Sizden gelen soru:
Sindirim sisteminin bölümleri nelerdir?
Cevap:
Sindirim sistemi bir çok organın aktif rol aldığı, besinlerin vücuda alınıp, sindirilmesi ve gerekli enerjinin ortaya çıkarılmasını sağlayan bir sistemdir. Bu sindirim sistemi iki bölümden oluşmaktadır. Bunlar;
- Üst sindirim bölümü
- Alt sindirim bölümü
olmak üzere iki bölümdür.
Sindirim sistemi organları da bu iki bölüm arasında dağılmaktadır. Şimdi üst sindirim bölümü ve alt sindirim bölümünde yer alan sindirim sistemi organlarına ve bu organların görevlerine kısaca göz atalım;
Üst sindirim bölümü
Ağız: ağız boşluğu; tükürük bezleri, mukoza, dişler ve dili kapsar. Gıda ve suyun vücuda alınmasına yarayan bir açıklıktır. Bir üst ve alt dudak ile kapatılmıştır. Karbonhidratların kimyasal sindirimi ağızda başlar ve diğer besinlerin fiziksel sindirimi başlar.
Yutak: (farinks veya farenks) ağız ve burnun hemen arkasındaki boyun bölümüdür. Gıdanın ağızdan yemek borusuna geçmesini sağlar. Sindirim sisteminin yanı sıra solunum sisteminde de yer alan bir organdır.
Yemek borusu: yemek borusu gıdanın mideye geçmesini sağlayan kassal (müsküler) bir borudur. Bu geçiş peristaltizmyardımıyla olur. Kardiya ise yemek borusu ile midenin birleştiği noktadaki açıklıktır (ağız).Düz kaslardan oluşur. Sindirim gerçekleşmez.
Mide: Midede ki antrum, pilor ve pilorik sfinkteri de kapsar. Mide yemek borusu ile ince bağırsağın ilk kısmı olan duodenum arasında bulunur. Yüksek oranda asidik bir çevreye sahip mide (pH yaklaşık 1,5-2) peptidaz sindirim emzimlerini içerir.
Alt Sindirim Bölümü
Kalın bağırsak, sindirim kanalının mide ile anüs arasında bulunan kısmıdır. Kalın bağırsakta besinler içerisinde kalan su ve mineraller emilir.
İnce bağırsak, mide ile kalın bağırsak arasındadır. 5 yaşın üstündeki insanlarda genellikle 5-6 m uzunluğundadır. Üç kısmı vardır. İnce bağırsakta ayrıca sindirim yüzeyini genişleten villuslar (tümür) da vardır. Bu villüslerin sayesinde emilim gerçekleşir.Villuslar girinti ve çıkıntılardan oluşmuştur.
Kalın bağırsak, üç kısmı vardır. Sindirimin bitmesi olayının en sonundan bir önce olan organdır. Bu organda posa içindeki kalan son su , vitaminler ve mineraller emilir.Çekum dediğimiz bölgede başlar. Rektum dediğimiz bölgede ise son bulur.
Anüs, rektumun dış açıklığıdır. Kapanması sfinkter kaslarca kontrol edilir. Dışkılar anüsten geçerek vücuttan atılırlar.
Sindirime Yardımcı Organlar
Sindirim sistemi ve sindirim borusu ile ilgili başka organlar da vardır.
Karaciğer sindirimde rol oynayan safrayı üretir.
Pankreas ise bikarbonat, tripsin, kemotripsin, lipaz ve panktreatik amilaz gibi çeşitli enzimler içeren bir sıvıyı ince bağırsağa salgılar.
Böylece bu bezler sindirimde yer almış olurlar.