Sizden gelen soru:
*Nasıl hıçkırırız?*
Cevap:
Hıçkırık nasıl olur?
Akciğerlerimiz kaburgalarımızın içinde birer torba gibi dururlar. Nefes aldığımızda bu torbalar içerlerine alabildikleri kadar hava alarak şişerler. Göğsümüzü karnımızdan ayıran ve akciğerlerimizin altına bitişik büyük bir kas olan diyafram, büzüşerek ciğerlerimizin genişlemesini sağlar, nefes almamıza yardımcı olur.
Süratli yemek yenildiğinde, yutkunma neticesinde yemek ile birlikte bir miktar da hava alınır. Hıçkırık, yiyeceğin yüzeyine yapışarak sindirim sistemine giren bu havayı atmak için sistemin gösterdiği bir tepkidir. Diyafram süratle büzüşerek, çok ani ve hızlı nefes almamızı sağlar. Bu arada boğazımızın üst tarafında, ses tellerimizin bulunduğu kısımda bir kapanma olur ve buradan geçen hava bir an bloke edilir. Bu da ‘hıck’ şeklinde bir sesin çıkmasına neden olur.
Neden hıçkırırız?
Midedeki bir olayla diyaframın ilişkisi, bu iki organdaki sinirlerin birbirine çok yakın hatta iç içe geçmiş olmalarındandır. Bu nedenle en çok yemekten sonra hıckırırız. Sindirim işlemi bittikten sonra hıçkırık olmaz.Korkutarak insanı şok etmek, dolayısıyla sinir sistemini etkilemek, derin nefes alarak diyaframın mideyi itmesini sağlamak ve de kandaki düşük karbondioksit seviyesinin hıçkırığın oluşumunu hızlandırdığı bilinmektedir.
Hıçkırık nasıl geçer?
Hıçkırığı önlemek için çok çeşitli öneriler vardır. Baş aşağı durmak, yavaş yavaş su içmek, kollan yukarıda tutmak, nefesi tutmak, ileride bir noktaya bakarak derin nefes almak, buzlu su içmek, nefesi tutarak üç kere yutkunmak, nane yutmak, parmağı kulağa bastırarak su içmek ve korkutmak gibi.
Bunlardan korkutarak insanı şok etmek, dolayısıyla sinir sistemini etkilemek, derin nefes alarak diyaframın mideyi itmesini sağlamak ve de kandaki düşük karbondioksit seviyesinin hıçkırığın oluşumunu hızlandırdığı bilindiğinden nefesi tutmak en mantıklı önlemlerdir.
Aslında ise bu önlemlerin hiçbirine gerek yoktur. Hıçkırıklar yaklaşık 5 saniyede bir olur ve genellikle bir dakikadan fazla sürmezler. Siz önlemlerle uğraşırken, o zaten kendi kendine kesilir. Hıçkırığı kesmek için kabul edilen genel görüş hiçbir önlemin hıçkırığı kesmediğidir. Ancak aylarca süren istisnai durumlarda, muhakkak tıbbi müdahale gerekir, hatta bu durumlarda sinirler üzerinde operasyon yapılması bile gündeme gelebilir.
Çok miktarda biber yemek gibi kimyasal yanmaların, enfeksiyonların ve ülser gibi hastalıkların da hıçkırığı meydana getirebilecekleri ileri sürülüyor. Hıçkırık süresince bir şey yememekte ve içmemekte fayda vardır, çünkü bu sırada tekrar fazla hava alınabilir.
Hıçkırığı önlemek için en iyisi yemeği yavaş yiyin, çok miktarda yemeyin, yemek yerken karbonatlı içki içmeyin, yemeğe konsantre olun, çok konuşmayın ve gülmeyin. Yemeğe saygınız ne kadar artarsa, hıçkırık o kadar azalır.
Hıçkırığı durdurma yöntemleri
Hıçkırığı durdurmak için uygulanan yöntemlerin sayısı pek çoktur. Bebekleri hıçkırık tuttuğunda bir çay kaşığı ıhlamur ya da yalnız ılık su vermek denenebilir. Yaygın olarak başvurulan yöntemler arasında soluk tutmak, bir kesme şeker emmek, korkutulmak, yudum yudum soğuk su içmek ve bardağın ters tarafından su içmek sayılabilir. Sözü edilen yöntemlerin tümü hıçkırığı kesebilir. Bunun nedeni, sinir sistemini şaşırtıp ilgisini başka yöne çekerek hıçkırığın durmasını sağlamalarıdır.
Sık denenen bir başka çare de bir kesekâğıdı içine soluk alıp vermektir. Bu yöntemin iyi sonuç vermesinin nedeni, solunan havada biriken karbondioksitin, beyinde hıçkırığa yol açan sinirlerin çalışmasını sekteye uğratmasıdır. Diyafram siniri uzun olduğu ve birçok iç organa yayıldığı için, ciddi hastalıklar nedeniyle de çalışması kesintiye uğratılabilir. Nitekim hıçkırık, peritonitin (karın boşluğunu çevreleyen zarın iltihaplanması), böbrek rahatsızlıklarının, kalp hastalığının ya da yaptığı basınçla diyafram sinirini sıkıştıran boyun tümörünün belirtilerinden biri olabilir.