Sizden Gelen Soru:
Uzay mekiği nedir?
Cevap:
Uzay Mekiği Nedir?
Uzay mekiği tekrar kullanılabilir şekilde üretilen uzay aracıdır. bu araç uydu yerleştirmek ve uzayla ilgili araştırmalar yapmak için tekrar kullanılabilir. Uzayda yapılacak çalışmaların maliyetini düşürmek için geliştirilmiştir. mekik, delta kanatlı güçlü roket motorları olan bir araçtır. kalkışta iki adet katı yakıt kullanan itici ek motor ve dev bir yakıt tankı düşer. daha sonra bunlar onarılarak tekrar kullanılır. Yörüngede roketin yük bölümü açılarak uyduyu ya da o bölgede çalışacak uzay mürettabatını serbest burakır. Mekik, tıpkı uçaklar gibi bir piste iner.
Uzay mekikleri ilk defa 1981’de NASA tarafından kullanılmaya başlanan uzay araçlarıdır. Amacı uzaya gönderilen aracın tekrar tekrar kullanılarak maliyetini azaltmaktı. Zira ABD Uzay Mekiği 120’den fazla uçuş yapmıştır. Fakat daha sonra yapılan araştırmalar tekrar kullanılabilir uzay mekiklerinin eski tip roketleregöre daha maliyetli olduğunu gösterdi. Bunun sebebi uzay mekiklerinin kullanıldıktan sonra uzun ve pahalı bakımlara ihtiyaç duymasıydı.
Uzay Mekiğinin Bölümleri
Katı Yakıt İticiler (Solid Rocket Booster’s SRB)
Bunlar yandaki resimde uzay mekiğinin iki yanında bulunan roketlerdir. Kalkışta kullanılırlar; çünkü kalkış sırasında ilk hareketin verilmesi için büyük bir itme gerekir ve bu da katı yakıtlı roketlerle yapılabilir. Roketler bırakıldıktan sonra baş kısımlarında bulunan paraşüt açılır ve yavaşça okyanusa düşerler. Okyanustan alınıp tekrar kullanılırlar.
Dış Yakıt Tankı (External Tank ET)
Bu da resimde kırmızı olarak görünen objedir. İçerisinde mekiğin belli bir hız ve yüksekliğe ulaşıncaya kadar kullandığı hidrojen bulunur. Mekik atmosferden çıkıncaya ve yörüngeye oturma hızına gelinceye kadar kendi içindeki yakıtı kullanmaz. Hidrojen tankı roketler gibi tekrar kullanılmaz. Düştüğü yerde parçalanır.
Yörüngeci (Orbiter)
Uzay mekiğinin kullanılma amacı sadece uydu taşımak değildir. Aynı zamanda içerisinde bulunan laboratuarlarda yerçekimsiz ortamda deneyler yapılır. Ayrıca mekiklerin sıradan roketlere üstünlüğü uzaktan kumandalı kol ile kargosunda bulunan bir yükü istediği yüksekliğe bırakabilmesidir.
Ana Motorlar ana motorun görevleri Uzay mekiklerinin 3 adet ana motoru vardır. Bunlar dış yakıt tankından gelen hidrojeni oksijen ile yakmaktadır ve uzay mekiğinin atmosferden çıkmasına yardımcı olmaktadır. Bugüne kadar tasarlanan en verimli motorlardır. Bir ana motorun ömrü 7 saattir ve her bir görevde yaklaşık 8 dakika kullanılırlar.
Mekiğin Bölümleri
Ön kontrol iticileri
Mekiği yörüngeye oturtmak için geri gitmesi gerektiğinde kullanılırlar.
Yıldız takipçisi (Yıldızlara göre yön)
Yıldızların yeri ve aralarındaki açı değişimine göre mekiğin uzaydaki yerini kesin bir şekilde belirler. Bir nevi pusuladır.
Uzaktan kumandalı kol
Mekiğin kargosunda bulunan uyduyu gereken yörüngeye taşıyan mekanik koldur.
Elevonlar (Kanat parçaları)
Mekiğin Dünya’ya dönüşü sırasında yukarı aşağı hareketini sağlayan kanat parçalarıdır.
Dümen
Mekiğin Dünya’ya dönüşü sırasında sağ sol hareketini sağlayan parçadır.
Gövde flapları
Mekiğin Dünya’ya dönüşü sırasında gerektiğinde yavaşlamasını sağlayan (aerodinamik fren) parçadır.
Mekik uzaydaki görevini bitirdikten sonra normal bir uçak gibi yere iner. İndiği yerden büyük Boeing jetleriyle alınır ve tekrar fırlatma üssüne getirilir. Burada da büyük paletlerle fırlatma rampasına taşınır.