Sizden gelen soru:
* Canlılar sesi nasıl oluşturur? *
Cevap:
Sesin Oluşması
Titreşen bir nesnenin başlattığı titreşimler dizisine ses denir. Sesin oluşabilmesi için titreşim hareketi gereklidir. Titreşim bir nesnenin ileri geri hareketidir. Titreşim yapan ses kaynakları havayı titreştirir. Titreşen hava yayılarak kulağımıza gelir ve bir etki oluşturur. Böylece ses oluşur ve işitilir.
Sesler, akciğerden başlayarak ağız ve burunda sona eren yolda ve bunun üzerine sıralanmış olan organların yardımıyla oluşurlar.
Hava, ciğerlerden yükselerek önce soluk borusundan geçer ve bunun sonundaki ses telleri ile temasa gelir. Ses telleri karşılıklı açılıp kapanabilen iki yarım daire şeklindedir. Bazı seslerin oluşumunda titremek suretiyle rol alırlar, ötümlü sesleri meydana getirirler. Daha sonra havanın uğradığı ver küçük dildir. Bu organ havayı ağız veya geniz yoluna, amaca göre yönlendirir.
Seslerin çoğu ağız yolunda oluşur, burada da en büyük rolü dil üstlenir. Kabararak, yayılarak, dişler ve ağızda çeşitli noktalara dokunarak hava akımım ses haline dönüştürür. Seslerin az da olsa bir kısmının oluşmasında dudaklar rol oynar.
İşte, soluk borusundan başlayıp dudaklarda sona eren ses yolunda havanın sese dönüşmek üzere titreştiği, çarptığı, boğumlandığı, sürtündüğü yerlere oluşum noktaları diyoruz. Oluşum noktalarının iyi bilinmesi ve seslerin doğru çıkarılması için diksiyon alıştırmaları yapmanın önemi büvüktür.
Sesin İşitilmesi
Ses kaynaklarından çıkan ses, havada yayılarak kulağımıza kadar gelir ve kulak zarını titreştirir. Kulak zarındaki titreşimler kulağın iç kısımlarına iletilir. Bu titreşimler belirli bir ileti taşır. Bu iletiler beyne ulaştığında ses işitilmiş olur.