Bir İnsan Neden Sık Sık Sinirlenir?

Sizden gelen soru:
Bir kişinin neden sık sık sinirlenir?
Cevap:

Sinirlenmek Hastalık Mı?

Her insan günlük yaşantısı içerisinde bir çok farklı olaya farklı tepki verir. Ve bütün bu tepkilerin ana merkezi beyindir. Yani bir olaya sinirlendiğimizde buna beynimiz karar verir, güleceğimiz zaman beynimiz karar verir, görme işini beynimiz yapar, koku alma, tat alma, acıyı hissetme gibi bütün duygular beyinden yönetilir.Yani duyu organlarımız ile hissettiğimiz her şeye beyinde karar verilir.

Sinir hali de beyinde şekillenir ve bunun dereceleri vardır. Bazı insanlar olması gerekenden fazla tepki verdiği zaman bunu sinirlilik hali olarak algılarız. Aşırı tepki gösteren insanlar ise aşırı sinirli olarak tanımlanır. Ancak sinir hastalığı bunlardan tamamen farklıdır. Çünkü sinir hastalığında sinir sistemi doğru çalışmaz ve bir sağlık sorunu olarak ortaya çıkar.

Sinirlilik halinin altında bir sağlık sorunu yatmaz ve genellikle geçmişte yaşanan kötü olaylar bunun altında yatar. Örneğin çocukluk döneminde yaşanan bir kötü olay yetişkinlik dönemine kadar etkisini gösterip sinirlilik durumu olarak ortaya çıkabiliyor.

Sinir aslında insanda olması gerekiyor ancak ölçü kaçtığı zaman kişinin hayatını olumsuz etkileyebiliyor. Bu yüzden hem kendi yaşantınızı hemde etrafınızdaki insanlarla olan ilişkilerinizi bozmamak için sinirlilik halinden kurtulmak gerekir.

Sinirlenmenin sebepleri

Çabuk sinirlenen kişilerin stres hormonu daha kolay devreye girip cevap verebilmektedir. Bu tarz kişilerin reseptörleri daha hassastır, amigdala ve hipokampus aktivitesi normal insanlardan daha farklıdır. Hatta kişinin fontal kortekslerinde yani alnın arkasındaki beyin bölümünde de bazı farklılıklar görülmüştür. Ayrıca tiroit hormonu fazla olan kişilerde de sinirlilik hali görülebiliyor.

Çok fazla sorumluluk alan ve aşırı yük altında bulunan kişilerde de stres hormonu diğer insanlardan daha fazla salgılanır. Aynı zamanda her türlü detaya takılan, mükemmelliyetçi ve rekabetçi kişilerde de sinirlilik hali ortaya çıkar. Bencil ve kendini düşünün insanlar da sinirli olabiliyor. Çocuklarda ise bu sebeplere ek olarak alınan rol model kişilerin de etkisi büyüktür.

Psikiyatrik açıdan bakıldığında ise depresyona giren insanlarda strese karşı ya aşırı duyarlılık tepkisizlik durumları görülür. Eğer kişide aşırı gerginlik ve tepki hali var ise kronik depresyondan şüphelenilebilir.

Sinirlilik halinin diğer nedenleri şöyle sıralanabilir;

• Duygu durum bozukluklarında ve manik kaymalar
• Uyuşturucu madde bağımlılığı
• Antisosyallik gibi kişilik bozuklukları
• Dışlanma, sosyal izolasyon, mobbing (işyerindeki kişilere yapılan psikolojik taciz)
• Uykusuzluk, açlık yada uyku ve iştah artışı

Sinirliliği nasıl azaltabiliriz?

Ali İmran 134. ayette şöyle buyrulur;

“Allah’tan korkan kimseler öfkelerini yutarlar ve insanları affederler. Allah, iyilik edenleri sever.”

Bu ayet bize en önemli yolu zaten gösteriyor. Demekki sinirimizi kontrol etmek için öncelikle Allah’tan korkmalı, insanları affetmeyi bilmeli ve iyilik yapmalıyız. Bu üç şeyi yaptığımız takdirde öfkemizi otomatik olarak kontrol altına almaya başlayacağız.

Sinirlilik halinden kurtulmanın en önemli yollarından birisi de nefis terbiyesi yapmaktır. Hayata ben merkezli bakmak ve diğer insanlara karşı bencil olmak, sizi her şeye karşı tahammülsüz kılar. Bu yüzden verdiğiniz tepkiler konusunda empati (kendini karşıdaki insanın yerine koyma) yapmanız sizin için farkındalık oluşturacaktır.

Kendisini yaratana adayan ve tevekkül eden insan büyük bir manevi güç ile kuşatılır. Huzur ve güvende hisseder kendisini ve olaylar karşısında daha sakin tavırlar sergiler. Vacip ibadetlerini yerine getirmesi, zikir ve dualar okuması, sohbet meclislerinde yer alması, kişiyi şeytanın vesveselerinden alıkoyar.

Eğer kişi gösterdiği bütün gayretlere rağmen bu sinirlilik halinden kurtulamıyor ise psikiyatrik bir tedavi görmesi gerekir. Bir uzman yardımı ve ilaçlar ile bu durumdan kurtulabilir.

Bir Soru Bir Cevap

Olur Olmaz Her Şeye Sinirlenme

Merhaba Uğur bey 1,5 yıldır olur olmaz her şeye aşırı sinirleniyorum sinirlerim bozulunca da korkunç buyun ağrıları çekiyorum. Poşet hışırtısı ve yüksek ses beni çileden çıkartıyor. 23 yaşındayım. 1 kızım var 1.sınıfa gidiyor.Çalışan bir anneyim 3,5 yıl önce kızımın babasından boşandım. Hayatım kızım ve işimden ibaret.Kendimi işime vererek öfkemi yenmeye ve karmaşık duygulardan arınmaya çalışıyorum. Ama yine de zihnim rahat değil. Çalışan bir anne olduğum için yeterince ilgilenemiyorum kızımla, ne yaparsam yapıyım ona karşı hep suçlu ve yetersiz hissediyorum kendimi. Bu düşünce beni kahrediyor. Dostlarım kuruntu yapma daha ne yapacaksın deseler de sindiremiyorum bu düşüncemi. Bütün bunlar normal mi? Depresyonda mıyım yoksa? 

Merhaba, anladığım kadarı ile boşanma, çocuk ve bir de iş hayatı sizin için yoğun stres kaynakları olmuş ve sinirleriniz oldukça yıpranmış. Ufak şeylere bile tahammül edemez hale gelmişsiniz. Kızınız için yeterli olamadığınız kanısındasınız fakat siz kızınızı babası olmadan yetiştirmeye çalışıyor bir yandan da ekonomik ihtiyaçlarını karşılıyorsunuz. Hem maddi hem manevi olarak kızınızla ilgileniyorsunuz. Anlattıklarınızdan depresif bir duygu-durumda olduğunuz kanısına varılabilir fakat kesin bir şey söylemek zor. Eğer bu duygu-durum günlük yaşantınızı devam ettirmenizde size engel oluyorsa bir tedaviye başvurmanızı öneririm. Sağlıkla Kalın.

Doktor bey eşimin inadı yüzünden evliliğim o kadar kötü gidiyor ki onu bu inadından nasıl vazgeçirebilirim bana yardımcı olun daha sonra daha ayrıntılı yazmak istiyorum çok teşekkürler.

Eşinizin inadının ne olduğunu neden olduğunu bilmeden bir şey söylemek zor. Eşinizle empati kurmaya çalışarak ve bu inadın neden olduğunu anlamaya çalışarak bir adım atabilirsiniz. Durumun içinden çıkamadığınız zamanlarda bir aile terapisi hizmetine başvurmanızı öneririm.

Sinirli biriyim hiç kimseye tahammül edemiyorum. İş yerinde de adeta nasıl oturacağımı bilemiyorum insanlarla konuşurken heyecanlanıyorum elimi nere koyacağımı bilemiyorum özellikle boş kaldığım zamanlarda sanki insanlar bana bakıyor gibi geliyor iş yaparken ellerim titriyor nasıl konuşacağımı bilemiyorum ayrıca insanlardan nefret ediyorum sizce neden yardımcı olursanız sevinirim teşekkürler.

Merhaba, anlattıklarınızın pek çok nedeni olabilir. İlk akla gelen şey sosyal-fobi olacaktır. Sosyal fobide dediğiniz gibi sosyal ortamlarda ne yapacağını bilememe, fiziksel semptomlar, heyecanlar görülebilir. Bu konuda uygulanan çalışmalar ve tedaviler vardır.

Merhaba, 18 yaşında bir oğlum var ÖSS’ye hazırlanıyor geçen yıl hem okul hem de ÖSS ikisini bir arada yapamadım diye bahanesi vardı ama busene değişen bir şey yok aslında akıllı bilinçli bir genç ama benimle diyalog yok, bana ağız açtırmıyor sürekli asi, sürekli anneyi tersleyen bir genç. Dershanede rehber öğretmene bile zor gidiyor,giyinsin kuşansın ayna karşısından ayrılmıyor,sosyal faaliyet olarak futbol oynuyor,oğlumum sınavlara bilinçli hazırlanması için nasıl motive etmem gerekir,agresifliğini nasıl bıraktırabilirim. Teşekkür ederim. Saygılarımla.

Merhaba, öncelikle oğlunuza sınavında başarılar diliyorum. 18 yaşında bir erkekte bu anlattığınız asilik, aile içinden çekilme, anne-baba ile ilişkisini kısıtlama gibi durumların olması bir bakıma normaldir. O yaşta gençlere baktığımızda pek çoğunda bu tarz davranışları görüyoruz. Bu davranışları için oğlunuzu eleştirmemeli mümkün olduğu kadar onunla arkadaş olmaya çalışmalısınız. Sınavlara motive için ileriye yönelik isteklerine ve bu istekleri için sınavın ne kadar önemli olduğuna değinebilirsiniz. Başarısı ve deneme sınav sonuçlarında artış olmazsa profesyonel bir yardıma başvurabilirsiniz.

Merhaba Ben 26 yaşındayım 22 yaşında bir erkek arkadaşım var şimdiye kadar erkek arkadaşlarımdan genelde benden fazla beklentileri yüzünden ayrıldım ben dinime düşkünüm erkek arkadaşımla sevgili olursam kendimi evlendiğim eşime tam olarak saklamamış gibi hissedeceğimden ve ailem beni o halde görse utanırlar. Herhalde diye düşünüyorum kendimde böyle bir tabu oluşturmuşum ve bunu asamıyorum diğer erkek arkadaşlarımın böyle beklentileri oldu ve bu yüzden tartışıp ayrıldık. Ama bu erkek arkadaşımı çok seviyorum ve ailelerimizde biliyor düşünüyoruz ama evleninceye kadar bana dokunmasını istemiyorum ne yapmam gerekiyor? Teşekkürler.

Merhaba, şu anki erkek arkadaşınızın sizden böyle bir talebi olup olmadığı konusunda bir açıklama yapmamışsınız, genel olarak bu konuya değinecek olursak, eğer her iki taraf ta istekli ve hazırsa, sosyal ve fiziksel bir sakıncası yoksa çiftlerin istekleri doğrultusunda bir zararı olmayacağı kanısındayım. Fakat bu konu için herkesin hayat görüşü, sosyal ve dini inançları farklı olduğu için yorumu size bırakıyorum.

Merhaba ben çok mutsuz biriyim hiç bir şey mutlu etmiyor beni her şeye sinirleniyorum ağlamak geliyor hep içimden kimseye güvenemiyorum cinsellikten soğudum duygusal bir sevgi istiyorum özgüvenimi yitirdim bana yardım edin ne yapmalıyım?

Merhaba, anlattıklarınız depresif duygu-durumun belirtisidir. Bu belirtileri 2 haftadan uzun süredir taşıyorsanız bir tedavi için başvurmanız gerekecektir. Saygılarımla

33 yaşındayım. Çalışan bir bayanım. Çekingenlik var yüz kızarması ve ateş basması gibi sorunlarım var. Yani sosyal fobi olduğumu düşünüyorum. Tedavi olmak istiyorum bana ne önerirsiniz?

Merhaba, anlattıklarınız sosyal fobinin belirtilerinden fakat kesin tanı koyabilmek için daha ayrıntılı bilgiler gerekiyor. Tedavi olmak için psikolog veya bir psikiyatra başvurmalısınız. Saygılarımla.

Psikolog Uğur Dalan – Es-Med Sağlık Hizmetleri