Sizden gelen soru:
* Yiyeceklerin hacmi ve kütlesi nasıl ölçülür? *
Cevap:
Yiyecekler ya katıdır yada sıvıdır. Bu yüzden yiyeceklerin kütlesi ve hacmi katı ve sıvıların kütlesi ve hacmi gibi ölçülür.
Katı ve Sıvıların Kütlesinin Ölçülemesi
Katı Maddelerin Kütlesinin Ölçülmesi
Bir maddenin değişmeyen madde miktarına kütle denir.Kütle eşit kollu terazi ile ölçülür.Bir cismin kütlesi her yerde aynıdır.
Kütle birimi gramdır. Kilogram “kg” sembolü ile gram “g” sembolü ile gösterilir.
1000 gram= 1 kilogram dır.
Günlük kullanımda kütle genellikle ağırlık ile karıştırılır. Kütle bulunduğu ortamın yerçekimine göre değişmez bir değerdir. Skaler bir büyüklüktür.
- Sembol: kg
- SI birimi: kilogram
- Ölçen araç: Eşit kollu terazi
- Temel büyüklük: gram
Eşit kollu terazi ile kütle ölçülürken eşit kollardan birine standart kütleler diğer bölümüne ise tartılacak maddeler konur.
Günümüzde elektronik terazilerin kullanımı oldukça yaygınlaşmıştır.
Sıvıların Kütlesinin Ölçülmesi
Sıvı maddelerin büyük bir çoğunluğu litre ile ölçülür.
Fakat tahin, pekmez gibi akışkanlığı az olan sıvı maddeleri litre ile ölçmek zordur.Bu nedenle akışkanlığı az olan maddeler satılırken kütleleri ölçülür.
Boş kabın kütlesi ölçülür.
Kaba sıvı madde konur.
Kap dolu olarak tekrar ölçülür.
Sıvı bir maddenin kütlesini ölçmeden önce içine konulduğu kabın kütlesini bilmek gerekir. Bu nedenle önce kabın kütlesi ölçülür.
Boş kabın kütlesine dara denir.
Katıların ve Sıvıların Hacminin Ölçülmesi
Tüm maddeler bulundukları ortamda bir yer kaplar. Maddelerin kapladıkları yere hacim denir. Katı ve sıvıların hacimleri vardır.
Gaz maddeleri ise hacimleri değişkendir. Gaz maddeler bulundukları ortamı tamamen doldurabildikleri gibi basınç uygulandığı zaman da hacimleri küçüle bilir. Sıvı maddelerin hacmi dereceli silindir ile ölçülür.
Örneğin kolonyacı kolonyayı şişeye doldurmadan önce dereceli silindir ile ölçer. Sıvıların hacim birimi litre ( L) dir.
Süt, zeytin yağ, benzin gibi sıvı maddeler litre ile ölçülür.
Katı Maddelerin Hacimlerinin Ölçülmesi
Ölçüleri düzgün katı maddelerin hacimleri; yükseklik.uzunluk ölçüsü. genişlik=hacim yöntemiyle bulunur.
Ölçüleri düzgün olmayan katı maddelerin hacimleri ölçülürken;dereceli kaba su konulur katı cisim suyun içine atılır yeni seviye bulunur önceki ölçüm ile cisim atıldıktan sonraki ölçüm karşılaştırılır aradaki fark katı maddenin hacmini verir.İkinci bir yöntem olarak;dereceli bir kaba ağzına kadar su konulur daha sonra bu kap daha geniş bir kap içine bırakılır hacmi istenen katı madde su dolu kaba atılır taşan su dereceli silindire konulur ve ölçülür çıkan sonuç katı maddenin hacmini verir.
Düzgün Olmayan Katı Maddelerin Hacminin Ölçülmesi
Düzgün olmayan bir cismin hacmini ölçmek için sıvılardan yararlanılır.
Önce dereceli silindire belli bir miktar su konulur. Daha sonra hacmini ölçeceğimiz cisim dereceli kaptaki suyun içine atılır. Taşan su miktarı cismin hacmini verir.