Sindirilen ve Sindirilemeyen Besinler Nelerdir?

Sizden gelen soru:

Sindirilen ve sindirilemeyen besinleri yazarsanız cok sevinirim fen ödevim cünkü. – mlk

Cevap:

Şimdi sizlere sindirilen ve sindirilmeyen besinleri ayrı ayrı aşağıda vereceğiz.

Sindirilen Besinler

Büyük moleküllü besin maddelerinin (içeriklerinin) kana ya da hücrelere girebilecek yani hücre zarından (porlardan) geçebilecek kadar küçük parçalara ayrılmasına sindirim denir. Besiniçeriklerinden karbonhidratlar, proteinler ve yağların sindirimi ince bağırsakta tamamlanır ve sindirilen besinler ince bağırsakta bulunan ve tümür denilen çıkıntılardan kana verilir. Tümür denilen çıkıntılarda (eldiven parmakları gibi) çok sayıda kılcal kan damarı bulunur. Sindirilen besinlertümürlerden emilerek kana geçer ve kan yoluyla hücrelere taşınır.

Bütün besinler genellikle sindirilmektedir.Sadece zor sindirilebilir besinler bulunmaktadır.Yağlar, karbonhidratlar ve proteinler besinlerin sindirilmesi sonucunda vücuda alınır.

Besinlerin Sindirilme Süreleri

Hemen hemen bütün besinler sindirilebilmektedir.Bizde örnek olması açısından bazı besinlerin sindirilme sürelerini aşağıda veriyoruz;

1 Saat İçerisinde Sindirilen Besinler

Sporcular için özel olarak hazırlanmış karbonhidrat konsantreleriyle birlikte, çay, bitkisel çaylar, su ve enerji yiyecekler vücüutta 1 saat içerisinde sindirilmektedir

2 Saat İçerisinde Sindirilen Besinler

Kahvaltılık tahılların birçoğu 2 saat içerisinde vücut tarafından sindirilmektedir Örnek olarak müsli, mısır gevreği ve beyaz ekmek gibi Bunların yanında süt, yoğurt, pilav, alabalık ve protein konsantreleri vücut tarafından 2 saat içerisinde sindirilmektedir

3 Saat İçerisinde Sindirilen Besinler

Kahvaltı masalarımızı süsleyen ekmelerin siyah ve karışık olanları, bunların yanında kek, kırmızı ve beyaz etler 3 saat içerisinde vücut tarafından sindirilmektedir

4 Saat İçerisinde Sindirilen Besinler

Evde televizyon izlerken ya da dışarda biryerde içeceğimizin yanında yediğimiz fındık, fıstık gibi kuruyemişler, vücut tarafından 4 saat içerisinde sindirilmektedirBunların yanında sosis, salam ve hindi gibi etlerde 4 saat içerisinde sindirilmektedir

5 Saat İçerisinde Sindirilen Besinler

Vücudumuzda uzun süre kalan bir diğer besinler ise kızartmalar ve kabuklu yemişlerdir

6 Saat İçerisinde Sindirilen Besinler

Pastırma, ton balığı ve mantar gibi besinlerin tüketin insanların, bu besinler sindirmesi 6 saatlerini almaktadır

7 Saat İçerisinde Sindirilen Besinler

Vücudumuzda en uzun sürede sindirlen besinler kaz eti, tuzlama balık ve sardalyadır

Sindirilmeyen Besinler

Besinler genelikle sindirilir ve besinler içerisinde sindirilmeyen kısımlar bulunur.Bu sindirilmeyen kısımlar ise “posa” olarak adlandırılır.Sindirilmeyen bu posalar kalın bağırsak yoluyla vücuttan atılmaktadır.Şimdi posa oranı yüksek besinleri aşağıda sıralayacağız.

En çok posa bulunan besinler:Besinlerin sindirilmeyen kısmına ‘posa’ denir. Bitki hücre duvarını oluşturan ve bitkinin yenemeyen kısımlarına ise ‘diyet posası’ adı verilmektedir. Nohut, mercimek gibi kuru baklagiller ile ceviz, fındık gibi sert kabuklu meyvelerin diyet posası içerikleri yüksektir.

Besin – Posa değeri (100 gr)

• Buğday kepeği 44
• Kuru barbunya 25.9
• Kuru kayısı 24
• Kuru incir 18.5
• Badem 14.3
• Kurutulmuş domates 12.3
• Yer fıstığı 6.8
• Taze bezelye 5.2
• Tam buğday ekmeği 4
• Taze fasulye 3.8
• Muz 3.4
• Havuç 2.9
• Armut (kabuklu) 2.9
• Elma (kabuklu) 2.7

Zor Sindirilen Besinler

Çikolata

Bu lezzetin ardından ortaya çıkan kötü sonuçların çoğu sadece çikolata yemekten kaynaklanmaz. Çikolatayı aşırı tüketmekten kaynaklanır. Klasik tarifte bir küçük browni muhtemelen kabul edilebilir; ama üç browni kabul edilemez. Gastro-esophageal reflü hastalığından (GERD) şikayeti olanlar çok küçük bir porsiyon çikolatada bile problem yaşayabilir.

Kızarmış tavuk parçaları

Bir yiyeceği, aldığınız bir sosa buladığınız ve yoğun bir biçimde kızarttığınız vakit, o yiyeceği midede seıt bir kıvama dönüştürmüş olursunuz. Kızarmış yiyecekler kaçınılmaz olarak yağlıdır ve yağ içeriği yüksektir. Bu iki özellik de mide için sorundur. Uzmanlara göre, iltihaplı bağırsak hastalığından şikayetçi iseniz yağlı yiyecekler özellikle problem yaratır ve mide bulantısı ile ishale neden olabilir. Daha sağlıklı bir yemek elde etmek için dondurulmuş tavuk göğüsleri üzerinde kendi ekmek kırıntılarınızı kullanın ve kızartmak yerine onları fırınlayın.

Çiğ soğan

Soğan ve sarımsak, pırasa ve arpacık soğanı gibi gıdalar (kalbi koaıyucu etkilerine karşın) mide ağnsına neden olurlar. Bu gıdaları pişirmek problem yaratan bileşenlerin kimilerini etkisiz hale getiriyor gibi görünür. Fakat pişirerek aynı zamanda vücuda yararlı maddeleri de etkisiz hale getirirsiniz. Bu nedenle diyetisyen Mary Ryan, hem pişmiş hem de çiğ soğanı bir arada kullanmanızı öneriyor.

Şekersiz sakız

Sorbitol (şeker, sakız, şekerleme ve diyet çikolatalarda bulunan içerik malzemesi) midede gaza neden olabilir. Sorun yaratan, şeker yerini tutacak maddelerden daha az kullanan şekersiz ürünleri görmek için almadan önce etiketini kontrol edin. Çoğu insan iki ya da üç gramı sorun yaşamadan tüketebilir fakat 10 ya da daha fazla gram içeren bir ürünü sindirmek şüphesiz zor olacaktır.

Narenciye suları

Her sabah portakol suyu içmek oldukça faydalı görünebilir Ancak bu türden asitli içecekler yemek borusunu tahriş edebilir. Midede asit reflüsü hissi yaratsa da bu sadece bir tahriştir. Midede, içeceğin ekstra asidi başka problemlere neden olabilir. Eğer sabah kalkar kalkmaz hiçbir şey yememişseniz mideniz zaten asitle doludur ve ekstra asit eklemeniz midenizin ağrımasına neden olur. Yüksek früktozlu mısır şurubu ile tatlandırılmış limonata içiyorsanız dikkatli olun, çünkü yüksek miktardaki şeker istilası ishale neden olur.

Dondurma

Laktoza karşı toleransının olup olmadığını test eünek için büyük bir kase dondunna ile oturmaktan daha hızlı bir yol yokaır. Şişkinlik, kramp ve gaz açık mesajlardır. Böylelikle sisteminiz bu tür zengin süt ürünlerinden uzak durmanızı size anlatmaya çalışır. Eğer durum böyleyse, tek çare laktoz içermeyen dondurulmuş yiyeceklere (soya ya da pirinç sütünden yapılanlar gibi) geçmektir. Fakat laktoza karşı toleranssız olmasanız bile yarım litrelik bir dondurmayı bir defada yemek midenizde problemler yaratacaktır. Bunun nedeni sindirilmeden önce tüm yağların ve yağ artıklarının midede diğer yiyeceklerden daha uzun süre kalmasıdır.

Patates püresi

Bir kase kremalı patates püresinden daha masum görünemez hiçbir şey. Her şeyden önce, patates ezmesinin sözde ‘uygun yiyecekler’ listesinde en üst sıralara yakın olmasının nedeni budur. “Eğer laktoz toleransı olmayan biriyseniz, bu patateste hiçbir uygunluk göremezsiniz; çünkü çoğu süt ve hatta yoğun krema ile doludur. Patates püresinin yan etkilerini ortadan kaldırmak için evde laktoz içermeyen tam yağlı süt kullanarak yapabilirsiniz.

Baharatlı yiyecekler

Biberler yiyeceğe muhteşem bir baharat tadı katsa da, mideye inerken yemek borusunu tahriş edebilir. Sonuç: yedikten sonra hoş olmayan bir mide ağ rısı. Uzmanlar, “Sıcaklığı ekşi krema ekleyerek dindinneye çalışsanız bile hala tüm baharatı yemiş olursunuz ve aynı ölçüde yemek borusunda tahriş olur” diye uyarıda bulunuyor. Bu yüzden baharatı çok yağlı krema ile maskelemek yerine, eğer rutin olarak etkilerden şikayetçiyseniz daha makul versiyonlarda tüketmeyi deneyin.

Fasulyeler

Fasulyenin gastrik rahatsızlıklara neden olduğuna dair kötü bir ünleri vardır. Bunun bir kısmı da doğrudur. Fasulyeleri parçalamak için gerekli enzim sadece mide bakterilerimizde bulunur. Ve düzenli olarak fasulye yemezseniz bunları rahat bir biçimde sindirmek için gerekli enzimlere yeterli derecede sahip olamazsınız. Sonuç, tabii ki, gaz ve şişkinliktir. Fasulyeleri sulu pişirmek işe yarayabilir. (Ekstra sıvı, fasulyelerin içerdiği liften çok miktarda sindirmenize yardımcı olacaktır ve ekstra pişimıe süresi fasulyeleri yemeden önce bile parçalamaya başlayacaktır.) Fasulyeleri diyetinize kademeli olarak dahil etmek, sindirmeniz için gerekli enzimleri oluşturmanıza yardım edecektir.

Brokoli ve çiğ lahana

Bu lif ve besin zengini sebzeler oldukça sağlıklıdır; ancak midede gaz yapıcı yiyeceklerden olduklan çok iyi bilinmektedir. Neyse ki, çözüm basittir. “Onları pişirmek ya da en azından kabuğunu soyarak hafifçe kaynatmak gaza neden olan sülfür bileşenlerini etkisiz hale getirecektir” diyor Ryan.