına göre daha düşük şiddetlidir ancak daha uzun sürer. Stres, kaygı, depresyon, yorgunluk gibi etkenlerle baş boyun bölgesindeki kaslarda kasılma olur ve bu da genellikle başın etrafında alından geçen bir çember biçiminde sıkışmaya benzer ağrıya sebep olur. Gerilim tipi baş ağrısı kadınlarda erkeklere göre daha sıktır ve herhangi bir yaşta görülebilir. Sıklıkla 30 dakika ila bir hafta arası sürer ve tekrarlayıcı bir ağrıdır. Başın her iki tarafında da hissedilir. Bazen bulantı eşlik etse de kusma olmaz. Ağrı ile birlikte ışığa ya da sese hassasiyet olabilir. Ancak hem ışığa hem de sese hasiyet varsa bu daha çok migreni düşündürür. Genellikle bu ağrı rahatsız edicidir fakat migrenin aksine kişinin normal günlük aktivitelerini sürdürmesine engel olmaz. Gerilim tipi baş ağrıları genellikle altta yatan depresyon ve kaygı bozukluğunun tedavisi, gevşeme, sıcak duş, dinlenme, egzersiz ve masaj ile ortadan kalkar. Ancak kimi zaman aynı kişide hem gerilim tipi baş ağrısı hem de migren bulunabilmektedir. Bu durumlarda ilaç tedavisi başlanması uygun olacaktır.
Uzm.Dr. Gökben Hızlı Sayar
Psikiyatrik Baş Ağrısı
Baş ağrısı ve psikiyatrik hastalıklar sık birliktelik gösterirler. Ancak aralarındaki ilişki tam anlaşılmış değildir. Eşlik eden psikiyatrik bozukluk, kişilik özellikleri ve stres faktörleri baş Psikolojik etkenlerle baş ağrısı tetiklenebilir, ağrının süresi uzayabilir ya da şiddeti artabilir. Sebebi ne olursa olsun baş ağrısı kişi için bir stres kaynağıdır. Fakat ağrının kişideki ifadesi ruh haline göre farklılıklar gösterebilir.
Baş ağrısı psikiyatrik bozuklukların yansıması olarak da ortaya çıkabilir. Örneğin kimi zaman bilinçaltındaki çatışmaların beden ile ifadesi, stresli duyguların açığa çıkması ağrı biçiminde izlenebilir. Depresyon ve kaygı bozuklukları bedenselleştirilirse duygu belirtilerinden çok çeşitli vücut ağrıları ortaya çıkabilir. Depresyon, mani, şizofreni gibi duygu ve düşünce bozukluğu olanlarda ağrının idraki ve yorumlanması farklı olabilir. Örneğin depresif bir kişinin ağrıya tahammülü daha azalabilirken şizofren bir kişide beyindeki nöroileti bozukluğu sebebiyle ağrıyı algılama zorlaşabilir, düşünce bozuklukları sergileyen bir kişi baş ağrısından yakınmak yerine beynine uzaylılar tarafından yerleştirilen bir çipin verdiği rahatsızlıktan yakınabilir. Depresyon ve migren tipi baş ağrıları ise karşılıklı ilişki içindedir. Depresyon şiddetlendikçe baş ağrısı artabilir, migren sıklaştıkça depresyon belirtileri ağırlaşabilir.
Eğer kişinin baş ağrısı uygulanan farklı tedavilere rağmen dinmiyorsa, kişi sık sık hekim ve tedavi değiştiriyorsa, baş ağrısı ile aşırı uğraşı var, günlük hayatını ağrılarına göre planlıyor, sohbetlerinin vazgeçilmez konusu baş ağrısı oluyorsa, kendisinde ya da ailesinde ruhsal rahatsızlık öyküsü varsa, eşlik eden duygu ve düşünce belirtileri varsa baş ağrısının bir psikiyatrik hastalıkla ilgili olma ihtimali de göz önünde bulundurulmalıdır.
Uzm.Dr. Gökben Hızlı Sayar
Baş Ağrısını Giderme Yöntemleri
Baş ağrısı; uykusuz, sinirli, stresli bir günde, moralinizi bozan bir şey olduğunda ortaya çıkabilir ve bütün bir gününüzü mahvedebilir. Basit baş ağrıları daha çok stres, hava durumu, tansiyon ve kanda oksijenin azalmasından ileri gelir. Ki en çok sinirsel ağrılar olarak da tanımlanabilen, gerilimli ortam ve stresten ileri gelen gerilim tipi baş ağrıları görülür. Zonklayıcı bir ağrıdır bu. Genellikle boyundan veya alın bölgesinden başlayan ağrı, yukarı doğru çıkar ve tüm başa yayılır.
Baş ağrılarını ciddiye alıp doktora başvurmak gerekir. Çünkü baş ağrısı vücudunuzda bir şeylerin eksikliğini haber veren bir işarettir. Bu eksiklik sadece kısa bir süre dinlenmek bile olsa önemsemelisiniz. Aksi takdirde baş ağrınız kronikleşebilir.
Karanlık ve sessizlik
Strese dayalı baş ağrısıyla mücadele etmenin ilk yolu olarak aklınıza hemen bir ağrı kesici ilaç içmek gelmesin. Çünkü ağrının önüne geçmenin doğal yolları var ilaçtan önce. Migrene dayalı bir ağrı ise yaşadığınız, karanlık ve sessiz bir odada yatarak krizi atlatmayı tercih edin.
Açık hava yürüyüşü
Stres ve gerilimden uzak bir ortamda dinlenmeye çalışın. Bulunduğunuz yerin havadar olmasına özen gösterin. Ağrıdan dolayı ışığa karşı duyarlılığınız arttıysa karanlıkta dinlenin.
Kendinizde o gücü buluyorsanız, açık havada yürüyüş yapmak da baş ağrısına iyi gelir.
Masaj
Şakaklarınıza, kaşlarınızın arasından alnınıza doğru ve burun deliklerinin üzerinden başlayarak göz kenarlarına doğru cildinizi gererek masaj yapın.
Sıcak duş
Sıcak duş, vücudunuzda gevşeme hissi yaratır. Duşa girmezseniz, ayaklarınızı sıcak su dolu bir kapta bekletin. Ardından su ılık olana kadar soğuk su ekleyin. Ayak banyosundan sonra çorap giyin ve dinlenmek üzere yatın. Beyinde yükselen kan akışı bu şekilde ayaklara aktarılır ve baş ağrısı sona erebilir.
Soğuk kompres
Bir bezi soğuk suyla ıslatarak veya poşete buz koyarak başınıza soğuk kompres yapın.
Muz, makarna, balık yağı
Beslenme uzmanları, muz, makarna ve balık yağının baş ağrısına iyi gelen besinler olduğunu söylüyor. Ayrıca, acı kahveye bir iki damla limon suyu karıştırarak içmek de baş ağrısına iyi gelebiliyor.
İlaç
Ağrı kesici kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışın. Ancak, her ağrıda ilaç kullanmayı alışkanlık haline getirirseniz, bir süre sonra ilaç ağrıları yaşamaya başlarsınız. Yani ilaç bağımlısı olduğunuz için ilacı almadığınızda ağrı başlar. Dolayısıyla mümkün olduğunca ağrı kesici almamakta fayda var.
Sık tekrarlayan ve uzun süren baş ağrısı şikayetiniz varsa sağlıkla ilgili her konuda olduğu gibi, bu durumda da uzman bir doktora başvurmak en doğrusudur.