Boza Nedir?
Genellikle kış aylarına özgü bir içecek olan boza, arpa, darı irmiği, mısır, buğday, su ve şeker ile yapılan sıcak bir içecektir. Türkiye’de yapılan bozanın ham maddesi darıdır. Ayrıca mayalanarak yapılır ve kesinlikle alkolsüz bir içecektir.
Osmanlı ile balkanlara kadar ulaşan boza, Türklere özgü bir içecek türüdür. Uygun şartlar altında saklanması durumunda bir hafta bozulmadan içilebilir. Boza genellikle üzerine tarçın serpilerek servis edilir. Ayrıca bozayı leblebi ile birlikte içmek oldukça popülerdir.
Boza bizim ülkemizde genellikle darıdan yapılır ancak farklı ülkelerde buğday, kara buğday, arpa, yulaf, çavdar, mısır, pirinç, kenevir unu gibi bakliyatlar mayalanarak yapılır. Önceleri sokaklarda ve dükkanlarda satılan bozalar, son yıllarda marketlerde satılmaya başlandı.
Bozanın Yapılışı
Boza için malzemeler:
- 3 su bardağı bulgur
- 2 kahve fincanı kadar pirinç
- 3 su bardağı toz şeker
- Bir kibrit kutusu büyüklüğünde maya yada 1 bardak eski boza
- Geniş bir kap
10 adımda bozanın yapılışı
- Önceki gün akşamdan bulguru bol su ile ıslatın.
- Ertesi gün bulgurun üzerine pirinci ekleyin ve iyice haşlayın.
- Haşladıktan sonra mikser ile bulgur ve pirinç karışımını iyice çırpın.
- Daha sonra süzgeçten geçirin.
- Daha sonra bu karışımı bir tencereye alın hafif ateşe koyun.
- Üzerine şeker ilave edin ve şeker eriyinceye kadar karıştırın.
- Şeker eridikten sonra ocaktan alınır karışımın ılıması beklenilir, bekleme esnasında ara ara karıştırın.
- Karışım ılıdıktan sonra ya bir bakdak eski bozayı içine dökün yada ılık suda ezilmiş olan mayayı ilave edin ve iyice karıştırın.
- Daha sonra tencerenin ağzı kapatılarak oda sıcaklığında (20-25 derecede) 2-3 gün bekletilir. Bu 2-3 günlük sürede ara sıra karıştırılır.
- 2-3 günün sonunda karışımda göz göz olmuş kabarcıklar meydana gelmiş ise boza olmuş demektir.
Bozayı serin bir ortama alarak, isteğe bağlı olarak üzerine tarçın yada leblebi ilave edilerek soğuk bir şekilde servis edilir. Bir su bardağı bozada yani 200 ml bozada yaklaşık olarak 300 kalori bulunur.
Bozanın faydaları
Bozanın sağlık açısından çok önemli faydaları vardır. Yüksek bir enerji seviyesine sahip olmanın yanı başta kanser olmak üzere bir çok sağlık sorununa iyi gelir.
- Emziren annelerin sütünü artırır.
- Probiyotik etkiye sahiptir ve vücuttaki faydalı bakteri oluşumunu sağlar.
- İçerisindeki laktik asit nedeniyle hazmı kolaylaştırır.
- Kansere karşı savaşır ve vücuttaki kanserojen maddeleri önler.
- Başta deri kanseri olmak üzere her türlü kanseri önleyici etkiye sahiptir.
- İçeriğindeki nikotinik asit kalp ve damar hastalıklarını önleyici etkiye sahiptir.
- Vücudun direncini artırır ve enfeksiyona iyi gelir.
- Yüksek oranda B vitamini içerir.
- Zihin açıcı ve sinirleri dinlendirici etkisi vardır.
- Zengin karbonhidrat ve protein içeriği ile enerji içeceğidir.
- Kalsiyum, demir, fosfor, sodyum, tiamin, niasin, riboflavin içerir.
- Mideyi korur, sindirimi kolaylaştırır, kabızlığı azaltır.
- Üzerine eklenen tarçın kan şekerini düzenler.