Sizden gelen soru:
* qazan beyin oglu uruz haqinda? *
Cevap:
Dede Korkut Kitabı’nda yer alan hikayelerden bazıları da Kazan Bey Oğlu Uruz hakkındadır. Kazan Bey Oğlu Uruz hakkında Dede Korkut Hikayeleri arasında yer alan bir kaç hikayeyi aşağıda sizinle paylaşıyoruz. Kazan Bey Oğlu Uruz’un Tutsak Olması, Salur Kazanın Tutsak Olup Oğlu Uruz’un Çıkarması ve Salur Kazan’ın Evi Yağmalanması isimli hikayeleri aşağıda bulabilirsiniz.
Kazan Bey Oğlu Uruz’un Tutsak Olması
Kazan Bey Oğlu Uruz’un Tutsak Olması, Dede Korkut Kitabı’nın bölümlerinden birini oluşturan bir öyküdür.
Konusu
Türk kültürü hakkında önemli bir kaynak teşkil eden ve 15. yüzyılda yazıya geçirildiği düşünülen Dede Korkut Hikayeleri içerisinde yer alan hikâyelerden biridir.
Kazan Bey, oğlunun henüz bir kan akıtıp, baş kesip isim sahibi olamayışına üzüldüğünü bildirir. Oğlu da babasından nasıl savaş edildiğini, kan döküldüğünü kendisine öğretmesini ister. Kazan Han bunun üzerine oğlunu ava çıkarır, bu sırada düşman gelir ve Kazan Han savaşmaya başlar. Oğluna sadece izlemesini söylemesine rağmen oğlan babasına fark ettirmeden savaşır. Babası, oğlunu bulamaz; evde de göremeyince düşmanla savaşılan yere gelir. Oğlunun kılıcını görünce onun esir düştüğünü anlar. Düşmanla tek başına savaşa giden Kazan Bey, yenilir. Bunun üzerine Hatun kırk kızla ve diğer Oğuz beyleriyle kafirleri yener. Oğuzlar yurtlarına dönerler. Yedi gün yedi gece yemek yerler, oynarlar. Dede korkut dua eder ve hikâye biter.
Salur Kazanın Tutsak Olup Oğlu Uruz’un Çıkarması
Salur Kazanın Tutsak Olup Oğlu Uruz’un Çıkarması – Dede Korkut Kitabı’nın bölümlerinden birini oluşturan öykü.
Hikaye
Trabzon tekfuru Kazan Han’a bir şahin hediye eder ve bu şahinle ava çıkarlar. Av sırasında şahin, bir kaz sürüsünün peşinden giderken birden Toman Kalesine yönelir. Kazan Han da şahinin peşinden gider; dağlar, tepeler aşar ve sonunda gözünü uyku bürür. İleride bir kale görür ve yanındaki beylere orada uyumayı önerir. Casuslardan Kazan Han ve yanındaki beylerin uyuduğunu öğrenen düşmanlar hemen bu kaleye saldırırlar ve yirmi beş yiğidi şehit ederler. Kazan Beyi de tutsak edip Toman Kalesinde bir kuyuya atarlar.
Bir gün tekfurun karısı Kazan Beyi merak edip kuyunun başına gelir ve ona nasıl yaşadığını sorar. Kazan Bey de ölülerin yiyeceklerini yediğini söyler. Kadın da bunun üzerine onun oradan çıkarılmasına ve bir domuz damına hapsedilmesine vesile olur. Aradan uzun yıllar geçer ve Kazan Beyin oğlu Uruz büyüyüp bir delikanlı olur. Ama babasının esir olduğundan haberi yoktur. Gerçeği öğrenince anasına çok kızar ve babasını kurtarmak için hemen yola çıkar. Uruz ve ona yardım eden beyler pek çok düşmanı öldürürler. Bunun üzerine tekfur ve bir plan yapar ve Kazan Bey’i Uruz’un karşısına birbirleriyle savaştırmak üzere çıkarır. Durumdan habersiz olan Kazan Bey ve oğlu savaşmaya başlar ama Kazan Bey karşısındaki kişinin oğlu olduğunu anlar ve baba oğul kucaklaşıp hasret giderirler. Daha sonra hep birlikte düşmanı yenerler ve yedi gün yedi gece eğlence düzenlerler.
Salur Kazan’ın Evi Yağmalanması
Salur Kazan’ın Evi Yağmalanması, Dede Korkut Kitabı’nın bölümlerinden birini oluşturan öykü.
Konusu
Dede Korkut hikâyeleri arasında yer alan Salur Kazan’ın Evi Yağmalanması, bir şölen sırasında sarhoş olan Salur Kazan ava gitmek istemesiyle başlar. Dayısının karşı çıkmasına rağmen, oğlu Uruz’u çadırını koruması için bırakıp ava gider. Salur Kazan’ın yokluğunu fırsat bilen düşmanları evini basar, ailesinden olmayan Saru Kulmaş adlı kişi çadırı savunurken, Karaçuk Çoban’ın iki kardeşi de koyunlarını savunurken ölür, karısı Burla, oğlu Uruz ve annesi tutsak edilir. Av sırasında kötü bir düş gören Salur Kazan, kardeşi Kara Göne’ye başvurur, ancak Kara Göne karamsar sanrılarıyla Salur Kazan’ın korkusunu arttırır. Salur Kazan avı bırakıp çadırına döner, olanları görür ve ailesini aramaya başlar.
Hikayede Dede Korkut’un diğer hikâyelerinde de olduğu gibi dönemin göçebe Türk kültürünün öykünün tamamında çok belirgin olduğu görülebilir. Hikayenin karşılaştırmalı yapısı, barışçı aile kültürü ile savaşçı toplumsal eğilimler arasındaki zıtlaşmaları gösterir. Toplum genelinde savaşçı özelliğiyle saygı gören Salur Kazan’ın savaşçılığının yansıması olan av merakı ile aile içinde felakete sebep olması, toplumsal düzeyde kültürle aile düzeyinde kültürün tam anlamıyla örtüşmediğini bize göstermektedir.