Sizden gelen soru:
* Soluk alırken hangi organları kullanırız? *
Cevap:
Soluk Alıp Verirken Kullanılan Organlar
Soluk alıp verirken 5 organı kullanırız.Şimdi soluk alıp verirken kullandığımız bu beş organı ve bu organların nasıl çalıştıklarını inceleyelim.
Soluk alıp verirken sırasıyla kullanılan organlar şunlardır;
- Burun
- Soluk borusu
- Yutak
- Gırtlak
- Akciğerler
BURUN: Burun, atmosferdeki havanın vücuda giriş kapısıdır. Hava, soluk alma sırasında önce burna gelir. Alınan hava burunda ısıtılır, nemlendirilir ve tozlardan arındırılır. Bu sebeple burundan soluk alıp vermek ağzından soluk almaktan daha sağlıklıdır. Soluk alma organı olan burun aynı zamanda koku almada da görev yapar.
YUTAK: Yiyecekler yemek borusuyla mideye, hava ise soluk borusuyla akciğerlere taşınır. Yutak: Ağız, burun, yemek borusu ve soluk borusunun arasında bulunan ve bu yapıları birbirine bağlayan bir kavşak gibi çalışır. Burundan alınan hava yutaktan geçerek soluk borusuna gider.
GIRTLAK: Gırtlak soluk borusunun başlangıç kısmıdır. Yutaktan gelen hava gırtlaktan geçerek soluk borusuna ulaşır. Gırtlak, besin yutma sırasında kapanır.
Gırtlak, boğazımızın ön kısmındaki çıkıntıyı oluşturur.
SOLUK BORUSU: Soluk borusu gırtlaktan gelen havayı akciğerlere taşıyan borudur. Soluk borusu akciğerlere girerken iki kola ayrılır. Bu sayede her iki akciğere de hava taşınır.
AKCİĞERLER: Akciğerler göğüs boşluğunun içinde yer alır. Sağ ve solda olmak üzere iki kısımdan oluşur.
Soluk borusu akciğerlerde çok küçük dallara ayrılır. Hava taşıyan bu ince kanallar akciğerin her yerine ayrılır. Akciğerlerde, hava ile kan arasında oksijenlen ve karbondioksit değişimi gerçekleşir.
Her soluk almada akciğerlerimiz havayla dolar. Soluk vermede ise akciğerdeki hava dışarı atılır. Soluk alıp verirken vücutta bazı değişiklikler gerçekleşir.
DİYAFRAM: Diyafram, göğüs boşluğunu, karın boşluğundan ayıran kaslı yapıdır. Diyafram kasılıp gevşeyerek göğüs boşluğunun büyüyüp küçülmesini sağlar. Göğüs boşluğunun hacminin artıp azalması soluk alıp verme olayının gerçekleşmesini sağlar.
Soluk alıp vermede: burun, yutak, gırtlak, soluk borusu ve akciğerlerimiz görevlidir. Diyafram solunuma yardımcı bir organdır. Agız, soluk alıp verme organı değildir. Burnumuz tıkandığında ağızdan soluk alıp vermek zorunda kalırız. Ancak burundan solunum yapmak daha sağlıklıdır.
Soluk Alma ve Verme Nasıl Olur?
Soluk Alma: Yandaki şekilde görüldüğü gibi diyafram, soluk aldığımız zaman kasılarak düzleşir ve akciğerlerin tabanını aşağıya doğru çeker. Bu sırada kaburgaların arasında bulunan kaslar kasılarak göğüs kafesinin genişlemesine yardımcı olur. Böylece akciğerler soluk borusundan gelen havayı içine alır.
Soluk Alırken:
- Kaburga ve diyafram kasları kasılır. Diyafram düzleşir ve kaburga kemikleri dışarı doğru çekilir.
- Göğüs kafesi genişler. Akciğerlere hava dolar.
- Alınan havadaki oksijen kana, kandaki karbondioksit akciğerlere geçer.
Soluk Verme: Diyafram ve kaburga kasları gevşediği anda göğüs kafesi daralır. Akciğerler eski hâline döner. Böylece akciğerlerdeki hava da dışarı çıkmış olur. Bu olay yandaki şekilde görülmektedir.
Soluk Verirken:
- Kaburga kasları ve diyafram gevşer. Göğüs boşluğu küçülür.
- Daralan göğüs kafesi akciğerleri sıkıştırır.
- Akciğerdeki kirli hava dışarı atılır.